Zgodnie z opublikowanym przez Sejm RP rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2650), poprzez wprowadzenie zmian w postaci wykreślenia jako przesłanki zawieszającej postępowanie egzekucyjne – braków w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej dłużnikiem, dłużnicy nieuczciwi nie będą mieli już możliwości zawieszania postępowania w ten sposób.
Dotychczasowe przepisy prawne
Brak zdolności procesowej oraz przedstawiciela ustawowego po stronie dłużnika powoduje przymusowe zawieszenie postępowania egzekucyjnego (art. 818 Kodeksu postępowania cywilnego – dalej „KPC”). W takiej sytuacji nie jest możliwe skuteczne prowadzenie czynności egzekucyjnych względem zobowiązanego.
Możliwe jest wówczas ustanowienie kuratora dla dłużnika na wniosek wierzyciela, jednakże jest to bardzo czasochłonny proces. Nieuczciwi dłużnicy często korzystają z tej przesłanki, przez co postępowanie egzekucyjne zostaje zablokowane. Niejednokrotnie poprzez działania dłużników procedura musi być wszczynana od nowa. Jeśli uda się ustanowić kuratora, to dłużnicy uzupełniają braki w organie, przez co działania kuratora tracą podstawę prawną. Następnie dłużnicy ponownie podejmują czynności ukierunkowane na doprowadzenie do braków przemawiających za powołaniem kuratora. Ta luka prawna powodowała, że postępowanie egzekucyjne mogło trwać bez końca. [1]
Na czym polegają proponowane zmiany w projekcie zmian do KPC?
Ustawodawca zakłada dodanie po dotychczasowej treści art. 818 – kolejnego artykułu tj. art. 8181 KPC. Nowy przepis przewidywać ma, że braki w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej dłużnikiem nie będą stanowić podstawy do zawieszenia postępowania egzekucyjnego. W myśl przedstawionych propozycji dłużnicy pozbawieni zostaną możliwości bezpodstawnego przedłużania przeprowadzenia czynności egzekucyjnych. [2]
Projekt ustawy przewiduje również zmiany w zakresie ustanawiania kuratora dla dłużnika. Braki w składzie organów dłużnika nie będą z urzędu stanowić podstawy do ustanowienia dla takiego podmiotu kuratora. Sąd będzie podejmował decyzję o konieczności ustanowienia kuratora dla organu będącego dłużnikiem, wtedy gdy będzie to według niego konieczne dla ochrony interesów dłużnika.
Dużą zmianą jest także przyjęcie, że doręczenie pisma kuratorowi, o uzupełnieniu braków w zakresie organów jednostki organizacyjnej będącej dłużnikiem, będzie skuteczne wobec dłużnika.
Podsumowanie
Obecnie obowiązujący stan prawny umożliwia nieuczciwym dłużnikom bezpodstawne przedłużanie postępowania egzekucyjnego. Projektowane zmiany mają za zadanie wprowadzić ochronę wierzyciela w kwestii przesłanek zawieszenia postępowania egzekucyjnego.
Podstawa prawna:
[1]. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, druk nr 2650.
[2]. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn. Dz. U. z 2021 r., poz. 1805)
Stan prawny na dzień 25 listopada 2022 r.
Klaudia Kowalczyk – Aplikant radcowski w Kancelarii Radcy Prawnego Małgorzata Gach