Przechowanie staje się dzisiaj coraz popularniejsze. Na świecie powstają nawet specjalne, tzw. mobilne przechowalnie, cieszące się dużym powodzeniem szczególnie wśród mieszkańców wielkich ośrodków miejskich, dysponujących niewielką przestrzenią w mieszkaniach. Stąd też i umowa przechowania w rozumieniu przepisów Kodeksu Cywilnego zasługuje na więcej uwagi.
Kim są strony umowy przechowania?
Zgodnie z art. 835 Kodeksu Cywilnego w umowie przechowania mamy do czynienia z przechowawcą, który przyjmuje na siebie obowiązek do przechowania cudzej, rzeczy ruchomej oddanej mu na przechowanie w stanie identycznym jak w dniu oddania (tj. w stanie niepogorszonym).
Osoba, która powierza swoją rzecz mu na przechowanie, to tzw. strona składająca przechowanie. Kluczowe jest to, że do przechowania mogą być powierzane jedynie oznaczone co do tożsamości rzeczy ruchome. To rozsądne, dla celów identyfikacyjnych takich rzeczy.
Aby dobrze zrozumieć istotę umowy i samego przechowania, należy wyraźnie zaznaczyć, że przechowawca nie może powierzonej mu w opiekę rzeczy np. wypożyczać, czy użytkować dla własnych potrzeb.
Jego rolą, obowiązkiem jest jedynie przyjęcie na przechowanie danej rzeczy oraz faktyczne nad nią czuwanie. Umowa przechowania, jak pokazuje praktyka gospodarcza, obecnie jest coraz częściej umową odpłatną, czyli przechowawca uzyskuje wynagrodzenie za to, że przyjął daną rzecz na przechowanie i nad nią czuwał.
Umowa przechowania jest zawierana w momencie, gdy składający przechowanie wydaje przechowawcy przedmiot przechowania. Tak więc, gdy podróżujący korzysta z dworcowej przechowalni bagaży, w momencie wręczenia bagażu jej pracownikowi, dojdzie do zawarcia umowy przechowania.
Jaka jest pozycja prawna stron umowy przechowania?
Każda ze stron umowy przechowania ma oczywiście swoje obowiązki.
W przypadku przechowawcy:
- Jego obowiązkiem jest otoczenie i sprawowanie opieki (pieczy), nad tym, co powierzono mu do przechowania,
- Obowiązkiem jest staranne dopełnienie obowiązkowi pieczy tak, aby powierzona mu rzecz była w stanie nienaruszonym w chwili jej oddania zlecającemu przechowanie;
- Zapewnienie odpowiedniego miejsca przechowania rzeczy, gdyby dotychczasowe, czy pierwotnie ustalone okazało się niebezpieczne, przechowawca zobowiązany jest do zapewnienie innego, alternatywnego, bezpiecznego miejsca przechowania rzeczy;
- Jego obowiązkiem jest, gdy planuje używać rzeczy oddanej mu na przechowanie, uzyskanie uprzednio na to zgody składającego przechowanie;
- Ponosi on odpowiedzialność za wszelakie uszkodzenia, naruszenia stanu rzeczy powierzonej mu na przechowanie wynikłe z jego winy, np. niezapewnienie odpowiedniego miejsca przechowania, podjęcie użytku rzeczy bez zgody dla własnych potrzeb.
W przypadku składającego przechowanie:
- Jest on zobowiązany do zwrócenia przechowawcy nakładów, jakie był zobowiązany ponosić z uwagi na przechowywanie rzeczy;
- Uiścić na rzecz przechowawcy wynagrodzenia ustalonego według zawartej umowy przechowania.
Przechowanie wygasa najczęściej, gdy składający przechowanie zgłosi chęć odebrania rzeczy, którą skierował na przechowanie, a może to zrobić w dowolnym czasie.
Inaczej jednak jest w przypadku przechowawcy, gdy został ustalony czas, na jaki zobowiązuje się przyjąć rzecz na przechowanie odpłatne. Przechowawca w przypadku przechowania odpłatnego rzeczy na określony czas, może wystąpić z żądaniem, zabrania rzeczy mu powierzonej do składającego ją wcześniej, tylko wtedy gdy wynikły nagłe okoliczności, które to bezpośrednio zagrażają dobru rzeczy oddanej czy też interesom przechowującego.
Umowa przechowania to szczególny rodzaj umowy, który pozwala na sformalizowanie przechowania cudzej, rzeczy ruchomej, oznaczonej, co do tożsamości. Dzięki tego typu umowie przebieg przechowania nie budzi wątpliwości, a strony mają pewność, że ich prawa będzie zrealizowane.
Joanna Jaskiernia – współpracownik Portalu
