Zgodnie z przewidywaniami ekspertów rządzący mogą wprowadzić składki ZUS także dla osób na umowach o dzieło, co jednocześnie może doprowadzić do wzrostu cen niektórych usług. Już teraz zasady podlegania ubezpieczeniu osób na umowach o dzieło zostały poddane analizie. Ma to związek z przeprowadzonym przeglądem emerytalnym.
Dodatkową zachętą w działaniach w takim kierunku są wysokie wpływy ze składek nałożonych na umowy zlecenia. Podkreśla się także, że brak jest wyraźnych przeciwwskazań prawnych do oskładkowania umów o dzieło.
Na zmiany w tym kierunku wskazuje także Jeremi Mordasewicz, członek Rady Nadzorczej ZUS i doradca zarządu Konfederacji Lewiatan. Według niego objęcie umów o dzieło ubezpieczeniem emerytalnym jest możliwe. Oczywiście potrącane składki byłyby ewidencjonowane na indywidualnych kontach emerytalnych.
Podkreśla się jednak, że niemożliwe jest powiązanie wysokości składek z wysokością świadczeń, gdyż w przypadku umów o dzieło określa się wyłącznie datę jego ukończenia. Problem stanowiłoby objęcie umowy o dzieło pozostałymi ubezpieczeniami społecznymi (chorobowym, rentowym, zdrowotnym, wypadkowym, od bezrobocia), gdyż wymagają one określenia czasu ich trwania.
Zaznaczyć należy, że już obecnie niektóre umowy o dzieło podlegają oskładkowaniu. Zgodnie z treścią art. 8 ust. 1 i 2a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (j.t. Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74) „pracownikiem” jest nie tylko osoba pozostająca w stosunku pracy, ale także osoba wykonująca pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy-zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo wykonawca umowy o dzieło, jeżeli umowa taka została zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy dana osoba wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.
Ze wskazanej wyżej definicji wynika, że gdy pracownik zobowiązuje się do wykonania określonego dzieła (na podstawie zawartej ze swoim pracodawcą lub wykonywanej na jego rzecz umowy o dzieło) to jest traktowany w związku z taką umową o dzieło jak pracownik.
Zgodnie z art. 18 ust. 1a Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych(Dz.U. 1998 nr 137 poz. 887) w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględniany jest przychód osiągnięty z tytułu takiej umowy. Przychód ten jest także podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne. To z kolei wynika z art. 66 ust. 1 pkt 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. Nr 210, poz. 2135).
Oczywiście od zasady zgodnie z którą pracodawca jest zobowiązany do potrącenia składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne od przychodu z tytułu wykonywanej na jego rzecz umowy o dzieło, istnieją wyjątki i dotyczą one sytuacji:
– pracodawca zawrze z pracownikiem umowę o dzieło w okresie korzystania przez tego ostatniego z urlopu bezpłatnego;
– umowa o dzieło zostaje zawarta przez pracownika z pracodawcą w okresie korzystania przez tego pierwszego z urlopu macierzyńskiego bądź urlopu wychowawczego.
O dalszych planach w zakresie składek ZUS od umów o dzieło będziemy informować na bieżąco.
WW.
