Wypłata dywidendy nie jest kosztem podatkowym

Czerwiec każdego roku jest standardowo ostatnim miesiącem, w którym Zwyczajne Zgromadzenia Wspólników czy Akcjonariuszy spółek kapitałowych czy spółek komandytowo-akcyjnych podejmują uchwały w sprawie podziału zysku. Wypłata dywidendy jest możliwa jedynie wówczas, kiedy Zwyczajne Zgromadzenie podejmie taką decyzję.

Wypłata dywidendy – jakie kwoty podlegają podziałowi

Czasami decydując o wypłacie dywidendy na rzecz wspólników czy akcjonariuszy spółki zapominają o tym, że podziałowi podlegać może nie tylko zysk za poprzedni rok obrotowy i że czasami trzeba uwzględnić przy obliczaniu zysku do podziału także i inne wartości.

Konkretny sposób ustalania kwoty dywidendy możliwej do wypłaty określają tymczasem art. 192 Kodeksu spółek handlowych (dalej „K.s.h.”) w zakresie spółki z o.o., oraz art. 348 K.s.h. w zakresie spółki akcyjnej i spółki komandytowo-akcyjnej.  

Przepisy te maja tożsame brzmienie, zatem wystarczy przytoczenie jednego z nich.

Zgodnie z art. 192 k.s.h. „Kwota przeznaczona do podziału między wspólników nie może przekraczać zysku za ostatni rok obrotowy, powiększonego o niepodzielone zyski z lat ubiegłych oraz o kwoty przeniesione z utworzonych z zysku kapitałów zapasowego i rezerwowych, które mogą być przeznaczone do podziału. Kwotę tę należy pomniejszyć o niepokryte straty, udziały własne oraz o kwoty, które zgodnie z ustawą lub umową spółki powinny być przekazane z zysku za ostatni rok obrotowy na kapitały zapasowy lub rezerwowe”.

Wypłata dywidendy – koszt uzyskania przychodu?

Zaznaczyć trzeba, że zgodnie z przepisami prawo wspólnika/akcjonariusza do udziału w zysku (dywidendy) jest jednym z podstawowych uprawnień majątkowych przypisanych do akcji lub udziałów. Czasami wartość kwot podlegających wypłacie w wyniku podziału zysku może być istotna. Pojawić się zatem może pytanie czy sama kwota dywidendy oraz wydatki związane z wypłatą dywidendy stanowią dla spółki wypłacającej dywidendę koszt uzyskania przychodu.

Dla przypomnienia: „Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1″ (art. 15 ust. 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych”). Wskazać trzeba, że powołany tutaj art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p. nie zawiera takiej kategorii jak wypłacana dywidenda.

Zdaniem podatników, wypłacona dywidenda powinna stanowić koszt uzyskania przychodów, co najmniej jako wydatek poniesiony na zabezpieczenie źródła przychodów. Zaznaczyć należy, że wypłata dywidendy, o ile została przegłosowana przez wspólników jest obowiązkiem prawnym spółki, a brak jej wypłaty naraża podmiot na konieczność zapłaty kar finansowych.

Organy podatkowe oraz sądy administracyjne mają jednak w tym względzie odmienne stanowisko kwestionując możliwość zaliczenia wypłaconej dywidendy oraz innych wydatków związanych z wypłatą udziału w zysku do kosztów uzyskania przychodów.

Wypłata dywidendy – stanowiska Sądów i organów podatkowych

• Zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 1 lipca 2015 roku (sygn. akt: II FSK 1447/13) – wydatki poniesione przez spółkę w związku z wypełnianiem przez nią obowiązków ustawowych, w tym wypłaty dywidendy, nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów. NSA uznał za uzasadnione stanowisko organów podatkowych oraz WSA zgodnie z którym wydatki na wypłatę dywidendy nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów, ponieważ nie są związane z takim funkcjonowaniem spółki, które prowadzi do osiągnięcia przez nią przychodów. Generalnie brak prawa od zaliczenia do kosztów dotyczy nie tylko samej dywidendy lecz także wydatków związanych z taką wypłatą tj. m.in. wydatków związanych z organizacją Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy (WZA), innych wydatków dotyczących obciążających spółkę obowiązków płatnika tj. kosztów opłat bankowych za dokonanie przelewu z tytułu wypłaty dywidendy na konto akcjonariusza, (w przypadku wypłaty dokonywanej bezpośrednio przez spółkę), zapłaty zryczałtowanego podatku dochodowego od wypłaconej dywidendy na konto urzędu skarbowego, kosztów opłat pocztowych związanych z wysyłką informacji/deklaracji podatkowych do organów podatkowych oraz do akcjonariuszy; innych kosztów, związanych z wypełnianiem przez spółkę obowiązków ustawowych, takich jak koszty usług doradczych w zakresie obowiązków spółki, w szczególności jako płatnika na gruncie prawa podatkowego, kosztów postępowań sądowych (w których spółka nie jest powodem), związanych między innymi z ustaleniem praw akcjonariuszy do dywidendy, kosztów obsługi zajęć komorniczych i innych tytułów wykonawczych lub innych skutecznych dyspozycji dotyczących pobierania pożytków z akcji. Ponadto wskazano, na uchwałę składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 grudnia 2011 roku (sygn. akt: II FPS 2/11), dotyczącą braku możliwości uznania za koszty uzyskania przychodów odsetek od kredytu, zaciągniętego przez spółkę kapitałową na wypłatę dywidendy jej wspólnikom. O uchwale tej pisaliśmy w odrębnym artykule.

• Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 30.07.2012 r., IPTPB3/423-142/12-6/IR – „Wypłacona dywidenda stanowi przychód akcjonariuszy spółki, co wskazuje jednocześnie na brak związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem na ten cel, a źródłem przychodów spółki. Wydatki poniesione na realizację wypłaty dywidendy nie przyczyniają się do zwiększenia przychodów, ani też nie są to wydatki poniesione w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów ani też funkcjonowania osoby prawnej”.

• Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28.02.2008 r. IP-PB3-423-535/07-2/GJ – „Wypłata dywidendy nie jest wydatkiem umożliwiającym powstanie źródła przychodu. Nie jest też związana z utrzymaniem bądź zabezpieczeniem źródła przychodów. Tym samym dywidenda nie stanowi kosztu podatkowego w spółce wypłacającej. Pozyskanie środków na wypłatę dywidendy ma bezpośredni związek z czystym zyskiem, podlegającym podziałowi. Oznacza to, że dotyczy tej części osiągniętego dochodu, która pozostanie po opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. W związku z tym, również wydatki związane z kredytem zaciągniętym na wypłatę dywidendy w postaci odsetek, prowizji i innych opłat, jako związane z kategorią wydatków nie będących kosztami uzyskania przychodów, nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów”.

Na chwilę obecną stanowisko organów podatkowych oraz sądów jest zatem jednolite i odnosi się nie tylko do wypłaty samej dywidendy ale i wydatków związanych z wypłatą udziału w zysku na rzecz wspólników lub akcjonariuszy.

PW.