Strona główna Ogólna Brak udziału strony w postępowaniu jako podstawa wznowienia postępowania administracyjnego

Brak udziału strony w postępowaniu jako podstawa wznowienia postępowania administracyjnego

1968
PODZIEL SIĘ

Jedną z fundamentalnych zasad postępowania administracyjnego jest zasada czynnego udziału strony w postępowaniu, według której organ winien „zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań”. Zasada ta obliguje organ administracji do stworzenia stronie prawnych możliwości reprezentowania swoich interesów w toku postępowania administracyjnego. Organy administracji publicznej w celu respektowania tej zasady winny w pierwszej kolejności w sposób prawidłowy ustalić krąg stron postępowania, a następnie zawiadomić wszystkie osoby, którym przysługuje przymiot strony o wszczęciu postępowania oraz wezwać je do wzięcia udziału w czynnościach wyjaśniających. Niedopuszczenie strony do wzięcia udziału w postępowaniu skutkuje naruszeniem prawa obligującym do wznowienia postępowania, przy czym wznowienie postępowania na tej podstawie może nastąpić jedynie wówczas, gdy brak udziału strony w postępowaniu był przez nią niezawiniony. Brak winy strony podlega udowodnieniu, nie jest więc wystarczające prawdopodobieństwo. Strona składając wniosek o wznowienie postępowania musi więc wykazać, że nie została zawiadomiona o wszczęciu postępowania lub nie została dopuszczona do udziału w istotnych czynnościach procesowych, albo też nie mogła brać w nich udziału z powodów przez nią niezawinionych. Jednocześnie nie jest wymagane aby brak udziału strony w postępowaniu spowodowany był zawinionym działaniem organu, czy uczestników postępowania.
W dotychczasowym orzecznictwie sądowoadministracyjnym utrwalił się pogląd, iż przez brak udziału strony w postępowaniu rozumie się również brak udziału wyznaczonego przez nią pełnomocnika. Oczywistym jest, iż w analogiczny sposób będzie traktowane pominiecie przez organ administracji przedstawiciela ustawowego strony.
Nie jest wymagane, aby niezawiniony udział strony w postępowaniu dotyczył całego postępowania – wystarczające jest, aby brak uczestnictwa strony dotyczył którejkolwiek z faz postępowania, np. postępowania odwoławczego.
Wznowienie postępowania z uwagi na fakt, iż strona z przyczyn od niej niezawinionych nie brała udziału w postępowaniu może nastąpić tylko na wniosek strony. Kodeks postępowania administracyjnego wprowadza też szczególne wymogi, co do terminów, w jakich dopuszczalne jest wznowienie postępowania. Zasadą jest, iż podanie o wznowienie postępowania należy wnieść do organu administracji, który wydał decyzję w sprawie w pierwszej instancji w terminie miesiąca od dnia, w którym strona dowiedziała się o okoliczności stanowiącej podstawę wznowienia. W przypadku natomiast wznowienia postępowania z uwagi na niezawiniony brak udziału strony w postępowaniu termin ten biegnie od dnia, w którym strona dowiedziała się o decyzji. Jednocześnie uchylenie decyzji z uwagi na fakt, iż strona z przyczyn od siebie niezawinionych nie brała udziału w postępowaniu nie może nastąpić, jeżeli od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji minęło 5 lat.

Autor: Anna Oleksiewicz, prawnik w Kancelarii STOPCZYK & MIKULSKI