Strona główna Prawo cywilne Ogólne warunki spedycyjne (OWS) – co to takiego?

Ogólne warunki spedycyjne (OWS) – co to takiego?

2461
PODZIEL SIĘ

Mając na względzie coraz większą popularność usług spedycyjnych zostały wypracowane specjalne warunki spedycyjne. Rozumie się przez nie akt wskazujący, jak strony umowy spedycyjnej – spedytor i zleceniodawca mają kształtować między sobą relacje, a także jakie powinno być podejście każdej ze stron do realizowanych działań.

Ogólne warunki spedycyjne

Ogólne warunki spedycyjne (OWS), jeśli spojrzymy na całościowy charakter tego dokumentu, dzielą się na jedenaście tematycznych części, zawierających odpowiednie przepisy. Tak więc:

  1. przepisy ogólne,
  2. zlecenia, informacje, oferty,
  3. zasadnicze czynności spedytora,
  4. ubezpieczenia,
  5. składanie towarów,
  6. przeszkody w wykonywaniu czynności spedycyjnych,
  7. wynagrodzenie spedytora, zwrot poniesionych kosztów,
  8. reklamacje,
  9. prawo zestawu,
  10. odpowiedzialność spedytora,
  11. przedawnienie w świadczeniu usług spedytorskich,
  12. sposób rozstrzygania ewentualnych sporów między stronami

Podstawowe zasady świadczenia usługi spedycji

Część ogólna tego aktu zawiera zapisy ogólne. Tak więc przede wszystkim wyjaśnienie definicji, kim jest spedytor, kim zleceniodawca, na czym polega świadczenie usługi spedycyjnej. W tej części zapisane są również podstawowe uprawnienia spedytora, jak na przykład jego prawo do zlecenia pewnych usług osobie trzeciej, np. usługi bezpośredniego przewozu towarów. Część – zlecenia, informacje, oferty – wskazuje, jak ma przebiegać nawiązanie stosunku współpracy między stronami w związku ze świadczeniem usług spedycyjnych. Tu również przyznane jest spedytorowi prawo do tego, aby zleceniodawca zwrócił mu część  kosztów, jakie poniósł w związku z realizacją usługi, jeśli zleceniodawca nagle zrezygnował z jej wykonania.

Według OWS spedytor może świadczyć rozmaite przedmiotowo usługi w ramach spedycji

Część trzecia przedmiotowego dokumentu jest poświęcona natomiast usługom, jakie świadczy spedytor. Zapisane są tu również wymogi formalne, jakie powinien wykonać spedytor w związku z nadaniem, odbiorem, czy stwierdzeniem uszkodzenia w trakcie przewozu danej przesyłki. Dodatkowo w części piątej i szóstej zasad OWS zapisano, że spedytor jest zobowiązany ubezpieczyć przewożony towar, ale tylko jeśli taki obowiązek został na niego nałożony w ramach zlecenia (umowa). Dodatkowo OWS przewiduje, iż jeśli w trakcie świadczenia usług spedycyjnych spedytor kieruje na przechowane towar do składu osoby trzeciej, bezwzględnie jest zobowiązany powiadomić o tym zleceniodawcę usługi.

Przeszkody w świadczeniu usług spedycyjnych a prawo spedytora do wynagrodzenia w OWS

Po pierwsze OWS przewidują sytuację, w których to może dojść do tego, że spedytor nie będzie w stanie wykonywać powierzonej usługi, co jednak nie wynika z jego winy. W takich przypadkach jest on zwolniony od odpowiedzialności za terminowe wykonanie usługi. Kiedy w konsekwencji takiej przeszkody zleceniodawca zrezygnuje z usług spedytora, a ten już poniósł koszty w związku z rozpoczęciem świadczenia usługi, wtedy przysługuje mu prawo do odzyskania od zleceniodawcy części kosztów, które już poniósł. Jeśli chodzi o wynagrodzenie spedytora, to oczywiście strony mogą to ustalić w dowolny sposób między sobą w ramach zawieranej umowy spedycji. Jednakże OWS przewidują, że gdy takich ustaleń brak, to zleceniodawca jest zobowiązany do zapłacenia spedytorowi za usługę w ciągu 7 dni od dostarczenia mu rachunku za wykonane czynności przez świadczącego spedycję.

Reklamacje, prawo zastawu, a odpowiedzialność spedytora

OWS wskazują również, że zleceniodawca usługi spedycji ma prawo do złożenia reklamacji. Kiedy jednak reklamuje to, iż spedytor uszkodził powierzone mu towary, na reklamującym spoczywa obowiązek udokumentowania tego faktu. Spedytor jest zobowiązany natomiast w ciągu 14 dni od daty otrzymania ustosunkować się do usługi spedycji. Spedytor może również korzystać z prawa do zastawu. Tak więc zanim otrzyma od zleceniodawcy wynagrodzenie, może zastaw na swoją rzecz ustanowić na towarze, który przewozi dla zleceniodawcy. Jeśli natomiast chodzi o odpowiedzialność spedytora za swoje działania, to spedytor po pierwsze odpowiada za to, czy starannie i zgodnie z zapisami umowy wykonał daną usługę. Jeśli jakiekolwiek czynności w trakcie procesu świadczenia usług spedycyjnych zleca osobom trzecim, odpowiada również za te podmioty, np. dostawców, przewoźników, prowadzących składy towarowe. W przypadku, gdy Ci działają nieodpowiednio, na spedytorze spoczywa odpowiedzialność za winę przy wyborze, za niedokonanie starannego wyboru przewoźnika. Odpowiedzialność natomiast przewoźnika za ewentualne nieterminowane, czy wydłużone w czasie zrealizowanie usługi następuje, ale tylko wtedy, gdy właściwy termin (ostateczny) wykonania danej usługi spedycyjnej został wyraźnie oznaczony w umowie spedycji.

Roszczenie z tytułu umowy spedycji stosunkowo szybko ulega przedawnieniu – jak liczony jest termin przedawnienia?

Roszczenie związane z umową spedycji co do zasady ulega szybko przedawnieniu, mianowicie już z upływem jednego roku. W zależności, co jest pierwotnym powodem powstania takiego właśnie roszczenia, termin przedawnienia jest wg OWS liczony w następujący sposób:

  1. gdy powodem roszczenia jest uszkodzona, czy zbrakowana przesyłka, towar – termin przedawnienia (1 rok) jest liczony od dnia jej dostarczenia do miejsca przeznaczenia,
  2. gdy powodem roszczenia jest całkowite zaginięcie towaru (brak jego dostarczenia) – termin przedawnienia jest liczony (1 rok) od dnia, w którym przesyłka wg zamierzeń miała być dostarczona już do miejsca przeznaczenia,
  3. w pozostałych sytuacjach, gdy zgłaszane jest roszczenie z tytułu umowy spedycji – termin (1 rok) jest liczony od dnia wykonania usługi zleconej spedycji.

Jak więc widać, OWS mają bardzo praktyczny charakter, bowiem zawierają przepisy ogólne, ale odnoszące się do wszystkich kluczowych spraw, aspektów, które pojawiają się przy świadczeniu usług spedycji. Na podstawie tego dokumentu strony: zleceniodawca i spedytor uzyskują właściwe wskazanie, jakie mogą mieć oczekiwania w związku z nawiązaną współpracą, jakie przysługują im uprawnienia, jak (w jakim czasie) możliwe jest wreszcie zgłaszanie przez zleceniodawcę reklamacji, czy roszczenia. OWS wskazuje nadto także, iż w razie sporów, strony mogą występować na drogę sądową, czy oczekiwać pomocy (rozstrzygnięcia w przypadku sporu) ze strony sądu arbitrażowego, który działa przy Krajowej Izbie Gospodarczej.

 MM.