Skutki podatkowe transakcji zbycia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, dokonywanej pomiędzy osobami fizycznymi

3 sierpnia 2010

906

W przypadku transakcji sprzedaży, jaką jest transakcja zbycia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, obowiązuje zasada swobody umów, która pozwala stronom ułożenie stosunku prawnego według swojego uznania. Najczęściej najważniejszą kwestią w takiej umowie jest kwestia ceny, a cenę strony mogą ustalić praktycznie na dowolnym poziomie. Należy mieć jednak na uwadze, iż w świetle prawa podatkowego obowiązują pewne ograniczenia.

Ze strony podatku dochodowego, zgodnie z przepisem art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (uPDOF), przychodem w transakcji zbycia udziałów jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Zasadniczo rzecz ujmując kosztem uzyskania przychodu przy transakcji zbycia udziałów są wydatki poniesione na objęcie udziałów.

W sytuacji gdy cena określona w umowie znacznie odbiega od wartości rynkowej udziałów, organ podatkowy wzywa strony umowy do zmiany wartości przedmiotu umowy lub wskazania okoliczności uzasadniających niższą cenę (art. 19 ust. 4 uPDOF). Jeśli strony nie odpowiedzą, nie zmienią ceny lub nie wskażą okoliczności uzasadniających niższą cenę, organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa wartość tychże udziałów na podstawie opinii powołanego biegłego. Jeśli różnica wartości wskazanej przez biegłego i wartości wskazanej w umowie jest większa niż 33%, to koszt opinii ponosi zbywający. Oczywiście zbywający musi też zapłacić większy podatek wraz z odsetkami.
Z kolei w świetle podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) co do zasady podstawą opodatkowania tym podatkiem przy sprzedaży udziałów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest wartość rynkowa tych udziałów. Wartość rynkową na potrzeby tego podatku określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów. Jeśli jednak organ podatkowy zakwestionuje tę cenę, jako nieodpowiadającą wartości rynkowej, wzywa podatnika (nabywcę) do jej podwyższenia do wysokości wskazanej przez organ, w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania.

Jeśli podatnik nie dokona podwyższenia ceny, organ podatkowy dokonuje samodzielnie wyceny wartości rynkowej przedmiotu umowy, na podstawie opinii biegłego. Jeśli wycena biegłego będzie się różniła więcej niż 33% od wartości przyjętej w umowie, koszty opinii biegłego ponosi podatnik. W przypadku podwyższenia ceny, na potrzeby PCC, konieczne jest także zapłacenie uzupełniającego podatku wraz z należnymi odsetkami.