Nierejestrowa działalność gospodarcza a VAT i kasa fiskalna (3)

W trzeciej części artykułu o działalności nierejestrowej – trochę informacji o podatkach w świetle przepisów oraz stanowiska sądów administracyjnych i organów skarbowych.  A zatem VAT i kasa fiskalna.  

Przypomnijmy …

Na podstawie art. 5 ust. 1 Ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2018 r. poz. 646) nierejestrową działalność gospodarczą może wykonywać osoba fizyczna, jeżeli jej miesięczny przychód należny nie przekroczy  50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.

Sprawdź:

Działalność nierejestrowa – kilka spraw (1)

Prowadzenie nierejestrowej działalności gospodarczej w założeniu ustawodawcy  miało być łatwe ze względu na zminimalizowanie wszelkich formalności. Działalność nierejestrowa mimo tego, że nie podlega rejestracji w CEIDG, ani też  zgłoszeniu do ZUS [1] nakłada na osobę, która ją prowadzi szereg obowiązków wynikających z innych ustaw. Dzieje się dlatego m.in. że każda z nich posiada własną definicję działalności gospodarczej dla celów wynikających z ustawy.

Pisaliśmy o tym w artykule:

Obowiązki osoby prowadzącej działalność nierejestrową (2)

Nierejestrowa działalność gospodarcza a VAT

Prowadzenie przez osobę fizyczną nierejestrowej działalności gospodarczej w  rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT [2] jest działalnością gospodarczą.  Ustawodawca podaje w nim, że działalność gospodarcza obejmuje:

• wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców oraz
• w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Z art. 113 ust. 9 ustawy o VAT zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatnika rozpoczynającego działalność w trakcie roku podatkowego, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty 200 000 zł.

Potwierdza to utrwalona linia orzecznicza. W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 lutego 2018 r. (I FSK 698/16) czytamy: „(…)  Dyrektor Izby Skarbowej powołując się na wyrok NSA z 7 grudnia 2005 r., sygn. akt I FSK 321/05, trafnie przyjął, że ustawodawca nakazał obliczać kwotę uprawniającą do zwolnienia w proporcji do rzeczywistego okresu prowadzonej sprzedaży, a nie do innego okresu, jakim jest okres miesięczny (okres rozliczeniowy w VAT). W konsekwencji istotne jest ustalenie, przez ile dni, a nie miesięcy, podatnik prowadził działalność podlegającą opodatkowaniu, przy czym dzienny okres sprzedaży należy liczyć od dnia rozpoczęcia pierwszej sprzedaży do ostatniego dnia roku podatkowego”.

Czy prowadząc nierejestrową działalność gospodarczą trzeba zawsze odprowadzać VAT ?

Roczny limit przychodu osób wykonujących w 2018 r. działalność nierejestrową wynosi 12 600 zł (12 x 1.050 zł), stąd też korzystają one ze zwolnienia z VAT,  bo nie został  przekroczony ustawowy limit sprzedaży w skali roku.

Nie jest to jednak zwolnienie definitywne. Osoby prowadzące nierejestrową  gospodarczą działalność nie mają prawa do zwolnienia z VAT – jeżeli w ramach wykonywanej działalności świadczą usługi podlegające podatkowi  VAT.

Dotyczy to usług:

a)   prawniczych,

b) w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,

c) jubilerskich.

Powyższe wynika z art. 113 ust. 13 pkt 2 ustawy o VAT. W omawianym przypadku należy dokonać rejestracji vatowskiej. Następnie należy prowadzić rejestr VAT, składać deklaracje VAT, oraz przesyłać co miesiąc do właściwego ze względu na miejsce zamieszkania urzędu skarbowego Jednolity Plik Kontrolny (JPK) w strukturze JPK_VAT.  Zawiera on informacje o ewidencji zakupu  i sprzedaży VAT.

Pisaliśmy o tym w artykule:

Od 1 stycznia 2018 r. Jednolity Plik Kontrolny także dla mikroprzedsiębiorców

Podsumowując, nierejestrowa działalność gospodarcza rodzić może także skutki w VAT.

Nierejestrowa działalność  gospodarcza a prowadzenie kasy fiskalnej

Ustawa o VAT nakłada na przedsiębiorców obowiązek posiadania kasy fiskalnej. Wynika on z art. art. 111 ust. 1 powyższej ustawy.

Czytamy w nim: „Podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących”.

Jej celem jest „rzetelne dokumentowanie osiąganych przez podatników czynnych obrotów i podatku należnego, ale również stworzenie dokładnego mechanizmu kontroli obrotów podatników zwolnionych od podatku z tytułu sprzedaży dokonywanej na rzecz osób nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych, czyli na rzecz podmiotów niezainteresowanych uzyskaniem potwierdzenia dokonanej transakcji. Tym samym zadaniem tego przepisu jest także zapobieganie nadużyciom”. [3]

Obowiązek ten występuje „bez względu na fakt, czy sprzedaż ta jest dokumentowana fakturą VAT wystawioną na żądanie nabywcy, czy też nie” – stwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej prawa podatkowego  wydanej w dniu 30 sierpnia 2018 r. (znak: 0111-KDIB3-2.4012.536.2018.1.SR).  

Co istotne „obowiązkiem prowadzenia ewidencji przy pomocy kasy rejestrującej obciążeni są nie tylko podatnicy czynni, ale także zwolnieni od podatku od towarów i usług ze względu na przedmiot transakcji lub podmiot dokonujący czynności (art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT)” – uznał Wojewódzki  Sąd Administracyjny w Bydgoszczy  w wyroku  z dnia 15 marca 2011 r., sygn. akt I SA/Bd 19/11.

Zwolnienie z obowiązku posiadania kasy fiskalnej – czy zawsze?

Przedsiębiorca, który prowadzi działalność nierejestrową może zostać do końca grudnia 2018 r. zwolniony z obowiązku posiadania kasy fiskalnej.  Wynika to  par. 3 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 20 grudnia 2017 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2017 r. poz. 2454).

Ustawodawca podaje  w nim, że nie muszą  mieć kasy fiskalnej nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2018 r. podatnicy, u których limit obrotu na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20.000 zł, oraz podatnicy  rozpoczynający w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, jeżeli obrót z tego tytułu nie przekroczył, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20.000 zł”.

Zwolnienie z obowiązku posiadania kasy rejestrującej nie ma zastosowania m.in. w przypadku świadczenia usług:

• przewozu osób oraz ich bagażu podręcznego taksówkami,
• naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów (w tym naprawy opon, ich zakładania, bieżnikowania i regenerowania),
• w zakresie badań i przeglądów technicznych pojazdów,
• prawniczych, z wyłączeniem usług określonych w poz. 28 załącznika do rozporządzenia,
• doradztwa podatkowego,
• fryzjerskich, kosmetycznych i kosmetologicznych.

Powyższe odnosi się także do prowadzenia działalności nierejestrowej. Potwierdza to interpretacja indywidualna (znak: 0111-KDIB3-3.4018.5.2018.2.MS) wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) w dniu 24 września 2018 r. w sprawie Obowiązku złożenia wniosku o nadanie Numeru Identyfikacji Podatkowej w sytuacji prowadzenia działalności nierejestrowanej w zakresie usług kosmetycznych.

Dyrektor KIS stwierdził w niej, „iż świadcząc usługi kosmetyczne i kosmetologiczne w ramach działalności nierejestrowanej Wnioskodawca będzie w rozumieniu przepisów ustawy o podatku VAT podatnikiem. Wnioskodawca będzie zobowiązany wystąpić o nadanie numeru identyfikacji podatkowej – NIP.

Przy czym Wniosek o nadanie numeru identyfikacji podatkowej – NIP (-) powinien złożyć na druku NIP-7 (zaznaczając w nim w części A.4. pkt 2 osoba podlegająca zarejestrowaniu jako podatnik podatku od towarów i usług lub będąca zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług)”.

W kolejnym artykule zostanie omówione opodatkowanie PIT nierejestrowej działalności gospodarczej.

Podstawa prawna:

– art. 5 ust. 1 Ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz.U. 2018. 646).

– art. 15 ust. 2, art. 111 ust. 1,  art.113 ust. 1, ust. 9 , ust. 13 pkt 2  Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. 2017. 1221)

Objaśnienie:

[1] Tak będzie do dnia przekroczenia w danym miesiącu przychodu należnego w wysokości 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia. 

[2] ustawa o VAT – Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. 2017. 1221)

[3] Uznał tak Wojewódzki  Sąd Administracyjny w Bydgoszczy  w wyroku  z dnia 15 marca 2011 r., sygn. akt I SA/Bd 19/11 –  http://www.orzeczenia-nsa.pl/wyrok/i-sa-bd-19-11,podatek_od_towarow_i_uslug,338cb87.html (dostęp w dniu 22 listopada 2018 r.)

Stan prawny na 22 listopada 2018 roku

W.K.

Masz pytania związane z tematem artykułu, bądź chcesz skonsultować swój problem prawny z zakresu prawa lub podatków?