Forma wypowiedzenia umowy o pracę

Stosownie do treści art. 30 § 3 Kodeksu pracy, oświadczenie każdej ze stron (a więc pracodawcy i pracownika) o wypowiedzeniu umowy o pracę powinno nastąpić na piśmie.

Czynność prawną uważa się za dokonaną w formie pisemnej, jeżeli oświadczenie woli opatrzono własnoręcznym podpisem (art. 78 § 1 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 Kodeksu pracy).

Sąd Najwyższy w swoich orzeczeniach prezentuje jednak dość konsekwentnie stanowisko, iż wypowiedzenie umowy o pracę w innej formie niż pisemna jest skuteczne. Sąd Najwyższy przyjmuje, iż forma pisemna, o której mowa w art. 30 § 3 Kodeksu pracy nie jest zastrzeżona ani pod rygorem nieważności (ad solemnitatem), ani też dla celów dowodowych (ad probationem). W wyroku z dnia 24 marca 1999 r. (sygn. akt: I PKN 631/98) Sąd Najwyższy wskazał, iż ustne złożenie oświadczenia woli przez bezpośredniego przełożonego jest wprawdzie skuteczne, choć prawnie wadliwie (albowiem narusza art. 30 § 3 Kodeksu pracy). W innym judykacie Sąd Najwyższy stwierdził, że doręczenie pracownikowi za pomocą faksu pisma pracodawcy wypowiadającego umowę o pracę jest skuteczne i jako takie powoduje rozpoczęcie biegu terminu dla wniesienia odwołania (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 2 października 2002 r., sygn. akt: III PZP 17/02).

W świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego pracownik, który dokona wypowiedzenia umowy o pracę w innej formie aniżeli pisemna nie naraża więc na żadne negatywne konsekwencje prawne. Natomiast pracodawca, który wypowie umowę o pracę bez zachowania formy pisemnej wprawdzie dokona ważnego wypowiedzenia, jednak jego działanie będzie kwalifikowane jako naruszenie przepisów o rozwiązaniu umów o pracę za wypowiedzeniem w rozumieniu art. 45 Kodeksu pracy.

Ze wskazanymi wyżej poglądami Sądu Najwyższego nie zgadza się wielu praktyków prawa oraz przedstawicieli doktryny, którzy zaznaczają, iż omawiane stanowiska uznać trzeba za kontrowersyjne. Podkreślają oni, iż doręczenie pracownikowi za pomocą faksu pisma pracodawcy wypowiadającego umowę o pracę nie spełnia wymogu formy pisemnej. Pismo wydrukowane przez faks pracownika zawiera jedynie kopię podpisu osoby składającej oświadczenie woli w kwestii wypowiedzenia, a nie własnoręczny podpis podmiotu zatrudniającego, mimo iż ten znajduje się na oryginale pisma wypowiadającego. Doręczenia pisma wypowiadającego w taki sposób nie można więc uznać za skuteczny sposób złożenia oświadczenia woli. Podobnie nie można zgodzić się z twierdzeniem, iż złożenie w formie ustnej oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy o pracę stanowi podstawę uruchomienia terminu do wystąpienia przez pracownika ze stosownymi roszczenia (T. Liszcz, Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 2 października 2002 r., sygn. akt: III PZP 17/02, OSP 2004, z. 9).

Forma wypowiedzenia umowy o pracę
Przy zagadnieniu formy wypowiedzenia umowy o pracę wielokrotnie pojawia się również problem wysłania przez pracodawcę oświadczenia o wypowiedzeniu jednocześnie na dwa sposoby: za pomocą poczty elektronicznej oraz za pomocą poczty tradycyjnej. W tej mierze należy zgodzić się ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, według którego sporządzenie na piśmie i wysłanie przez pracodawcę identycznej treści oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy o pracę, które dotarło do pracownika wcześniej w postaci elektronicznej i później przesyłką pocztową, nie narusza wymagania wypowiedzenia na piśmie (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2007 r., sygn. akt: II PK 178/06). Skuteczne będzie jednak w takim wypadku jedynie wypowiedzenie dokonane za pomocą tradycyjnej poczty.

Podsumowując, Sąd Najwyższy stoi na stanowisku, iż wypowiedzenie umowy o pracę dokonane w formie ustnej lub faksem jest skuteczne, choć prawnie wadliwie. W naszej jednak ocenie wskazane byłoby przyjęcie, iż skutecznym jest jedynie wypowiedzenie zawierające oryginalny podpis pracodawcy. Pogląd taki nie jest jednak zgodny z aktualną linią orzeczniczą Sądu Najwyższego. Odnośnie zaś przypadku przesłania oświadczenia jednocześnie pocztą elektroniczną i tradycyjną, trzeba przyjąć skuteczność wypowiedzenia dokonanego w formie pisemnej.

Autorzy:
Jan Jednoralski, radca prawny
Andrzej Jednoralski, aplikant radcowski

Kancelaria Radcy Prawnego „ART”
J A N J E D N O R A L S K I