W wyroku z dnia 29 stycznia 2016 r. sygn. akt VIII SA/Wa 363/15 WSA w Warszawie uznał, że przekształcenie spółki z o.o. w komandytową nie powoduje obowiązku poboru przez notariusza podatku od czynności cywilnoprawnych – nawet wówczas kiedy część majątku spółki przekształcanej nie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem. Uzasadnienie ww. orzeczenia nie ukazało sie jeszcze, jednakże można domniemywać skąd wziął się taki wniosek sądu I instancji.
Przekształcenie spółki z o.o. w komandytową – podatek od czynności cywilnoprawnych – jakie zasady
Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nakazuje uznać za zmianę umowy spółki podlegającą opodatkowaniu – także przekształcenie lub łączenie spółek, jeżeli ich wynikiem jest zwiększenie majątku spółki osobowej lub podwyższenie kapitału zakładowego spółki kapitałowej. Tym samym opodatkowaniu powinna podlegać różnica pomiędzy opodatkowanym w przeszłości kapitałem zakładowym spółki kapitałowej (sp. z o.o. lub akcyjnej) a wartością majątku spółki osobowej powstałej z przekształcenia. W przypadku jeśli spółka z o.o. funkcjonowała w obrocie już jakiś czas, wówczas najprawdopodobniej wartość majątku takiego podmiotu będzie znacznie wyższa niż wartość samego kapitału zakładowego. Tym samym – w przypadku przekształcenia w spółkę komandytową – podatek taki musiałby się pojawić. Jest to wprawdzie podatek liczony wg stawki 0,5% jednakże przy dużych wartościach może być on dotkliwy dla przekształcanej spółki.
Natomiast zaznaczyć należy, że czynności restrukturyzacyjne – w tym przekształcenie spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową, dokonywane przez spółki kapitałowe – podlegają na podstawie art. 2 pkt. 6 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zwolnieniu od tego podatku. Wobec powyższego gdyby spółka komandytowa mogła zostać uznana dla potrzeb podatku od czynności cywilnoprawnych za spółkę kapitałową – przekształcenie spółki kapitałowej w spółkę komandytową byłoby zwolnione od podatku.
Taką interpretację można byłoby jednak wywodzić z dyrektyw Unii Europejskiej ponieważ zgodnie z Kodeksem Spółek Handlowych spółka komandytowa jest niewątpliwie spółką osobową.
Przekształcenie spółki z o.o. w komandytową – orzecznictwo sądowe
Na temat podatku od czynności cywilnoprawnych oraz dyrektyw unijnych wypowiadały się już sądy polskie.
- np. NSA w wyroku z dnia 4.07.2014 r. (sygn. II FSK 1915/12) stwierdził, że „Spółka komandytowa, choć w świetle handlowego prawa krajowego jest niewątpliwie spółką osobową, na potrzeby Dyrektywy 69/335 i ewentualnego opodatkowania podatkiem kapitałowym na podstawie u.p.c.c. uznana być musi za spółkę kapitałową”.
- W innym wyroku tj. wyroku z dnia 16.12.2014 r. (sygn. II FSK 55/13) NSA stwierdził, że: „Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku stwierdził, że spółka komandytowa nie może być uznana za spółkę kapitałową w rozumieniu art. 3 ust. 2 Dyrektywy. Polskie prawo nie przewiduje możliwości wprowadzenia udziałów takiej spółki do obrotu giełdowego. Sąd nie dokonał natomiast analizy, czy polska spółka komandytowa odpowiada wzorcowi nakreślonemu w art. 3 ust. 1 lit. c) Dyrektywy tzn. czy spełnia łącznie następujące warunki: 1) jest spółką prowadzącą działalność skierowaną na zysk; 2) jej członkowie (wspólnicy) mają prawo zbytu swoich udziałów osobom trzecim bez uprzedniego upoważnienia; 3) odpowiadają za długi spółki do wysokości swoich udziałów. (…) Niezależnie od tego, że spółkę komandytową cechuje dychotomiczny charakter udziału poszczególnych grup wspólników, to jednak zauważyć wypada, że w jej konstrukcji występuje powiązany z osobą komandytariusza element kapitałowy w postaci udziału, a nadto istnieje prawna możliwość nadania umowie tej spółki takiej treści, że komandytariusz będzie mógł w sposób swobodny je zbywać. Nie budzi też wątpliwości, że odpowiedzialność komandytariusza jest ograniczona. Analizowany przepis dyrektywy nie rozszerza nadto wymienionych w nim warunków na wszystkie tytuły uczestnictwa w spółce. Powyższe rozważania wskazują, że Sąd pierwszej instancji niezasadnie odmówił zastosowania Dyrektywy kapitałowej do konstrukcji polskiej spółki komandytowej„.
Sądy administracyjne wskazują zatem, że w kontekście dyrektyw unijnych spółka komandytowa powinna być uznawana za spółkę kapitałową. Tezy takie potwierdzały także inne składy orzekające NSA. Np. w wyrokach z dnia 16 grudnia 2014 r., sygn. akt II FSK 2893/12 oraz w wyrokach z 13 października 2015 r. (II FSK 2069/14), z dnia 12 sierpnia 2015 r. (II FSK 1647/13 i II FSK 1646/13), z dnia 30 czerwca 2015 r. (II FSK 1645/13), czy też z dnia 25 lutego 2015 r. (II FSK 126/13).
W konsekwencji zatem, jeśli na gruncie przepisów Ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych spółka komandytowa może być uznana za spółkę kapitałową, to tym samym przekształcenie spółki z o.o. lub akcyjnej w spółkę komandytową nie powinno rodzić obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.
Tym samym podmioty, które już zapłaciły podatek od czynności cywilnoprawnych w przypadku przeprowadzonych przekształceń spółek z o.o. lub akcyjnych w spółki komandytowe mogą próbować wystąpienia o stwierdzenie nadpłaty podatkowej z tego tytułu i jej zwrot.
GM.
ZOBACZ E-BOOK ZWIĄZANY Z TEMATEM:
