Podatki w spółce cywilnej – kto jest podatnikiem? (6)

W poniższym artykule zostaną  zasygnalizowane niektóre skutki podatkowe zawarcia umowy spółki cywilnej przy założeniu, że jej wspólnikami są osoby fizyczne nieprowadzące wcześniej  działalności gospodarczej. Wykorzystane zostały w nim  stanowiska organów skarbowych.  

Przypomnijmy …

Spółka cywilna nie posiada statusu przedsiębiorcy. Działa na podstawie umowy cywilnoprawnej, której stronami są co najmniej dwaj wspólnicy – przedsiębiorcy wpisani do CEIDG [1] którzy chcą osiągnąć wspólny cel gospodarczy (art. 860 par.1 K.c.). Wspólnicy spółki cywilnej są  przedsiębiorcami „w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej” [2] podanej w umowie.  

Na temat umowy spółki cywilnej pisaliśmy w kilku artykułach:

1. Formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej: Spółka cywilna (1)
2. Umowa spółki cywilnej – co powinna zawierać? (2)
3. Działalność gospodarcza w formie spółki cywilnej – cd (3)
4. NIP, REGON w spółce cywilnej – czyli sprawy administracyjne (4)
5. Spółka cywilna: Opodatkowanie PCC umowy spółki cywilnej (5)

Podatki w spółce cywilnej – podatek dochodowy od osób fizycznych

Spółka cywilna sama z siebie nie jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych.

Podatnikiem podatku dochodowego (PIT) jest natomiast każdy z jej wspólników.  „Dochody spółek niebędących osobami prawnymi nie stanowią odrębnego przedmiotu opodatkowania. Opodatkowaniu podlegają natomiast dochody poszczególnych wspólników takiej spółki. Sposób opodatkowania dochodu z udziału w spółce niebędącej podatnikiem podatku dochodowego uzależniony jest od cywilnoprawnego statusu danego wspólnika. Jeżeli wspólnikiem spółki cywilnej jest osoba fizyczna, to dochód z udziału w tej spółce będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych”. [3]

Dochód spółki jest dochodem jej wspólników i podlega opodatkowaniu jako dochód z działalności gospodarczej prowadzonej przez każdego ze wspólników.

Każdy ze wspólników  samodzielnie  odprowadza  do urzędu skarbowego zaliczki na podatek dochodowy, a potem w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym składa w urzędzie skarbowym właściwą deklarację podatkową.

Formy opodatkowania PIT

Podstawową formą opodatkowania PIT przychodów z działalności gospodarczej jest opodatkowanie podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych według skali podatkowej – stawki 18 % i 32%. (art. 27 ust. 1 ustawy o PIT). [4] Co ważne, nie trzeba zgłaszać do urzędu skarbowego wyboru tej formy opodatkowania, ponieważ opodatkowanie dochodu w tej formie generalnie ma miejsce z automatu (o ile oczywiście podatnik nie zgłosił innej forma opodatkowania).

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o PIT opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Chodzi tutaj o te korzyści majątkowe „które na mocy ustawy wyłączone zostały z tego opodatkowania (np. poprzez wprowadzenie ustawowego zwolnienia z opodatkowania, czy też zaniechanie poboru podatku). Takim zwolnieniem zostały objęte m.in. aporty wnoszone do spółek niebędących osobami prawnymi. W myśl art. 21 ust. 1 pkt 50b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są przychody z tytułu przeniesienia własności składników majątku będących przedmiotem wkładu niepieniężnego (aportu) wnoszonych do spółki niebędącej osobą prawną, w tym wnoszonych do takiej spółki składników majątku otrzymanych przez podatnika w następstwie likwidacji spółki niebędącej osobą prawną bądź wystąpienia z takiej spółki”. [5]

W zależności od rodzaju prowadzonej działalności wspólnicy spółki cywilnej mogą wybrać inne (ale nie różne) rodzaje opodatkowania.

1. Opodatkowanie podatkiem liniowym – 19% (art. 9a ust.2 w zw. z art.30c ustawy o PIT)
2. Opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (art. 6 u.z.p.d.f. ) [6]
3. Opodatkowanie według karty podatkowej – ( art. 23 u.z.p.d.f.)

Wspólnicy spółki cywilnej, którzy prowadzą tę samą działalność gospodarczą nie mogą rozliczać się poprzez różne formy opodatkowania. W interpretacji indywidualnej prawa podatkowego  (znak: 0115-KDIT3.4011.68.2017.1.MPŁ) wydanej w dniu 16 maja 2017 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, stwierdził, że „obowiązujące przepisy prawa podatkowego nie dają możliwości, aby podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność w formie spółki cywilnej osób fizycznych mogli dla siebie wybrać odmienne zasady opodatkowania. Jednocześnie, jeżeli intencją wspólników jest opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, oświadczenie o wyborze tej formy opodatkowania muszą złożyć wszyscy wspólnicy”.

Rozliczanie uzyskanych przychodów w spółce cywilnej

W przypadku, gdy  podatnik wybierze opodatkowanie na zasadach ogólnych wtedy przychód obliczany jest ogółem dla spółki, a następnie ogólną kwotę przychodu (dochód lub stratę) wspólnicy dzielą między siebie proporcjonalnie do swoich udziałów w zysku spółki wynikających z umowy spółki cywilnej. [7]

Powyższe wynika z art. 8 ustawy o PIT zgodnie z którą przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.

 „W konsekwencji każdy ze wspólników oblicza odrębnie dochód (poniesioną stratę) z udziału w spółce i  każdy samodzielnie od tego dochodu oblicza należny podatek dochodowy” – stwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej prawa podatkowego wydanej w dniu 12 sierpnia 2015 r. (znak:  IBPB -1- 1/4511- 234/15/ZK) .

Podatki w spółce cywilnej – podatek od nieruchomości – kto jest podatnikiem 

W Interpretacji Ogólnej Nr PS2.8401.2.2016 z dnia 21 października 2016 r.[8]  Minister Rozwoju i Finansów wyjaśnił:  „Spółka cywilna nie jest podatnikiem podatku od nieruchomości, gdyż nie może we własnym imieniu nabywać praw, w tym własności nieruchomości; nie może stać się posiadaczem samoistnym nieruchomości, użytkownikiem wieczystym gruntu ani posiadaczem mienia jednostek samorządu terytorialnego lub Skarbu Państwa. (…)”.

Powyższe stanowisko potwierdził NSA w Uchwale z dnia 13 marca 2017 r. w sprawie II FPS 5/16 : „W świetle art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 ze zm.) podatnikiem podatku od nieruchomości są wspólnicy spółki cywilnej, a nie spółka cywilna”. [9]

Podstawa prawna:

– art.  8 ust. 1 , art. 9 ust. 1 ,art. 27 ust. 1 Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. 2018. 1509)

Objaśnienie:

[1] CEIDG: Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej jest to elektroniczna bezpłatna ewidencja  przedsiębiorców (osoby fizyczne), którzy na terenie Polski prowadzą jednoosobowo działalność gospodarczą. Jest prowadzony przez Ministra Przedsiębiorczości i Technologii  – https://prod.ceidg.gov.pl/ceidg.cms.engine/  (dostęp w dniu 21 października 2018 r.). W rejestrze tym znajduje się także informacja o zawarciu przez określonych przedsiębiorców umowy spółki cywilnej.

[2] Powyższe wynika z dyspozycji art. 4 ust. 2 Ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz.U. 2018. 646).

[3] Interpretacja indywidualna (znak: 0115-KDIT3.4011.68.2017.1.MPŁ)  wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w dniu 16 maja 2017 r.

[4] ustawa o PIT: Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. 2018. 1509)

[5]  Interpretacja indywidualna  (znak: 0113-KDIPT2-3.4011.466.2018.2.PR)  wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej  w dniu 5 października 2018 r.

[6] u.z.p.d.f : Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (tekst jedn. Dz.U.2017.2157)

[7] Z art. 867 par.1 zd. pierwsze i drugie K.c. każdy wspólnik jest uprawniony do równego udziału w zyskach i w tym samym stosunku uczestniczy w stratach, bez względu na rodzaj i wartość wkładu. W umowie spółki można inaczej ustalić stosunek udziału wspólników w zyskach i stratach.

[8] Interpretacja Ogólna Nr PS2.8401.2.2016 Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 21 października 2016 r. w sprawie opodatkowania podatkiem od nieruchomości wspólników spółek cywilnych (Dz. Urz. MRiF z  2016 r. poz. 10).

[9] Tekst jednolity Ustawy  z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych został opublikowany w Dz.U. z 2017 r. pod pozycją 1785.

Stan prawny na 13 listopada 2018 roku

Wanda Książek – współpracownik Portalu  

ZOBACZ E-BOOK ZWIĄZANY Z TEMATEM: