Pracodawca może zdecydować o zwolnieniu pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia zarówno w sytuacji, gdy to on wypowiedział pracownikowi umowę o pracę, jak i wtedy, gdy pracownik sam złożył wypowiedzenie. Tego typu decyzję uzasadnia często obawa, że w okresie wypowiedzenia pracownik nie będzie należycie dbał o interes pracodawcy i tajemnice zakładu pracy. Pracodawca musi jednak pamiętać, że zwolnionemu pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia oraz ekwiwalent za niewykorzystany urlop.
Zgodnie z art. 1671 k.p., w stosunku do pracownika przebywającego w okresie wypowiedzenia umowy o pracę, pracodawca ma prawo wyznaczyć termin urlopu wypoczynkowego, a pracownik jest zobowiązany wykorzystać urlop we wskazanym terminie. W wyroku z dnia 2 września 2003 r. (I PK 403/02) Sąd Najwyższy uznał, że na zasadach określonych w art. 1671 k.p. w okresie wypowiedzenia pracownik musi wykorzystać zarówno bieżący, jak i zaległy urlop wypoczynkowy. Zaległy urlop wypoczynkowy może zostać udzielony pracownikowi w całości, bieżący natomiast jedynie w wymiarze proporcjonalnym. Za niewykorzystany urlop wypoczynkowy pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny (art. 171 § 1).
Jeżeli pracodawca w pierwszej kolejności zdecyduje się zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy, nie może następnie nakazać mu wykorzystanie urlopu wypoczynkowego w tym samym okresie, chyba że pracownik wyrazi na to zgodę. W wyroku z dnia 21 czerwca 2005 r. (III APa 48/05), Sąd Najwyższy stwierdził, że okres zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy nie jest równoznaczny (jakościowo i pojęciowo) z okresem wykorzystywania urlopu wypoczynkowego. W szczególności okres zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy nie służy tym celom, jakie winien spełniać urlop wypoczynkowy, tj. odpoczynkowi i regeneracji sił. Jeżeli więc pracodawca podjął decyzję o zwolnieniu pracownika z obowiązku świadczenia pracy, to nie może bez zgody pracownika nakazać, by w tym samym okresie wykorzystał on urlop wypoczynkowy. Należy więc przyjąć, że jeżeli pracownik zwolniony z obowiązku świadczenia pracy miał niewykorzystany urlop wypoczynkowy, to z tego powodu przysługuje mu prawo do ekwiwalentu pieniężnego.
Autor: Wojciech Ostrowski, Rachelski i Wspólnicy
