Przewóz osób i rzeczy – jak jest regulowany?

Z przewozem zarówno osób, jak i rzeczy mamy do czynienia najczęściej, gdy dochodzi do zawarcia umowy przewozu. Zgodnie z art. 774 Kodeksu Cywilnego jest to umowa, poprzez którą profesjonalny przedsiębiorca (przewoźnik) zobowiązuje się do tego, iż za odpowiednim wynagrodzeniem dokona przewozu osób, czy wskazanych rzeczy. Sam przewóz rzeczy i osób, zasady jego świadczenia, w zależności od środka transportu jest też przedmiotem regulacji na gruncie: prawa lotniczego, prawa morskiego, prawa przewozowego, prawa transportu kolejowego. Warto jednak dokonać analizy zapisów w tej kwestii, zawartych w Kodeksie Cywilnym.

Kodeks Cywilny przewiduje dwie formy przewozu: przewóz osób i rzeczy

Zgodnie z art. 776 Kodeksu Cywilnego umowa przewozu osób to umowa, w której jedną stroną jest przewoźnik, a drugą podróżny. Do zawarcia tego typu umowy przewozu, biorąc pod uwagę łącznie przepisy Kodeksu Cywilnego i prawa przewozowego, dochodzi wtedy, gdy podróżujący zakupi bilet przejazdu i zajmie miejsce w danym środku transportu. Patrząc na charakter umowy przewozu osób, jest to w większości przypadków umowa, której treść zawiera niejako narzucone z góry warunki, ze strony świadczącego przewóz.

Zgodnie z art. 779 Kodeksu Cywilnego umowa przewozu rzeczy jest to umowa, w której jedną stroną jest przewoźnik, a drugą nadawca danej rzeczy do przewiezienia. Zawarcie umowy takiego przewozu następuje z chwilą wręczenia przez zlecającego przewóz listu przewozowego właściwemu przewoźnikowi. List przewozowy jest szczególnie istotny dla prawidłowego wykonania przewozu, zawiera bowiem dane adresowe odbiorcy przewożonych rzeczy.

Odpowiedzialność przewoźników wykonujących przewóz osób i rzeczy jest stosunkowo szeroka – dlaczego?

Dla pełnego przeanalizowania charakteru odpowiedzialności przewoźników za przewóz osób, rzeczy nie jest wystarczające analizowanie jedynie przepisów prawa cywilnego.

Warto jednak w sposób ogólny odnotować, za co odpowiada przewoźnik. Tak więc:

• w przypadku przewozu osób między innymi za: zapewnienie podróżującym bezpiecznych, wygodnych, higienicznych warunków podróży, za zapewnienie im niezbędnych, a miarodajnych do danego środka transportu wygód, za dostarczenie w razie awarii podróżującym pojazdu zastępczego, za zakłócenia w trakcie przewozu, za straty, jakie poniesie pasażer, gdy pojazd przedwcześnie odjedzie;

• w przypadku przewozu rzeczy między innymi za: jakość przewozu, bezpieczne przewiezienie towarów (bez uszkodzenia), za terminowe dostarczenie towaru do miejsca przeznaczenia, za przewóz w odpowiednich warunkach.

Jak więc widać, działalność przewoźników kojarzona zwykle ze szczególnie z dochodową aktywnością, jak pokazały powyższe rozważania, rodzi dla nich liczne obowiązki. Przewoźnik bezpośrednio odpowiada za jakość zrealizowania usługi przewozu, za bezpieczeństwo ludzi, których przewozi (przewóz osobowy), ale i za przewóz w stanie nienaruszonym towarów (przewóz rzeczowy).

Joanna Jaskiernia – współpracownik Portalu