W wielu firmach, Internet jest kluczowym narzędziem komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej, wpisując się niemal we wszystkie płaszczyzny ich funkcjonowania. Stosując jednak różnorodne środki komunikacji elektronicznej, należy zawsze rozważać, jakie niesie to za sobą konsekwencje.
Internet jako sposób zawarcia umowy z pracownikiem
Decydując się na wykorzystanie Internetu w celu zawarcia umowy z pracownikiem, pracodawca musi liczyć się z ryzykiem niedochowania formy zastrzeżonej dla danej czynności prawnej oraz tego skutkami (art. 73 – 81 k.c. ). W kodeksie pracy wiele czynności wymaga zachowania formy pisemnej, co oznacza że strony są zobowiązane do złożenia własnoręcznego podpisu pod dokumentem lub (jeśli jest to dokument przesyłany drogą elektroniczną) opatrzenia go bezpiecznym podpisem elektronicznym.
Umowa o pracę zawarta bez zachowania formy pisemnej, mimo że stanowi naruszenie art. 29 § 2 k. p., jest ważna i skuteczna, ponieważ kodeks pracy nie zastrzega w tym przypadku formy pisemnej pod rygorem nieważności czy bezskuteczności. Pracodawca musi jednak pamiętać, że jeśli nie potwierdzi na piśmie, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, wcześniejszych ustaleń co do stron umowy, jej rodzaju oraz warunków, popełni wykroczenie zagrożone karą grzywny do 30.000 złotych.
Oświadczenie pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę dokonane za pomocą środków komunikacji elektronicznej również będzie skuteczne i ważne. Niemniej jednak wykorzystanie takiej formy naruszy postanowienia art. 30 § 3 k.p. i tym samym da pracownikowi możliwość wystąpienia do sadu pracy z roszczeniami wobec pracodawcy.
Rygor nieważności umowy
Forma pisemna pod rygorem nieważności została zastrzeżona w kodeksie pracy w przypadku umowy o zakazie konkurencji zawartej na czas trwania stosunku pracy lub po jego ustaniu (1013k. p.). Taka umowa zawarta przez Internet, bez użycia podpisu elektronicznego, będzie nieważna z mocy prawa.
Bezskuteczne będzie również złożenie pracownikowi, bez dochowania formy pisemnej, oświadczenia o wypowiedzeniu warunków pracy i płacy (29 § 4 k.p.). Takie oświadczenie dostarczone drogą mailową bez wykorzystania podpisu elektronicznego nie wywoła pożądanych przez pracodawcę skutków prawnych.
Należy też pamiętać, że jeśli w umowie o pracę znalazło się zastrzeżenie, że jej zmiana lub uzupełnienie wymaga dla swej ważności lub skuteczności formy pisemnej, to niedochowanie formy pisemnej w tym przypadku również spowoduje nieważność lub bezskuteczność dokonywanych czynności.
Autor: Wojciech Ostrowski, radca prawny
