Strona główna Aktualności Koszty sądowe w postępowaniu wieczystoksięgowym – czy jest możliwe zwolnienie

Koszty sądowe w postępowaniu wieczystoksięgowym – czy jest możliwe zwolnienie

2116
PODZIEL SIĘ
Koszty sądowe w postępowaniu wieczystoksięgowym Lexagit.pl porady prawne online

Prawo wieczystoksięgowe regulują przepisy Ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jedn. Dz.U. 2017.1007).

Czym jest księga wieczysta

Księgi wieczyste prowadzą wydziały wieczystoksięgowe sądów rejonowych.

Księga wieczysta jest to dokument sądowy, w którym opisany został stan prawny nieruchomości np. działki niezabudowanej, działki zabudowanej budynkiem mieszkalnym lub mieszkania własnościowego. Zawiera ona dane nieruchomości, dane jej właściciela, opisy ograniczeń prawnych (np. umowa dożywocia) oraz hipotekę, czyli obciążenia finansowe na nieruchomości (np. kredyt hipoteczny). Co istotne, księgi wieczyste gwarantują bezpieczne transakcje w obrocie nieruchomościami, ponieważ są jawne. Nie można zasłaniać się nieznajomością wpisów w księdze wieczystej ani wniosków, o których uczyniono w niej wzmiankę.

Temat powiązany:

Prawa ujawniane w księdze wieczystej – https://lexagit.pl/prawa-ujawniane-ksiedze-wieczystej/

Postępowanie wieczystoksięgowe

Wnioski w postępowaniu wieczystoksięgowym wnioskodawca składa na urzędowych formularzach. Formularze wniosków są dostępne w biurze podawczym sądu lub można je pobrać bezpłatnie na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości pod adresem: http://bip.ms.gov.pl/pl/rejestry-i-ewidencje/ksiegi-wieczyste/

Opłaty stałe od wniosków – koszty sądowe w postępowaniu wieczystoksięgowym

Wnioski składane do sądu wieczystoksięgowego podlegają opłacie. Kwoty wpisów sądowych regulują przepisy zawarte w art. 42-44 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych  (dalej: ustawa).[1]

W przypadku wniosku o wpis w księdze wieczystej własności, użytkowania wieczystego lub ograniczonego prawa rzeczowego opłata stała wynosi 200 złotych (art. 42 ust. 1 ustawy).

Jeżeli wniosek dotyczy wpisu udziału w prawie, sąd wieczystoksięgowy pobiera część opłaty stałej proporcjonalną do wysokości udziału, nie mniej jednak niż 100 złotych (art. 42 ust. 2 ustawy). Od wniosku o wpis w księdze wieczystej własności, użytkowania wieczystego lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu na podstawie dziedziczenia, zapisu lub działu spadku albo zniesienia współwłasności pobierana jest jedna  opłata stała w wysokości 150 złotych (art. 42 ust. 3 ustawy).

Z art. 43 ustawy opłatę stałą w kwocie 150 złotych pobiera się także od wniosku o wpis:

1) własności, użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu nabytego w wyniku podziału majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami,

2) własności nieruchomości rolnej o powierzchni do 5 ha,

3) praw osobistych i roszczeń,

4) zmiany treści ograniczonych praw rzeczowych.

Zgodnie z dyspozycją art. 44 ust. 1 ustawy opłatę stałą w kwocie 60 złotych pobiera się od wniosku o:

1) założenie księgi wieczystej,

2) połączenie nieruchomości w jednej księdze wieczystej, która jest już prowadzona, niezależnie od liczby łączonych nieruchomości,

3) odłączenie nieruchomości lub jej części,

4) sprostowanie działu I-O,

5) wpis ostrzeżenia o niezgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym,

6) dokonanie innych wpisów, poza określonymi w art. 42 i 43.

Koszty sądowe w postępowaniu wieczystoksięgowym – czy jest możliwe zwolnienie?

W świetle art. 102 ust. 1 i 2  ustawy zwolnienia od kosztów sądowych może się domagać osoba fizyczna, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Na podstawie art. 106 niniejszej ustawy sąd może zwolnić stronę w całości lub w części od ponoszenia kosztów w postępowaniu wieczystoksięgowym.  W tym celu należy złożyć w wydziale cywilnym  sądu rejonowego wniosek o powyższe zwolnienie.

W treści wniosku wnioskodawca oświadcza, że nie jest w stanie  ponieść  kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Uzasadniając wniosek należy podać  liczbę osób w rodzinie oraz źródła jej utrzymania np. emerytura, renta, wynagrodzenie za pracę, działalność gospodarcza, zasiłek, świadczenie, stypendium, alimenty oraz stan majątkowy  np. mieszkanie, lokaty bankowe, nieruchomości. Trzeba wyszczególnić także wydatki miesięczne (np. spłata kredytu, opłaty) i dołączyć stosowne dokumenty na okoliczności podane w uzasadnieniu (np. zaświadczenie o zatrudnieniu i dochodach, roczne rozliczenie podatkowe, zaświadczenie z urzędu pracy). Do wniosku należy dołączyć oświadczenie obejmujące szczegółowe dane ostanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania.

Pamiętajmy o terminach

Zgodnie z dyspozycją art. 106 ust. 1-3 ustawy zwolnienie od kosztów sądowych w postępowaniu wieczystoksięgowym może nastąpić wyłącznie przed złożeniem wniosku o wpis do księgi wieczystej.

Wniosek o dokonanie wpisu do księgi wieczystej powinien być złożony w terminie 3 miesięcy od doręczenia postanowienia o zwolnieniu od kosztów sądowych, pod rygorem upadku zwolnienia (art. 106 ustawy).

Co istotne, jeżeli wniosek o dokonanie wpisu do księgi wieczystej ma być zamieszczony w akcie notarialnym, zwolnienie od kosztów sądowych może nastąpić wyłącznie przed zawarciem tego aktu notarialnego.

Ważne!

Składanie wniosków w postępowaniu wieczystoksięgowym w kancelarii notarialnej reguluje  art. 7 par. 2 (1) Prawa o notariacie. [2]  Ustawodawca podaje w nim, że w sytuacji gdy wnioskodawca został zwolniony od kosztów sądowych od wniosku o wpis w księdze wieczystej, notariusz wskazuje we wniosku o wpis w księdze wieczystej, iż opłata sądowa nie została pobrana i załącza prawomocne postanowienie sądu w przedmiocie zwolnienia od kosztów sądowych do dokumentów stanowiących podstawę wpisu w księdze wieczystej, które przesyła do sądu prowadzącego księgę wieczystą.

Podstawa prawna:

– art. 42-44, art. 102 ust. 1 i 2 , art. 106 ust. 1-3 Ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz.U. 2018.300)

– art. 7 par. 2 [1] Ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie (tekst jedn. Dz.U. 2017.2291)

Objaśnienie:

[1] Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz.U.2018.300 )

[2] Ustawa z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie (tekst jedn. Dz.U. 2017. 2291)

Stan prawny na 27 września 2018 roku

Wanda Książek – współpracownik Portalu

Zapraszamy do kontaktu z Kancelarią, jeśli artykuł ten Państwa zainteresował lub potrzebują Państwo więcej informacji.