Tajemnica bankowa. Kiedy bank jest zwolniony z dochowania tajemnicy bankowej?

Dane, które są udostępniane instytucjom bankowym przez Klientów, są chronione poprzez tajemnicę bankową. Jej funkcjonowanie jest wyrazem troski Ustawodawcy o interes jej beneficjentów. Tajemnica bankowa? – jaka jest zatem jej istota?

Zacznijmy od początku – czym jest, a czego dotyczy tajemnica bankowa?

Jest to ochrona informacji konfidencjonalnych, jakie zostały Bankowi jako instytucji zaufania publicznego udostępnione. Innymi słowy można w uproszczeniu przyjąć, że tajemnica bankowa jest zakazem udostępniania informacji o czynnościach bankowych stronom niepożądanym, tj. stronom, których dane te nie dotyczą.

Tajemnica bankowa ma szeroki zakres obowiązywania, związany jest nią Bank jako instytucja, ale i osoby, które Bank zatrudnia, tj. powierza im wykonywanie czynności.

Tajemnica bankowa wiąże również wtedy, gdy dana osoba jedynie była zainteresowana produktami banku (ofertą), a finalnie nie spisała z Bankiem żadnej umowy o świadczenie usług bankowych. Tajemnica bankowa ma również zastosowanie, gdy dana osoba przestaje być Klientem Banku, czy dana instytucja bankowa przestaje istnieć (np. dojdzie do jej fuzji z innym Bankiem).

Kiedy Bank może ujawnić dane chronione tajemnicą bankową podmiotom nieprofesjonalnym?

Oczywiście we wskazanych Ustawą Prawo Bankowe przypadkach Bank może dane chronione tajemnicą bankową ujawnić określonym podmiotom profesjonalnym. Do tego grona zalicza się następujące podmioty:

• Prokurator;
• Komisja Nadzoru Finansowego;
• Organy sądownicze;
• Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej;
• Prezes Najwyższej Izby Kontroli;
• Szef Służby Celnej;
• Biegły rewident, sprawdzający sprawozdania Banku;
• Agencja Wywiadu;
• Centralne Biuro Antykorupcyjne;
• Policja;
• Żandarmeria Wojskowa;
• Służba Więzienna;
• Komornik Sądowy;
• Narodowy Bank Polski;
• Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów;
• Generalny Inspektor Danych Osobowych.

Nie jest jednak tak, że jedynie ww. podmioty mogą uzyskać z Banku dane, chronione tajemnicą bankową. Mianowicie mogą również o to wystąpić osoby fizyczne, czy prawne, których w ww. katalogu nie ma. Warunkiem jest, że okażą odpowiednie do tego umocowanie.

Wystarczy zatem, że osoba, której dane chronione są tajemnicą bankową, udzieli stosownego w tym względzie pełnomocnictwa osobie trzeciej. Wówczas, gdy pełnomocnictwo jest ważne, tj. zawiera wyraźne dla Banku wskazanie o zwolnieniu z tajemnicy bankowej, Bank może udzielić również osobie trzeciej danych chronionych tajemnicą bankową.

Takie pełnomocnictwo musi co więcej okazać nie tylko osoba trzecia, ale i instytucja z poza ww. katalogu, jeśli pisze do Banku w sprawie Klienta, np. występująca w jego imieniu Kancelaria Prawna, czy Przedstawiciel innego Banku.

Kiedy okazywanie pełnomocnictwa nie jest konieczne, a Bank musi udzielić informacji osobie trzeciej w sprawie Klienta?

Znane są wreszcie przypadki, kiedy Bank mimo związania tajemnicą bankową udziela informacji chronionych w sprawie swojego Klienta tzw. osobie trzeciej.

Jest to możliwe na podstawie szczególnej relacji, jaka łączy Klienta Banku z tą właśnie osobą trzecią. Między innymi Bank udzieli informacji o produktach swojego Klienta (posiadającego w Banku aktywne rachunku kredytowe i rozliczeniowe), jeśli wystąpi o to po jego śmierci jego Spadkobierca, okazujący akt poświadczenia dziedziczenia, czy sądowe stwierdzenie nabycia spadku.

Również jeśli Bank obsługuje kredyt, gdzie stronami umowy kredytowej są dwie osoby (dwaj Współkredytobiorcy) oczywiste jest, że Bank udziela informacji o obsłudze tego produktu obu stronom umowy, także w kwestii aktywności np. w spłacie tego zobowiązania zrealizowanej tylko przez jedną ze stron. Podobnie będzie, gdy Bank obsługuje rachunek bankowy, gdzie występują dwa Współwłaściciele.

Śmierć bliskiej osoby – produkty bankowe a tajemnica bankowa?

Funkcjonowanie tajemnicy bankowej w pewnych okolicznościach bywa jednak problematyczne. Znane i często komentowane na forach internetowych są przypadki, gdy Rodzina zmarłego Klienta Banku nie jest w stanie uzyskać informacji o jego zobowiązaniach, czy posiadanych oszczędnościach na depozytach bieżących i terminowych.

Bank odmawia udzielenia takich informacji, czy tym bardziej zrealizowania składanej przez Rodzinę zmarłego dyspozycji w tym względzie, wskazując, że ta nie jest do tego umocowana, a Bank pozostaje nadal związany tajemnicą bankową. Jak w takiej sytuacji należy postąpić?

• Rodzina zmarłego Klienta, udając się do Banku, gdy nie dysponuje stosownym tytułem (np. Współwłaściciel rachunku bankowego, Współkredytobiorca), powinna przygotować dokumentację, na podstawie której wykaże, że po zmarłym dziedziczy Spadek;
• W interesie rodziny zmarłego Klienta Banku w takich okolicznościach jest okazanie Bankowi aktu poświadczenia dziedziczenia albo sądowego potwierdzenia nabycia spadku;
• Od strony formalnej Rodzina zmarłego Klienta Banku zdecydowanie szybciej wykaże swój status, uzyskując notarialne poświadczenie nabycia spadku, choć jest to kosztowniejsza procedura.

Podsumowanie

Podsumowując, tajemnica bankowa znana jest jako szczególna forma ochrona danych, które ludzie powierzają instytucjom bankowym.

Zarówno podmiotowy, przedmiotowy, ale i czasowy zakres ochrony danych w przypadku tajemnicy bankowej jest szeroki.

To zdecydowanie należy ocenić pozytywnie, bowiem wyraża skuteczność ochrony danych poufnych Klientów Banku. Bank dopuszcza ujawnienie danych chronionych tajemnicą bankową, ale w ściśle określonych okolicznościach.

Sam Klient Banku, beneficjent tajemnicy bankowej, również może o to wystąpić. Warunkiem jest, że udzieli jako Mocodawca upoważnienia, w której zawsze komu, na jakich zasadach  Bank ma ujawnić jego dane, chronione tajemnicą bankową.

Joanna Jaskiernia – współpracownik Portalu