Punktem kluczowym przy omawianiu tego rodzaju odpowiedzialności jest wyjaśnienie pojęcia mienia powierzonego. Artykuł 124§1 KP wymienia składniki mienia, które powierzono pracownikowi z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się. Są nimi pieniądze, papiery wartościowe lub kosztowności, a także narzędzia i instrumenty lub podobne przedmioty oraz odzież ochronna i robocza lub sprzęt ochrony osobistej. W przypadku gdy pracodawca udostępnia pracownikowi także inne składniki mienia, np. biurko, daje mu przedmioty jedynie do dyspozycji. Wtedy pracownika odpowiada za ewentualne szkody na zasadach ogólnych. (114-122 KP).
Odpowiedzialnością ze mienie powierzone mogą zostać objęci pracownicy, zatrudnieni na podstawie stosunku pracy, ale mogą one też dotyczyć pracowników zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych np. umowy zlecenia.
Podstawą odpowiedzialności materialnej przy mieniu powierzonym pracownikowi jest powstanie szkody i prawidłowe powierzenie mienia.
Powstanie szkody jest niczym innym jak niezwróceniem powierzonego mienia lub niemożność wyliczenia się z niego.
W tej kwestii bardzo ważne jest prawidłowe powierzenie mienia pracownikowi. Konieczne jest bowiem powierzenie mu tego mienia w sposób umożliwiający pracownikowi wypełnienie tego obowiązku, czyli umożliwiające zwrot albo wyliczenie się z niego. Przekazanie mienia należy bowiem właściwie udokumentować. W praktyce powierzenie mienia następuje najczęściej na podstawie, przeprowadzonego spisu w naturze (inwentaryzacji). Inwentaryzacja ponadto powinna być przeprowadzona w obecności pracownika, któremu owo mienie ma być powierzone. Samo podpisania przez pracowników deklaracji o przyjęciu odpowiedzialności ma jedynie znaczenie dowodowe.
Pracownik przy odpowiedzialności materialnej za mienie powierzone odpowiada za wyrządzoną pracodawcy szkodę w pełnej wysokości. Nie ma tu ograniczenia wysokości odszkodowania, do kwoty trzymiesięcznego wynagrodzenia. Odpowiada za rzeczywistą stratę, ale też za utracone korzyści, jakie pracodawca mógłby osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Pracownik może uwolnić się od odpowiedzialności gdy wykaże, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych, nawet przy dochowaniu należytej staranności przy wykonywaniu swoich obowiązków. Sąd Najwyższy w wyroku z 21 lutego 1984 roku stwierdził, że pracownik „nie ponosi odpowiedzialności za niedobór w powierzonym mieniu, który powstał bez jego winy wskutek uchybień lub zaniedbań zakładu pracy w zakresie nadzoru i organizacji pracy.” Pracownik do tego nie ponosi odpowiedzialności za szkodę w mieniu powierzonym, w takim zakresie, w jakim pracodawca lub inna osoba przyczyniły się do jej powstania lub zwiększenia.
Pracodawca nie musi wykazywać pracownikowi naruszenia obowiązku pracowniczego, winy oraz związku przyczynowego między zachowaniem pracownika a powstałą szkodą. Oznacza to, że ciężar dowodu leży po stronie pracownika. Pracodawca musi jedynie wykazać, że powierzył pracownikowi mienie w sposób przepisany dla tego mienia. Na pracodawcy ciąży bowiem obowiązek organizowania pracy w sposób zapewniający osiąganie przez pracowników należytej jakości pracy.
Należy też zwrócić uwagę na fakt iż, przy tym rodzaju odpowiedzialności nie ma różnicy czy wina pracownika, była umyślna czy nieumyślna, pracodawca ma jedynie wykazać szkodę, mowa więc o odpowiedzialności ukształtowanej na zasadzie winy.
Autor: Małgorzata Trzeszczkowska, LexAgit.pl
https://digiartia.com/product/legal-power-law-firm-html-template/
https://digiartia.com/product/justitia-multiskin-lawyer-legal-wordpress-theme/
