Uprawnienie do alimentów wynika z obowiązku alimentacyjnego. Obowiązek alimentacyjny jest instytucją prawną, która ma zapewnić środki utrzymania, a w razie potrzeby środki wychowania, tym którzy nie są w stanie własnymi siłami zaspokoić swych usprawiedliwionych potrzeb i dotyczy na zasadzie wzajemności, ściśle określonego kręgu osób.
Jeżeli obowiązek alimentacyjny nie jest wykonywany dobrowolnie lub jest wykonywany w zakresie niewystarczającym dla uprawnionego, uprawniony może żądać od zobowiązanego tzw. alimentów tj. dostarczania świadczenia majątkowego w postaci pieniędzy lub naturaliów.
Pozew o alimenty jako pismo procesowe
Pozew o alimenty jako pismo procesowe powinien spełniać następujące wymogi formalne:
Po pierwsze pozew o alimenty powinien zawierać oznaczenie sądu, do którego jest skierowany, czyli dokładne wskazanie sądu właściwego do rozpoznania sprawy (nazwa sądu).
Sądem właściwym rzeczowo (z uwagi na rodzaj sprawy) jest sąd rejonowy. Jest to sąd, do którego należy skierować pozew. Sądem właściwym miejscowo (z uwagi na położenie, siedzibę sądu) może być sąd rejonowy, w okręgu którego pozwany ma miejsce zamieszkania albo sąd rejonowy, w okręgu którego miejsce zamieszkania ma osoba uprawniona (powód). Wybór sądu z uwagi na miejsce zamieszkania należy do powoda.
Następnie należy wskazać imię i nazwisko stron oraz ich przedstawicieli ustawowych wraz ze wskazaniem ich adresu zamieszkania. W pozwie należy wskazać osobę powoda, czyli tą, która wnosi o zasądzenie alimentów oraz osobę pozwanego, czyli tą, przeciwko której został wniesiony pozew, tj. od której powód domaga się alimentów.
Pozew o alimenty – osoby uprawnione
Krąg osób uprawnionych i zobowiązanych przedstawia się następująco:
Alimentów można domagać się od krewnych w linii prostej i rodzeństwa. Dotyczy to wstępnych (pokolenie starsze od uprawnionego, tj. rodzice, dziadkowie itd.) i zstępnych (pokolenia młodsze od uprawnionego tj. dzieci, wnuki itd.).
Obowiązek między rodzeństwem dotyczy zarówno rodzeństwa rodzonego (dzieci pochodzące od tych samych rodziców) oraz rodzeństwa przyrodniego (dzieci posiadające jednego wspólnego rodzica).
Alimentów można żądać od zstępnych przed wstępnymi, a od wstępnych przed rodzeństwem. Jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych alimentów można żądać od krewnych bliższych stopniem przed dalszymi.
Obowiązek alimentacyjny obejmuje także osoby pozostające w stosunku przysposobienia. W przypadku przysposobienia niepełnego nadal trwa stosunek alimentacyjny pomiędzy przysposobionym a jego naturalnymi krewnymi. Jednakże obowiązek alimentacyjny przysposabiającego wyprzedza obowiązek alimentacyjny wstępnych i rodzeństwa przysposobionego.
W przypadku przysposobienia pełnego a także całkowitego obowiązek alimentacyjny istnieje pomiędzy przysposobionym a przysposabiającym i jego krewnymi.
Następnie zobowiązanymi do alimentów względem siebie są powinowaci, ale tylko niektórzy. Dotyczy to ojczyma i macochy względem pasierba i pasierba względem ojczyma i macochy.
Alimentów mogą także żądać od siebie wzajemnie małżonkowie.
Do świadczeń alimentacyjnych mogą być zobowiązane także inne osoby. Chodzi u to obowiązek ojca dziecka pozamałżeńskiego względem jego matki.
W kolejnym artykule zajmiemy się kolejnością wykonywania obowiązków alimentacyjnych oraz dalszymi wymogami jakim powinien odpowiadać pozew o alimenty.
Joanna Mucha – współpracownik portalu