Jednorazowy plastik będzie droższy

W dniu 27 kwietnia 2023 r., Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej. Podpisana ustawa wdraża unijne ograniczenia dotyczące stosowania jednorazowego plastiku i wycofania niektórych produktów wykonanych z tworzyw sztucznych ze sprzedaży (dyrektywa single use plastic). W jaki sposób wpłynie to na budżet przedsiębiorców i konsumentów? Odpowiedź znajduje się w tym artykule.

Co wprowadza nowelizacja?

Jedn z podstawowych zmian jakie wprowadza nowelizacja jest obowiązek informowania konsumentów, poprzez czytelne oznakowanie na opakowaniu produktu jednorazowego użytku z plastiku o szkodliwości jego wpływu na środowisko. Obowiązek ten dotyczyć będzie produktów higieny osobistej, wyrobów  tytoniowych z filitami z tworzywa sztucznego, kubków na napoje.

Ustawa przewiduje zakaz wprowadzania do obrotu produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, które są wymienione w załączniku nr 7 dyrektywy UE, a także  wyrobów wykonanych z oksydegradowalnych tworzyw sztucznych. Zakaz ten dotyczy takich produktów jak na przykład: patyczki higieniczne, sztućce (widelce, noże, łyżki, pałeczki), talerze, słomki, mieszadełka do napojów, patyczki mocowane do balonów, pojemniki na żywność oraz pojemniki i kubki na napoje wykonane z polistyrenu ekspandowanego (Załącznik nr 2 do Ustawy).

Treść ustawy wraz z załącznikami dostępna TUTAJ.

Jak wpłynie to na budżet konsumenta?

Nowelizacja wprowadza opłatę w maksymalnej wysokości 1 zł za niektóre produkty jednorazowe, które będą wydawane klientom. Lokale gastronomiczne będą musiały zapewnić klientom alternatywę dla jednorazowego kubka z plastiku, który będzie albo z materiału podlegającego biodegradacji, albo będzie wielorazowego użytku (art. 3b ust. 3 i art. 3c ust. 1 Ustawy). W związku z tym konsument odczuje nowelizacje ustawy poprzez zwiększenie kosztów wydawanych napojów, czy jedzenia na wynos. Pobrana opłata ma być przeznaczona na pokrycie kosztów zagospodarowania odpadów powstałych z takich produktów, opłatę pobrana przedsiębiorca przekazuje odpowiedniemu marszałkowi województwa.

Skutki dla przedsiębiorcy

Zgodnie z nowelizacją przedsiębiorcy będą zobowiązani do prowadzenia, w postaci papierowej albo elektronicznej, ewidencji liczby nabytych i wydanych użytkownikom końcowym produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (art. 3h ust.1 Ustawy). Przedsiębiorcy wprowadzający na rynek jednorazowe produkty z plastiku będą ponosić opłaty związane z prowadzeniem publicznych kampanii edukacyjnych związanych z ograniczeniem stosowania plastiku (art.11b ust. 1 Ustawy).

Kiedy przepisy zaczną obowiązywać?

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Niektóre przepisy mają jednak odrębne terminy, tak jak np. te dotyczące stosowania kar pieniężnych.

Podsumowanie

Nowelizacja ustawy obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej, wprowadza istotne zmiany w rynku. Przewidziane zakazy wprowadzania do obrotu jednorazowych produktów takich jak np. sztućce, pojemniki na żywność, czy kubki znacząco wpłyną nie tylko na interesy konsumentów, ale również przedsiębiorców, niejako przymuszając do dostosowania się do nowych warunków w błyskawicznym tempie.

Podstawa prawna

1. Ustawa z dnia 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw.
2. Załączniki do ustawy z dnia 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw.

Stan prawny na dzień 12 maja 2023 r.

Klaudia Kowalczyk, aplikant radcowski w Kancelarii Radcy Prawnego Małgorzaty Gach