W spółce cywilnej podatnikiem podatku dochodowego jest każdy z jej wspólników, natomiast podatnikiem podatku od towaru i usług (podatek VAT) oraz podatku akcyzowego jest spółka. Dlaczego spółka, a nie jej wspólnicy? Odpowiedź na to pytanie zawiera poniższy artykuł.
Przypomnijmy …
Zgodnie z art. 860 par. 1 Kodeksu cywilnego spółka cywilna jest umową (stosunek prawny) w której wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów.
Spółka cywilna „nie ma osobowości prawnej, ani zdolności prawnej w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej”. [1] Stąd też podatek dochodowy odprowadza do właściwego urzędu skarbowego nie spółka lecz każdy z jej wspólników proporcjonalnie do prawa udziału w zysku spółki podanego w umowie.
Co istotne, wspólnicy spółki cywilnej muszą stosować tę samą formę opodatkowania swoich dochodów lub przychodów. Mają do wyboru podatek PIT na zasadach ogólnych tj. według skali podatkowej 18% lub 32% lub podatek liniowy, którego stawka podatkowa wynosi zawsze 19%.
Mogą też wybrać opodatkowanie ryczałtowe albo kartę podatkową.
Pisaliśmy o tym w artykule:
Podatki w spółce cywilnej – kto jest podatnikiem? (6)
Przeczytaj także:
Spółka cywilna nie jest podatnikiem, a jej wspólnicy – co to oznacza w praktyce?
Czy spółka cywilna jest podatnikiem podatku VAT?
Podatnikami podatku VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą. Tak wynika z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. [2] Zatem to sama spółka cywilna jest podatnikiem podatku VAT.
Należy pamiętać o tym, że w przypadku, gdy spółka nie zapłaci podatku VAT, odpowiedzialność mogą wtedy ponosić solidarnie całym swoim majątkiem jej obecni lub byli wspólnicy.
Zezwala na to art. 115 par. 1 Ordynacji podatkowej.[3] NSA w wydanej w dniu 30 stycznia 2017 r. Uchwale (sygn. akt I FPS 6/16) stwierdził: „Organ podatkowy ma obowiązek na podstawie art. 115 § 1- 5 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (…), prowadzić postępowanie w sprawie określenia wysokości zobowiązania podatkowego rozwiązanej spółki cywilnej oraz orzeczenia o odpowiedzialności podatkowej byłych wspólników tej spółki za jej zaległości podatkowe z udziałem wszystkich osób będących w danym okresie wspólnikami spółki cywilnej”.
W jej uzasadnieniu czytamy: „W ramach spółki cywilnej nie jest możliwe wydzielenie majątku niestanowiącego własności wspólników. Majątek spółki jest w rzeczywistości majątkiem jej wspólników, odrębnym od ich majątków osobistych. Z istoty spółki cywilnej wynika, że w czasie trwania spółki egzekucja zmierzająca do zaspokojenia zobowiązań spółki prowadzona jest z majątku wspólników – wspólnego i osobistego”.
Przedmiot podatku od towaru i usług – czym jest
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W art. 7 ust. 1 ustawy o VAT ustawodawca określa dostawę towaru w celach podatkowych jako „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…)”. W piśmiennictwie podkreślono, że „Według definicji ustawowej [4] towar to rzeczy ruchome, grunty, budynki, budowle i części tych rzeczy, a także różne postacie energii”, i „(…) Dostawa towarów jest zatem definiowana poprzez następstwa transakcji”. [5]
Natomiast przez świadczenie usług – rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT). Chodzi tutaj o „odpłatne świadczenie usług w obrocie wewnątrzkrajowym”. [6]
Obowiązek podatkowy w VAT – kiedy powstaje
Moment powstania obowiązku podatkowego w podatku VAT określa art. 19a ust. 1 ustawy o VAT. Podana została w nim zasada ogólna: „Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi”.
Dostawa towaru – przykłady:
- Nabywca X odbiera wybrany Towar Y własnym transportem w siedzibie Sprzedawcy Z
- Sprzedawca Z dostarcza Nabywcy X własnym transportem wybrany Towar Y
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wydanej w dniu 19 września 2018 r. interpretacji indywidualnej (znak: 0112-KDIL4.4012.376.2018.2.NK) w zakresie określenia momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu wykonywanych usług napraw gwarancyjnych stwierdził, że , „<<wykonanie usługi>> następuje w momencie faktycznego zakończenia wszystkich czynności, do których wykonania zobowiązany jest świadczący daną usługę, tj. Wnioskodawca. Sam odbiór wykonanych usług, ich zaakceptowanie przez nabywcę, rozliczenie i udokumentowanie – stanowi jedynie potwierdzenie wykonania usługi, nie przesądza jednak o terminie jej faktycznego wykonania”.
Zgodnie z art. 19a ust. 2 ustawy o VAT, w odniesieniu do przyjmowanych częściowo usług, usługę uznaje się również za wykonaną, w przypadku wykonania części usługi, dla której to części określono zapłatę.
„Przepis ten odnosi się m.in. do usług starannego działania, gdzie faktyczny efekt wykonanych prac powinien być potwierdzony przez strony. Jeżeli usługa jest przyjmowana częściowo, to znaczy umowa przewiduje częściowe odbiory poszczególnych etapów usług i cykliczne za nie zapłaty, za moment wykonania usługi w rozumieniu art. 19a ust. 2 ustawy o VAT należy uznać moment, w którym wykonawca faktycznie wykonał część określonej umową usługi, doszło do faktycznego zakończenia części prac i zgłosił ją nabywcy do odbioru – uznał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej prawa podatkowego (znak: 0114-KDIP1-1.4012.465.2018.2.AO) wydanej w dniu 26 września 2018 r.
Podsumowując, inaczej niż w przypadku podatku dochodowego czy podatku od nieruchomości – to sama spółka cywilna jest podatnikiem podatku VAT.
Podatek akcyzowy – pogląd w piśmiennictwie
Podatek akcyzowy podobnie jak podatek VAT „jest podatkiem państwowym, który w całości stanowi dochód Skarbu Państwa. (…) Przedmiot podatku akcyzowego ma niejednorodny charakter. Przede wszystkim obejmuje on te same zdarzenia prawne, które opodatkowane są podatkiem VAT. W pewnym zakresie dokonanie tych samych czynności może zatem spowodować powstanie obowiązku zapłaty zarówno podatku akcyzowego, jak i podatku VAT. Przedmiot opodatkowania obejmuje także zdarzenia, które nie podlegają podatkowi od towarów i usług. Zapłata akcyzy nie musi zawsze występować obok rozliczeń podatku VAT. (…) Podatek akcyzowy jest bowiem podatkiem od obrotu gospodarczego. (…) Zdarzenia prawne związane z wyrobem akcyzowym opodatkowane są jedynie wówczas, gdy występują w określonej fazie wewnątrzkrajowego obrotu towarowego lub wymiany w handlu zagranicznym” – podkreślono w piśmiennictwie. [7] Kwestie związane z podatkiem akcyzowym zawiera Ustawa o podatku akcyzowym. [8]
… i w orzecznictwie
W dniu 14 grudnia 2015 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów wydał następującą Uchwałę (sygn. akt GPS 1/15): „W rozumieniu art. 13 ust. 1 oraz art. 102 ust. 1-3 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2014 r. poz. 752, z późn. zm.) podatnikiem jest spółka cywilna.”
W jej uzasadnieniu podkreśla: „(…) Spółce cywilnej została przyznana podmiotowość na gruncie ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (…)”. Stąd też „podatek akcyzowy oraz podatek od towarów i usług zaliczane są do kategorii podatków pośrednich i podatków konsumpcyjnych, a zatem istotna jest spójność w zakresie podmiotu opodatkowania tymi podatkami”. [9]
Podstawa prawna:
– art. 5 ust. 1 pkt 1 , art. 7 ust. 1, art. 8 ust. 1, art. 15 ust. 1, art. 19a ust. 1 i 2 Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r. poz. 1221)
Objaśnienie:
[1] Postanowienie SN z dnia 17 czerwca 2017 r., (sygn. akt I UZ 34/14)
[2] ustawa o VAT: Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r. poz. 1221)
[3] Ordynacja podatkowa : Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U.z 2018 r. poz. 8000)
[4] Art. 2 pkt 6 ustawy o VAT
[5] Wójtowicz W. (red.), Zarys finansów publicznych i prawa finansowego, Warszawa 2014, s. 215 – 216
[6] Tamże, s. 216
[7] Tamże, s. 222 i s. 226
[8] Ustawa o podatku akcyzowym : Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 1114)
[9] Uchwała NSA z 14 grudnia 2015 r., (sygn. akt GPS 1/15) – http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/8A2D08BD8D (dostęp w dniu 20 listopada 2018 r.)
Stan prawny na 20 listopada 2018 r
Wanda Książek – współpracownik Portalu
ZOBACZ E-BOOK ZWIĄZANY Z TEMATEM:
https://digiartia.com/product/legal-power-law-firm-html-template/
https://digiartia.com/product/justitia-multiskin-lawyer-legal-wordpress-theme/
