Przedawnienie

Pacta sunt servanda, czyli umów należy dotrzymywać. Niestety zdarza się, że jedna ze stron zawierających umowę nie dotrzymuje terminu zapłaty. Instytucja przedawnienia jest regulowana w art. 117-125 Kodeksu Cywilnego.

Na czym polega przedawnienie?
Art. 117 kc.
§ 1. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu.
§ 2. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.

Terminy przedawnień
Podstawowym terminem przedawnienia roszczeń jest 10 lat. Dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczenia wynikające z prowadzenia działalności gospodarczej termin przedawnienia to 3 lata.

Inne terminy to:
2 lata przy roszczeniu o zapłatę za sprzedaż rzeczy dokonaną w ramach przedsiębiorstwa, zlecenie, czy o dzieło
1 rok umowa przewozu i spedycji
Termin liczy się od momentu wymagalności roszczenia.

Przykład: Faktura została wystawiona 6 lutego 2012, termin spłaty to 13 luty 2012. Od kiedy biegnie termin przedawnienia?
Odpowiedź: Termin przedawnienia rozpoczyna się od dnia 14 lutego 2012

Bieg terminów przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się się wymagalne, czyli od dnia, w którym wierzyciel mógł żądać świadczenia od dłużnika.

WAŻNE!
Sąd nie uwzględnia upływu terminu przedawnienia z urzędu. Zarzut taki musi podnieść dłużnik!

WAŻNE!
Przedawnione roszczenie nadal istnieje! Można dochodzić sądownie przedawnionych roszczeń, lecz jest to związane z ryzykiem. Podniesienie zarzutu przedawnienia przez dłużnika w postępowaniu sądowym skutkuje oddaleniem powództwa i przegraniem procesu. Zarzut taki dłużnik może podnieść w każdym momencie do czasu wydania orzeczenia ostatecznie kończącego postępowanie.

Przerwanie biegu przedawnienia
TERMINY PRZEDAWNIENIA ULEGAJĄ ZAWIESZENIU I PRZERWANIU
Co zrobić, aby nie dopuścić do przedawnienia się roszczeń?

Podstawową instytucją, która pozwala zapobiec przedawnieniu jest tzw. PRZERWANIE BIEGU PRZEDAWNIENIA.
Zgodnie z art. 123 KC. następuje ono poprzez:

– każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwzięta bezpośrednio w celu dochodzenia, ustalenia, zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Najczęściej jest to wniesienie pozwu, zawezwanie do próby ugodowej przed sądem lub złożenie wniosku do komornika o wszczęcie egzekucji

– wszczęcie mediacji

– uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której przysługuje

Termin przedawnienia roszczeń wynosi:

1 rok – mandat za jazdę bez ważnego biletu, umowa spedycji

3 lata – roszczenia o świadczenia okresowe np. czynsz, raty kredytowe, alimenty, roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, roszczenia pracodawcy i pracownika ze stosunku pracy, sprawy bankowe, telekomunikacyjne

10 lat – dla wszystkich roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu (np. BTE, nakaz zapłaty)

Autor: Jolanta Cholewa, trener/szkoleniowiec