Strona główna Aktualności Prawa ujawniane w księdze wieczystej

Prawa ujawniane w księdze wieczystej

1503
PODZIEL SIĘ

W poprzednim artykule przedstawione zostały podstawowe informacje dotycząca ksiąg wieczystych, a w szczególności zawartości każdego z działów księgi wieczystej. Ze względu na to, że każda księga wieczysta jest zbudowana na tej samej zasadzie znając generalną zawartość każdego z działów można stosunkowo szybko wyszukać interesujące nas informacje.

Co jest wykazywane w księdze wieczystej?

W księdze wieczystej ujawnia się prawa rzeczowe na nieruchomościach, czyli prawo własności nieruchomości, prawo użytkowania wieczystego lub ograniczone prawa rzeczowe (tzw. prawa na rzeczy cudzej).

Poza prawami rzeczowymi, w wypadkach przewidzianych w przepisach ustawowych, w księdze wieczystej mogą być ujawnione prawa osobiste (wynikające ze stosunków zobowiązaniowych) i roszczenia takie jak:

  • prawo najmu lub dzierżawy,
  • prawo odkupu lub pierwokupu,
  • prawo dożywocia,
  • roszczenie o przeniesienie własności nieruchomości lub użytkowania wieczystego albo o ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego (dotyczy to także roszczeń przyszłych),
  • roszczenie wynikające z określenia zarządu lub sposobu korzystania z nieruchomości przez współwłaścicieli lub wieczystych użytkowników,
  • roszczenie współwłaścicieli wyłączające uprawnienie do zniesienia współwłasności,
  • wierzytelności banku hipotecznego zabezpieczone hipoteką,
  • prawo z umowy timeshare.

(art. 16 u.k.w.h.).

Jednym z częstszych praw ujawnianych w księdze wieczystej jest roszczenie o przeniesienie własności wynikające z uprzedniego zawarcia umowy przedwstępnej.

Księgi wieczyste – ustrój ksiąg wieczystych

Dla każdej nieruchomości prowadzi się odrębną księgę wieczystą, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej, także dla nieruchomości lokalowych oraz nieruchomości, w których nieruchomości lokalowe zostały wyodrębnione.

Dla gruntu oddanego w użytkowanie wieczyste oraz dla znajdującego się na tym gruncie budynku lub innego urządzenia, które stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności, prowadzi się wspólną księgę wieczystą (art. 24 u.k.w.h.).

W razie przekształcenia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w prawo własności nieruchomości, księga wieczysta prowadzona dla spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu staje się księgą wieczystą dla nieruchomości, a wpisana w tej księdze hipoteka na spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu obciąża nieruchomość (art. 241 ust. 2 u.k.w.h.).

Jak prowadzone są księgi wieczyste?

Czasy prowadzenia papierowych ksiąg wieczystych należą obecnie już do przeszłości. Obecnie księgi wieczyste są zakładane i prowadzone w systemie teleinformatycznym. Prowadzenie ksiąg wieczystych należy do właściwości sądów rejonowych.

W aktualnym stanie prawnym przez księgę wieczystą należy rozmieć księgę wieczystą prowadzoną w systemie teleinformatycznym.

Z kolei przez „dotychczasową księgę wieczystą” należy rozumieć księgę wieczystą, której treść nie została przeniesiona do struktury księgi wieczystej prowadzonej w systemie teleinformatycznym, a pojęcie „księgi wieczystej dawnej” odnosi się do księgi hipotecznej (gruntowej, wieczystej) założonej przed dniem 1 stycznia 1947 r.

Czy każdy może się zapoznać z księgą wieczystą nieruchomości?

Odpowiedź na to pytanie jest pozytywna. Zgodnie z przepisami księgi wieczyste są jawne. Każdy, kto zna numer księgi wieczystej, może bezpłatnie przeglądać księgę wieczystą za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Jest to możliwe przez stronę:

https://ekw.ms.gov.pl/

Informacji z centralnej bazy danych ksiąg wieczystych udziela Centralna Informacja Ksiąg Wieczystych, z ekspozyturami przy wydziałach sądów rejonowych prowadzących księgi wieczyste.

Centralna Informacja wydaje na wniosek odpisy ksiąg wieczystych, wyciągi z ksiąg wieczystych oraz zaświadczenia o zamknięciu ksiąg wieczystych. Odpisy, wyciągi i zaświadczenia wydawane przez Centralną Informację mają moc dokumentów wydawanych przez sąd.

Przy każdej księdze wieczystej prowadzi się akta księgi wieczystej. Do akt tych składa się dokumenty i pisma dotyczące nieruchomości.

Akta ksiąg wieczystych przechowywane są w sądzie. Dostęp do dokumentów będących podstawą wpisu w księgach wieczystych jest ograniczony. Akta księgi wieczystej może przeglądać, w obecności pracownika sądu, wyłącznie osoba mająca interes prawny oraz notariusz.

Odpisy dokumentów znajdujących się w aktach ksiąg wieczystych wydaje się na żądanie osób mających interes prawny lub na żądanie sądu, prokuratora, notariusza, organu administracji rządowej albo jednostki samorządu terytorialnego.

Nie wydaje się dokumentów znajdujących się w aktach ksiąg wieczystych, jeżeli dokumenty te stanowią podstawę wpisu.

Akta księgi wieczystej zamkniętej przechowuje się w archiwum dotychczasowych ksiąg wieczystych. Wydanie zarządzenia o usunięciu zamkniętych ksiąg wieczystych z systemu teleinformatycznego lub zniszczeniu akt tych ksiąg jest niedopuszczalne.

 

Joanna Mucha – współpracownik Portalu