Statut jest to pojęcie niejednolite, bowiem występuje w wielu różnych aktach prawnych. Statut można zdefiniować jako dokument regulujący funkcjonowanie, strukturę wewnętrzną i organizację podmiotu prawa publicznego lub prywatnego, ma więc charakter ustrojowy. Konkretne wymagania dotyczące treści statutu oraz jego formy w stosunku do określonego rodzaju podmiotów, uregulowane są w poszczególnych ustawach.
Przykłady podmiotów zobowiązanych do posiadania statutu:
1. spółki komandytowo – akcyjne,
2. spółki akcyjne,
3. spółdzielnie,
4. stowarzyszenia,
5. partie polityczne,
6. związki zawodowe,
7. fundacje,
8. szkoły wyższe,
Statut na przykładzie spółki akcyjnej
Statut spółki akcyjnej, to podstawowy dokument wyznaczający prawa i obowiązki akcjonariuszy a także regulujący ład korporacyjny w spółce. Statut powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego, a osoby go podpisujące są założycielami spółki.
Statut obligatoryjnie musi zawierać uregulowania dotyczące:
1) firmy i siedziby spółki,
2) przedmiotu działalności spółki,
3) czasu trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,
4) wysokości kapitału zakładowego oraz kwoty wpłaconej przed zarejestrowaniem spółki na pokrycie kapitału zakładowego,
5) wartości nominalnej akcji i ich liczby ze wskazaniem, czy akcje są imienne, czy na okaziciela,
6) liczby akcji poszczególnych rodzajów i związane z nimi uprawnienia, jeżeli mają być wprowadzone akcje różnych rodzajów,
7) nazwisk i imion albo firmy (nazwy) założycieli,
8) liczby członków zarządu i rady nadzorczej albo co najmniej minimalną lub maksymalną liczbę członków tych organów oraz podmiot uprawniony do ustalenia składu zarządu lub rady nadzorczej,
9) pisma do ogłoszeń, jeżeli spółka zamierza dokonywać ogłoszeń również poza Monitorem Sądowym i Gospodarczym.
W statutach spółek bardzo często wprowadzane są dodatkowe kompetencje rady nadzorczej, polegające na przykład na obowiązku uzyskania przez zarząd zgody rady nadzorczej na dokonanie określonej czynności. Jeśli chodzi o zasady kształtowania składu takich organów bardzo często spotkać można szczególne regulacje dotyczące tego, kto powołuje dany organ. Niejednokrotnie spotkać można się w tym zakresie z przyznawaniem określonym akcjonariuszom uprawnień osobistych czy tez uprzywilejowaniem akcji. Bardzo często w odniesieniu do samego walnego zgromadzenia wprowadzane są w statucie spółki dodatkowe wymogi ważności takiego walnego, na przykład poprzez wprowadzenie wymogu określonego kworum czy też wprowadzanie surowszych niż wynikające z kodeksu spółek handlowych wymogów w zakresie głosowania.
Autorem zagadnienia jest Kancelaria Gach Hulist Mizińska Wawer.
