Uprawnienia PIP w świetle ustawy o minimalnym wynagrodzeniu

Każda nowelizacja pociąga za sobą zmiany w katalogu uprawnień i obowiązków niektórych instytucji. Również z powodu nowelizacji ustawy o minimalnym wynagrodzeniu (Dz.U. 2002 nr 200 poz. 1679) nastąpiło poszerzenie uprawnień Państwowej Inspekcji Pracy. Chodzi tu o zmiany wprowadzone Ustawą z dnia 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz. 1265)

Już od 1 stycznia 2017 roku do obowiązków Państwowej Inspekcji Pracy należeć będzie kontrola wypłacania wynagrodzenia przysługującego z umowy zlecenia i o świadczenie usług w wysokości, która wynika z minimalnej stawki godzinowej. Uprawnienia PIP zostaną zatem znacznie rozszerzone.

W wyniku zmian wspomnianej ustawy wzrosła grupa podmiotów podległych kontroli PIP takich jak przedsiębiorcy czy inne jednostki organizacyjne, o ile w ramach prowadzonej przez nich działalności jest wykonywane zlecenie lub są świadczone usługi.

Wśród uprawnień PIP wyróżnia się możliwość przeprowadzania (bez uprzedzenia) o każdej porze dnia i nocy kontroli takich zagadnień jak wypłacanie wynagrodzenia w wysokości, która wynika z wysokości minimalnej stawki godzinowej czy skierowania wystąpienia w sprawie wypłacenia wynagrodzenia w wysokości określonej w ustawie. Wcześniej o kontroli Państwowa Inspekcja Pracy musiała informować przedsiębiorcę z siedmiodniowym wyprzedzeniem.

Istotne jest, że wypłata zleceniobiorcy lub usługobiorcy wynagrodzenia niższego niż wynikającego ze wskazanej ustawy naraża przedsiębiorcę i inne jednostki organizacyjne na karę grzywny od 1000 zł do 30 000 zł (art. 8e ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę po nowelizacji). Wydaje się, że podobne konsekwencje ponosi podmiot w ogóle nie wypłacający wynagrodzenia z tytułu umowy zlecenia lub o świadczenie usług.

Odpowiedzialność za naruszenie przepisów o minimalnej stawce godzinowej w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę sprawiła, że zmianie uległ również Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, gdyż dodano w nim kategorie wykroczeń, gdzie oskarżycielem publicznym jest inspektor pracy, a wszystko to przez dołączenie wykroczenia związanego z wypłatą wynagrodzenia w zaniżonej wysokości dla przyjmującego zlecenie lub świadczącego usługi, o którym jest mowa w art. 17 § 2 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia(Dz.U. 2001 nr 106 poz. 1148) po nowelizacji.

Należy wziąć od uwagę fakt, iż zmiany te od 1 stycznia przyszłego roku obejmą ok. 0,5 mln osób pracujących na podstawie umów cywilnoprawnych. Nowa stawka ma być stosowana w stosunku do przyjmującego zlecenie albo świadczącego usługi na rzecz przedsiębiorcy w ramach prowadzonej działalności oraz tzw. samozatrudnionych, czyli osób świadczących usługi jednoosobowo.

Nigdy wcześniej Państwowa Inspekcja Pracy nie ingerowała w treść wynagrodzeń z umów cywilnoprawnych. Dodatkowo Inspekcja ta została wyposażona w nowe środki jakimi są: wystąpienie (zawierające wnioski pokontrolne i ich podstawę prawną) i polecenie (ustne). Według PIP uczciwe firmy nie powinny mieć żadnych obaw. PIP jest tylko organem mającym na celu dopilnowanie przestrzegania prawa pracy. Jak się obecnie podkreśla Polska to jedyny kraj w Unii, gdzie należało z wyprzedzeniem informować o przeprowadzaniu kontroli.

WW.