Jak wnieść wkład niepieniężny do spółki akcyjnej ?? cz. I

O tym co może stanowić wkład niepieniężny (aport) do spółki kapitałowej była mowa tutaj. Natomiast w tym artykule opisane zostały ogólne zasady wnoszenia wkładów niepieniężnych do spółek z ograniczoną odpowiedzialnością.

Teraz czas się zająć aportami do spółek akcyjnych.

W tym zakresie przepisy Kodeksu spółek handlowych są bardziej skomplikowane.

Najważniejsze kwestie prawne, na które trzeba tutaj zwrócić uwagę to okoliczność, iż:

• aport do spółki akcyjnej dokonywany czy na etapie zakładania spółki, czy też na etapie podwyższenia kapitału zakładowego wiąże się ze sporządzeniem dokumentu prawnego w postaci sprawozdania założycieli (przy założeniu podmiotu), czy też sprawozdania zarządu (w sytuacji kiedy aport wnoszony jest do już funkcjonującej spółki akcyjnej na pokrycie akcji nowej emisji),
• sprawozdanie założycieli lub zarządu zgodnie z art. 311 k.s.h. powinno przedstawiać w szczególności:

1. przedmiot wkładów niepieniężnych oraz liczbę i rodzaj wydawanych w zamian za nie akcji i innych tytułów uczestnictwa w dochodach      lub w podziale majątku spółki,
2. mienie nabywane przed zarejestrowaniem spółki oraz wysokość i sposób zapłaty,
3. usługi świadczone przy powstaniu spółki oraz wysokość i sposób wynagrodzenia,
4. osoby, które wnoszą wkłady niepieniężne, zbywają spółce mienie lub otrzymują wynagrodzenie za usługi,
5. zastosowaną metodę wyceny wkładów (o metodach wyceny aportu była mowa tutaj). Konieczność ujęcia w w/w sprawozdaniu informacji o zastosowanej wycenie oznacza oczywiście, że aport powinien być wyceniony wcześniej. Wcześniej także powinny być ustalone parametry transakcji aportowej,

• w sprawozdaniu tym należy umotywować zamierzone transakcje, w tym także objęcie akcji za wkłady niepieniężne i wysokość przyznanego wynagrodzenia lub zapłaty. Innymi słowy zarząd powinien wykazać jaką korzyść uzyska spółka nabywają w ramach transakcji aportowej określony składnik majątkowy,
• sprawozdanie takie podlega co do zasady (wyjątki zostaną wskazane poniżej), badaniu przez biegłego rewidenta, który winien być wyznaczony na wniosek spółki, która emitować będzie akcje aportowe,
• opinia biegłego powinna zawierać wskazania co do prawdziwości i rzetelności przedłożonego do zdania sprawozdania, jak również powinna określać, jaka jest wartość godziwa wkładów niepieniężnych i czy odpowiada ona co najmniej wartości nominalnej obejmowanych za nie akcji bądź wyższej cenie emisyjnej akcji. Opinia biegłego rewidenta powinna nadto oceniać zastosowaną metodę wyceny. Zaznaczyć należy, że zgodnie z przepisami Ustawy o rachunkowości (art. 28 ust. 6) „Za wartość godziwą przyjmuje się kwotę, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej, pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi ze sobą stronami”. Z tego też względu tak istotne jest ustalenie ile faktycznie rynkowo warty jest przedmiot aportu. Oczywiście podobnie jak w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością część wartości aportu może zostać odniesiona na kapitał zapasowy spółki, co ma miejsce w przypadku emisji akcji z tzw. agio emisyjnym,
• przepisy Kodeksu spółek handlowych przewidują nadto w art. 312 ¹ k.s.h przypadki, w których sporządzone dla celów aportowych sprawozdanie zarządu nie musi podlegać opisanemu powyżej obligatoryjnemu badaniu przez biegłego rewidenta i tak ma to miejsce w przypadku gdy przedmiotem aportu są:

1. zbywalne papiery wartościowe lub instrumenty rynku pieniężnego, jeżeli ich wartość jest ustalana według średniej ceny ważonej, po której były przedmiotem obrotu na rynku regulowanym w okresie sześciu miesięcy, poprzedzających dzień wniesienia wkładu,
2. aktywa inne niż wymienione w pkt 1) jeżeli biegły rewident wydał opinię na temat ich wartości godziwej, ustalonej na dzień przypadający nie wcześniej niż sześć miesięcy przed dniem wniesienia wkładu,
3. aktywa inne niż wymienione w pkt 1) jeżeli ich wartość godziwa wynika ze sprawozdania finansowego za poprzedni rok obrotowy, zbadanego przez biegłego rewidenta na zasadach przewidzianych w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości dla badania rocznych sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych.
   W praktyce najczęściej zastosowanie znajdują jak się wydaje sytuacje opisane w pkt. 2), tj. kiedy spółka dysponuje stosunkowo nową wyceną danego składnika majątkowego sporządzoną przez biegłego rewidenta. Takie stany faktyczne wymagają niekiedy współpracy pomiędzy biegłym rewidentem a rzeczoznawcą majątkowym, jednakże przygotowanie takiej wyceny znacząco skraca czas przygotowania i realizacji transakcji.

• Zaznaczyć jednak należy, że zgodnie z przepisami K.s.h. sprawozdanie dla celów aportu, nawet wyłączone z badania na podstawie podanych powyżej regulacji, – podlegać będzie jednakże badaniu jeżeli: 1) wystąpiły nadzwyczajne okoliczności, które wpłynęły na cenę zbywalnych papierów wartościowych lub instrumentów rynku pieniężnego w chwili ich wniesienia, w szczególności związane z utratą płynności obrotu na rynku regulowanym, 2) wystąpiły nowe okoliczności, które mogły istotnie wpłynąć na wartość godziwą wkładów w chwili ich wniesienia. Tu już ocena sytuacji należy do zarządu spółki akcyjnej, tym niemniej przepisy K.s.h. wskazują, że jeśli okoliczności uzasadniające badanie sprawozdania wystąpiły i zostały zignorowane przez zarząd, wówczas uprawnienie do żądania badania uzyskują akcjonariusze, reprezentujący co najmniej jedną dwudziestą kapitału zakładowego.
• Ostatnia z istotnych kwestii odnoszących się do sprawozdania założycieli/zarządu dotyczy obowiązku ogłoszenia w celach informacyjnych dla pozostałych akcjonariuszy – zasadniczo w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, przez zarząd spółki, do której został wniesiony wkład w terminie 1 miesiąca od daty jego wniesienia informacji obejmującej:

1. opis przedmiotu wkładu, jego wartość, źródło wyceny oraz metodę wyceny;
2. oświadczenie, czy przyjęta wartość wkładu odpowiada jego wartości godziwej oraz liczbie i wartości nominalnej akcji obejmowanych w zamian za ten wkład bądź wyższej cenie emisyjnej akcji;
3. oświadczenie stwierdzające brak nadzwyczajnych bądź nowych okoliczności wpływających na wycenę wkładu.

Jak zatem widać w przypadku spółek akcyjnych proces wniesienia aportu – nawet w tej wstępnej fazie przygotowawczej – regulowany jest przez dość restrykcyjne przepisy, czym niewątpliwie spółka ta różni się od spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

W kolejnej części postaramy się zająć m.in. tematem pokrywania akcji aportowych oraz charakterem tego typu papierów wartościowych.

WW.