Instytucja wzruszenia ostatecznej decyzji administracyjnej uregulowana w art. 161 Kodeksu postępowania administracyjnego stanowi odstępstwo od zasady stabilności decyzji administracyjnych o szczególnym charakterze. Przepis ten stanowi, iż minister może uchylić lub zmienić w niezbędnym zakresie każdą decyzję ostateczną, jeżeli w inny sposób nie można usunąć stanu zagrażającego życiu lub zdrowiu ludzkiemu albo zapobiec poważnym szkodom dla gospodarki narodowej lub dla ważnych interesów Państwa.
Wyjątkowość tego trybu wzruszenia decyzji administracyjnej przejawia się przede wszystkim w swoistym celu tej instytucji, którym nie jest usunięcie wadliwej decyzji z obrotu prawnego ale usunięcie stanu zagrożenia lub zapobieżenie poważnym szkodom dla gospodarki narodowej lub ważnych interesów Państwa. Uregulowany w tym przepisie tryb wzruszenia decyzji administracyjnych ma charakter subsydiarny – uchylenie lub zmiana decyzji może nastąpić tylko wówczas, gdy w inny sposób nie można usunąć stanu zagrożenia. W oparciu o tą regulację decyzja może zostać uchylona lub zmieniona tylko w niezbędnym zakresie, zaś uprawnienie do jej wzruszenia zostało przyznane organom administracji wysokiego stopnia.
Zmiana lub uchylenie decyzji ostatecznej w tym trybie wiąże się koniecznością usunięcia realnie istniejącego, rzeczywistego i aktualnego stanu zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzkiego albo zapobieżenia poważnym szkodom dla gospodarki narodowej lub ważnych interesów Państwa, które to zdarzenia mają swoje źródło w decyzji ostatecznej albo w okolicznościach jej wykonania.
Możliwość usunięcia stanu zagrożenia w inny sposób to – w rozumieniu tego przepisu – zastosowanie innego trybu wzruszenia decyzji (np. stwierdzenie nieważności, wznowienie postępowania), jak również podjęcie określonych działań faktycznych usuwających stan zagrożenia. Organ administracji uchylając lub zmieniając decyzję w oparciu o ten przepis powinien wykazać brak możliwości wykorzystania innego trybu postępowania oraz niemożność usunięcia stanu zagrożenia w inny sposób.
Postępowanie w przedmiocie wzruszenia ostatecznej decyzji może być wszczęte z urzędu lub na wniosek strony. Co prawda przepis stanowi, iż organ „może” uchylić lub zmienić decyzję, niemniej zwrot ten należy rozumieć w ten sposób, iż organ jest zobowiązany do wykorzystania uprawnienia przysługującego mu na mocy tego przepisu, zawsze wtedy, gdy zaistnieją okoliczności w nim określone.
W związku z uchyleniem lub zmianą decyzji ostatecznej dochodzi do pozbawienia strony jej praw nabytych, wobec czego przysługuje jej roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej wykonywaniem przez organ uprawnień przewidzianych w tym przepisie. Roszczenie to przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym decyzja uchylająca lub zmieniająca stała się ostateczna.
Autor: Anna Oleksiewicz, prawnik w Kancelarii STOPCZYK & MIKULSKI
https://digiartia.com/product/legal-power-law-firm-html-template/
https://digiartia.com/product/justitia-multiskin-lawyer-legal-wordpress-theme/