W dniu 14 stycznia 2015 r. w sprawie o sygn. II CSK 85/14 Sąd Najwyższy wydał postanowienie, z którego wynika, że:
„1. Przy umowach spółek osobowych za wyjątkiem spółki jawnej zobowiązanie do przeniesienia własności nieruchomości jako wkładu wspólnika na spółkę – przyjmując akceptowane w doktrynie i orzecznictwie założenie, że rejestracja spółki nie jest warunkiem w rozumieniu art. 89 KC, lecz jedynie warunkiem prawnym niezależnym od woli wspólników – odbywa się bez komplikacji, ponieważ zgodnie z art. 2 KSH w zw. z art. 155 KC wywołuje skutek rozporządzający.
2. Po rejestracji spółki jawnej należy obligatoryjnie sporządzić akt notarialny przenoszący własność nieruchomości ze wspólnika na rzecz spółki jawnej, jeżeli wspólnik zobowiązał się w umowie spółki jawnej zawartej w formie pisemnej do wniesienia tytułem swojego wkładu nieruchomości na rzecz tej spółki„.
W ww. sprawie Sąd Najwyższy zastanawiał się nad formułą wniesienia aportu w postaci nieruchomości do spółki jawnej, w takim stanie faktycznym, w którym wspólnicy spółki jawnej spisali umowę spółki jawnej w formie pisemnej (w umowie tej zawarte było zobowiązanie do wniesienia aportu w postaci nieruchomości), natomiast umowa w formie aktu notarialnego przenosząca własność aportu (wkładu niepieniężnego) na spółkę została zawarta odrębnie.
Cały problem zasadza się na tym, że umowa spółki jawnej wymaga jedynie formy pisemnej zastrzeżonej pod rygorem nieważności, podczas gdy każda umowa dotycząca przeniesienia nieruchomości, w tym zobowiązania do przeniesienia nieruchomości wymaga formy aktu notarialnego.
Praktycznie zatem dotychczas w tych przypadkach, gdy przedmiotem wkładu do spółki osobowej miała być nieruchomość, uznawano, że umowa spółki (tutaj: umowa spółki jawnej) powinna zostać zawarta w formie notarialnej.
Natomiast w ww. postanowieniu Sąd Najwyższy dopuścił inne zupełnie rozwiązanie tj. takie w którym wspólnik przyszłej spółki jawnej może zobowiązać się do wniesienia wkładu w postaci nieruchomości – w umowie zawartej w zwykłej formie pisemnej. Jednakże po rejestracji spółki jawnej należy obligatoryjnie sporządzić akt notarialny przenoszący własność nieruchomości ze wspólnika na rzecz spółki jawnej.
W odniesieniu do pozostałych spółek osobowych a zasadniczo spółki komandytowej i komandytowo-akcyjnej problem ten nie występuje ze względu na konieczność stosowania formy notarialnej do ich utworzenia.
MM.
