Dodatkowe obowiązki pracownika a wynagrodzenie

Czy pracownik jest zobligowany do wykonywania dodatkowych obowiązków nieobjętych umową o pracę, za które nie otrzymuje dodatkowego wynagrodzenia? Na czyją korzyść należy interpretować zapisy nieostrych artykułów w umowie o pracę dotyczących m.in. konieczności wykonywania przez pracownika dodatkowych zadań (bez doprecyzowania jakich)? Kiedy pracownik może odmówić wykonania dodatkowych obowiązków?

Zgodnie z normami prawa pracy pracownik nie jest zobligowany do wykonywania dodatkowych obowiązków nieobjętych umową o pracę. Zakres obowiązków pracownika jest ustalony przez pracodawcę w umowie o pracę. Zdarza się że podstawowy zakres obowiązków jest uszczegółowiony pomiędzy stronami stosunku pracy przez ustalenie zakresu jego czynności ( zakres obowiązków).

Należy zwrócić uwagę, że zakres obowiązków nie może być odmienny od rodzaju umówionej pracy ani też wykraczać poza rodzaj umówionej pracy. Często jednak zdarza się, że we wskazanych wyżej szczegółowych zakresach obowiązków wykonywanych przez pracowników, pracodawcy zamieszczają klauzule końcowe o treści „wszelkich innych czynności zleconych przez pracodawcę”. Jednakże takie klauzule nie dają w żaden sposób pracodawcy możliwości powierzenia pracownikowi dowolnego dodatkowego zadania.

Zatem może zdarzyć się, że pracodawca powierzy pracownikowi dodatkowe czynności nie objęte zakresem w umowie o pracę lub zakresem obowiązków jednak czynności te nie mogą odbiegać od zakresu umówionej pracy, a pracownikowi w takim przypadku przysługuje wynagrodzenie dodatkowe w związku z ich wykonywaniem.

Ponadto wykonywanie innych czynności nawet jeśli mieści się w zakresie wykonywanej pracy przez pracownika należy traktować jako zdarzenia incydentalne i wyjątkowe. Biorąc zatem powyższe pod uwagę wszelkie nieprecyzyjne zapisy w umowie o pracę czy też w zakresach czynności, a dotyczące konieczności wykonywania przez pracownika dodatkowych zadań, bez doprecyzowania jakich, należy interpretować, co do zasady na korzyść pracownika.

Oznacza to, że pracownik może odmówić wykonywania dodatkowych zadań niezgodnych z charakterem jego pracy czy też zupełnie odbiegających od charakteru jego zatrudnienia, nawet jeśli pracodawca zaproponuje mu dodatkowe wynagrodzenie. Może też odmówić wykonywania zadań dodatkowych odpowiadających charakterowi zatrudnienia jeśli pracodawca nie będzie wypłacał pracownikowi należnego wynagrodzenia z tego tytułu np. wynagrodzenia za pracę w nadgodzinach.

Autor: Urszula Młynarczyk, radca prawny w kancelarii „Rachelski i Wspólnicy”