Zgodnie z art. 63 par. 2 Kodeksu spółek handlowych (K.s.h.) sąd może orzec o wyłączeniu wspólnika ze spółki jawnej, jeżeli występują ważne powody , które dotyczą danego wspólnika i wszyscy pozostali wspólnicy wystąpią do sądu ze stosownym powództwem.
Wspólnicy mogą żądać wyłączenia wspólnika ze spółki jawnej z ważnych przyczyn przez niego zawinionych lub niezawinionych. Przyczynami zawinionymi będzie np. prowadzenie działalności konkurencyjnej wspólnika wobec spółki, niewniesienie wkładu do spółki. Do przyczyn niezawinionych można zaliczyć: wyjazd wspólnika na dłuższy czas za granicę, długotrwałą chorobę wspólnika. Przyczyny te bowiem uniemożliwiają prowadzenie spraw spółki.
Pisaliśmy o tym w artykule:
Spółka jawna: Wyłączenie wspólnika ze spółki jawnej z „ważnego powodu”
Jaki sąd rozpozna powództwo o wyłączenie wspólnika ze spółki jawnej?
Powództwo o wyłączenie wspólnika ze spółki jawnej jest sprawą majątkową rozpatrywaną w trybie procesowym. Wnosi się je do sądu rejonowego lub okręgowego – wydział gospodarczy [1] właściwego według siedziby spółki. Jego wybór zależy od wartości przedmiotu sporu podanego w pozwie. Jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza 75.000 zł, wtedy sprawę rozpozna sąd rejonowy. Jeżeli wartość przedmiotu sporu przekracza 75.000 zł, wówczas właściwym sądem będzie sąd okręgowy [2].
Co powinno zawierać wnoszone powództwo ?
Pozew o wyłączenie wspólnika ze spółki jawnej powinien zawierać :
- miejsce i datę jego sporządzenia : np. Kraków , dnia ……. 2019 r.
- nazwę i adres sądu do którego jest kierowany
- oznaczenie stron: powód (imię, nazwisko, PESEL, adres), pozwani (imiona , nazwiska, nr PESEL , adresy),
- podanie wartości przedmiotu sporu,
- petitum pozwu,
- uzasadnienie pozwu,
- dowody na okoliczności podane w uzasadnieniu,
- podpisy powodów (wspólnicy wnoszący pozew).
W jaki sposób należy oznaczyć strony?
Strona powodową są pozostali wspólnicy spółki jawnej, a stroną pozwaną, wspólnik który ma być wyłączony ze spółki jawnej na mocy orzeczenia sądu. W pozwie należy podać imiona, nazwiska i nr PESEL powodów oraz imię, nazwisko, PESEL pozwanego.
Co zawiera petitum pozwu ?
Petitum pozwu zawiera wszystko to, o co powodowie wnoszą w pozwie.
Przykład:
Powodowie wnoszą o:
1) wyłączenie pozwanego ……. ze spółki jawnej (nazwa spółki) z siedzibą w ………., KRS ………….
2) zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów kosztów procesu,
3) dopuszczenie dowodów podanych w uzasadnieniu na okoliczności podane w pozwie.
W jaki sposób określa się wartość przedmiotu sporu w sprawie o wyłączenie wspólnika ze spółki jawnej?
Wartość przedmiotu sporu w przypadku powództwa o wyłączenie wspólnika spółki jawnej oblicza się na podstawie osobnego bilansu spółki uwzględniającego wartość zbywczą majątku spółki sporządzonego na dzień wniesienia pozwu (art. 65 par. 2 pkt 3 k.s.h.).
Podkreśla to także Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 stycznia 2017 r. w sprawie o sygn. akt I CSK 13/16: „Skoro sam ustawodawca wskazuje dzień, na który należy ustalić wartość udziału ustępującego wspólnika, to wydaje się, że już od tego dnia wspólnikowi powinno przysługiwać roszczenie o zapłatę równowartości jego udziału”.
Przeczytaj także:
Spółka jawna: Rozliczenie byłego wspólnika spółki jawnej
Co powinno zawierać uzasadnienie pozwu?
W uzasadnieniu pozwu należy wskazać „ważny powód”, który uzasadnia wyłączenie wspólnika ze spółki jawnej oraz przedstawić dowody np. dowód z dokumentu (opinie biegłych) lub z zeznań świadków (należy podać imiona, nazwiska i adresy świadków).
Ile wynosi opłata sądowa od pozwu o wyłączenie wspólnika ze spółki?
Z art. 29 pkt. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych [3] wniesienie pozwu o wyłączenie wspólnika ze spółki jawnej podlega stałej opłacie sądowej w wysokości 2.000 zł.
Podsumujmy …
Zdaniem Sądu Najwyższego „Żądanie wyłączenia wspólnika, jako jedyny przewidziany przez prawo sposób przymusowego usunięcia wspólnika ze struktury organizacyjnej spółki, z woli pozostałych wspólników, powinno być traktowane, jako środek ostateczny.” (wyrok SN z dnia 8 września 2016 r., sygn. akt II CSK 781/15) .
„W przypadku orzeczeń wydanych w roku 2017 w sprawach dotyczących wyłączenia wspólnika najpopularniejszą przyczyną sporów były spory związane z brakiem porozumienia pomiędzy wspólnikami oraz kłótniami na wielu polach (…).
(…) Spory z tej kategorii dotyczyły:
- braku współpracy wspólników,
- odsunięcia wspólnika od spraw spółki,
- zaniedbywania przez wspólnika obowiązków korporacyjnych,
- pozbawiania wspólnika mniejszościowego wpływu na działalność spółki,
- uszczuplenia praw udziałowych wspólników,
- prowadzenia działalności konkurencyjnej,
- naruszania dóbr osobistych wspólnika,
- działania wspólnika na szkodę spółki,(…)” – podają autorzy II wydania RAPORTU Spory wspólników [4]
„Biorąc pod uwagę przeanalizowane wyroki sądów okręgowych wydane w latach 2013 – 2017, sądy okręgowe uwzględniły około 45% powództw o wyłączenie wspólnika. Większość powództw o wyłączenie wspólnika nie spotkała się zatem z akceptacją sądów okręgowych” – czytamy w RAPORCIE [5] .
Podstawa prawna:
– art. 63 par. 2 pkt 3 Kodeksu spółek handlowych (tekst jedn. Dz.U. 2019. 505)
– art. 16, art. 17 pkt 4 , art. 40 Kodeksu postępowania cywilnego ( tekst jedn. Dz.U. 2018. 1360)
Objaśnienie:
[1] Wydział gospodarczy rozpatruje sprawy ze stosunku spółki. Powyższe wynika z art. 2 ust 2 pkt. 2 Ustawy z dnia 24 maja 1989 r. o rozpoznawaniu przez sądy spraw gospodarczych (tekst jedn. Dz.U.2016.723).
[2] Art. 17 pkt 4 Kodeksu postępowania cywilnego (tekst jedn. Dz. U. 2018. 1360)
[3] ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych: Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz.U.2019.785)
[4] PragmatIQ Kancelaria Prawna w Poznaniu, RAPORT Spory wspólników, wyd. II, s. 35 https://www.doradzamy.to/upload/images/tinymce/Raport_Spory_Wsp%c3%b3lnik%c3%b3w_2019_IIwydanie.pdf (dostęp w dniu 25 lipca 2019 r.)
[5] Tamże, s. 40
Stan prawny na 25 lipca 2019 roku
Wanda Książek – współpracownik Portalu
Masz pytania związane z tematem artykułu, bądź chcesz skonsultować swój problem prawny z zakresu prawa lub podatków?
