W dniu 15 kwietnia 2019 r. Minister Finansów wydał Interpretację ogólną Nr PT9.8101.1.2019 w sprawie statusu komorników sądowych jako podatników podatku od towarów i usług. Niniejsza interpretacja dotyczy statusu komorników sądowych wykonujących czynności w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym jako podatników podatku od towarów i usług po wejściu w życie ustawy o komornikach sądowych [1] oraz ustawy o kosztach komorniczych [2]. Zgodnie z dyspozycją art. 14a par. 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej [3] wydana interpretacja ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe.
Kto jest podatnikiem na gruncie ustawy o VAT ?
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Działalność gospodarcza w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody.
Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Jakie wynagrodzenie otrzymują komornicy sądowi?
Obecnie komornicy otrzymują wynagrodzenie prowizyjne. Wysokość wynagrodzenia komorników stanowić ma pochodną sumy opłat uzyskanych w danym roku kalendarzowym, obliczaną według degresywnych stawek.
Komornik sądowy a podatnik VAT – co musiał ustalić Minister Finansów w interpretacji ogólnej?
W celu ustalenia statusu komorników sądowych jako podatników podatku VAT w pierwszej kolejności należy ustalić, czy wykonują oni samodzielnie działalność gospodarczą.
Mając na uwadze szeroki zakres pojęcia działalności gospodarczej oraz to, że komornikowi przysługuje wynagrodzenie prowizyjne, proporcjonalne do wysokości uzyskanych opłat egzekucyjnych, kluczowe z punktu widzenia określenia statusu komorników jest ustalenie, czy komornicy sądowi wykonują określone w przepisach ustawy o komornikach sądowych obowiązki w sposób niezależny (samodzielny).
Czy komornik sądowy ma swojego przełożonego?
W wydanej interpretacji Minister Finansów stwierdził, że zgodnie z art. 17 ust. 6 ustawy o komornikach sądowych z dniem złożenia ślubowania komornik uzyskuje prawo wykonywania swoich czynności i z tym dniem nawiązuje się stosunek podległości służbowej komornika wobec prezesa właściwego sądu rejonowego.
Prezes ten stwierdzając nieprawidłowości w działalności komornika może go odsunąć na okres miesiąca od czynności. Prezes kontroluje korzystanie przez komornika z prawa do wypoczynku. Komornik ma obowiązek usprawiedliwiania każdorazowej nieobecności na służbie. To do prezesa sądu rejonowego należy również prawo ustanawiania zastępcy komornika na czas nieobecności komornika oraz prowadzenie wykazu służbowego, w którym te nieobecności są odnotowywane.
Dodatkowo komornicy podlegają zarządzeniom prezesa sądu przy którym działają oraz zaleceniom powizytacyjnym i polustracyjnym pozostałych organów, przy czym nadzór ten ma charakter bieżący i stały.
Prezes sądu rejonowego, przy którym działa komornik ma również prawo badania, czy pobierane przez komornika należności są zgodne z obowiązującymi przepisami prawa oraz wydawania wiążących zarządzeń pokontrolnych w tym przedmiocie.
Czy komornicy sądowi samodzielnie ponoszą odpowiedzialność z tytułu prowadzonej działalności?
Minister Finansów podkreślił, że zgodnie z art. 36 ust. 2 ustawy o komornikach sądowych Skarb Państwa jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu czynności solidarnie z komornikiem.
Tym samym komornik sądowy nie ponosi wyłącznie samodzielnie odpowiedzialności z tytułu prowadzonej działalności.
Co ostatecznie stwierdził Minister Finansów w zakresie komorników sądowych jako podatników VAT?
W wydanej Interpretacji indywidualnej Minister Finansów stwierdził, że „daleko idące zmiany w zasadach prowadzenia działalności przez komorników sądowych, oceniane całościowo, powodują, że należy uznać, że komornicy sądowi nie wykonują samodzielnie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, a co za tym idzie nie są podatnikami podatku od towarów i usług. (…) Tym samym komornicy nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”. Komornik sądowy nie jest zatem podatnikiem VAT.
Ważne!
Interpretacja indywidualna Ministra Finansów Nr PT9.8101.1.2019 została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów z dnia 15 kwietnia 2019 r. pod poz. 46.
Źródło: Ministerstwo Finansów – https://www.podatki.gov.pl/vat/wyjasnienia/
Objaśnienie:
[1] ustawa o komornikach sadowych: Ustawa z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych ( Dz.U. 2018. 771)
[2] ustawa o kosztach komorniczych : Ustawa z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych ( Dz.U. 2018. 770)
[3] Ordynacja podatkowa: Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja
Podatkowa ( tekst jedn Dz.U. 2018. 800)
[4] ustawa o VAT : Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług ( tekst jedn. Dz.U. 2018. 2174)
Stan prawny na dzień 14 maja 2019 r.
W.K.
Zapraszamy do kontaktu z Kancelarią, jeśli artykuł ten Państwa zainteresował lub potrzebują Państwo więcej informacji.
