Egzekucja świadczeń pieniężnych

Od dzisiaj zaczynamy cykl artykułów dotyczących egzekucji świadczeń pieniężnych. Czyli w jaki sposób można odzyskać należne pieniądze i z czego może być przeprowadzona egzekucja.

Czym jest świadczenie pieniężne?

Na początku trzeba wyjaśnić co to jest świadczenie pieniężne. Świadczenie pieniężne jest rodzajem świadczenia, które polega na tym, że dłużnik jest zobowiązany do przekazania do majątku dłużnika określonej kwoty pieniężnej (art. 356 § 2 Kodeksu cywilnego). W przypadku świadczenia pieniężnego egzekucji podlega określona wartość ekonomiczna wyrażona w pieniądzu.

W jaki sposób przeprowadzana jest egzekucja świadczeń pieniężnych?

Ze względu na sposób przeprowadzenia, egzekucja świadczeń pieniężnych, zgodnie z systematyką k.p.c.,  dzieli się na:

• egzekucję z ruchomości
• egzekucję z wynagrodzenia za pracę
• egzekucję z innych wierzytelności
• egzekucję z innych praw majątkowych
• egzekucje z nieruchomości
• egzekucję z ułamkowej części nieruchomości oraz użytkowania wieczystego
• uproszczoną egzekucję z nieruchomości
• oraz egzekucję ze statków morskich

Egzekucja z ruchomości

Egzekucja z ruchomości, jako jeden z wielu sposobów egzekucji świadczeń pieniężnych wynikających ze stosunków cywilnoprawnych, została uregulowana w art. 884 – 879 Kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.). Przepisy dotyczące egzekucji z ruchomości stosuje się odpowiednio do egzekucji ze zwierząt, jeżeli nie jest to sprzeczne z przepisami dotyczącymi ochrony zwierząt (art. 884¹ k.p.c.). Egzekucja z ułamkowej części rzeczy ruchomej będącej wspólną własnością kilku osób odbywa się w sposób przewidziany dla egzekucji z ruchomości, z zastrzeżeniem, że sprzedaży podlega tylko udział dłużnika. Innym współwłaścicielom przysługuje łącznie prawo żądania, aby cała rzecz została sprzedana (art. 846 k.p.c).

Co należy rozumieć pod pojęciem „ruchomości”?

Pojęcie ruchomości (rzeczy ruchomej) nie zostało zdefiniowane w przepisach prawa. W nauce prawa rzeczy ruchome określa się w sposób negatywny, tzn. stwierdzając, że rzeczami ruchomymi są rzeczy, które nie są nieruchomościami w rozumieniu art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego (k.c.) – czyli gruntami, jak również budynkami trwale z gruntem związanymi lub częściami takich budynków, które na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Ruchomościami są przedmioty materialne (art. 45 k.c.), które mogą być fizycznie przemieszczane, a możliwość przemieszczania tych przedmiotów należy rozumieć jako warunek normalnego korzystania z nich. Rzeczy te mogą być oznaczone zarówno indywidualnie, jak i co do gatunku. W pierwszym przypadku chodzi o rzeczy, które posiadają jakieś wyróżniające je cechy indywidualne, w drugim przypadku chodzi o rzeczy, które odpowiadają określonym cechom rodzajowym. Egzekucji podlegają obydwie kategorie rzeczy ruchomych.

Do którego z komorników należy złożyć wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego?

Sprawy egzekucyjne należą do właściwości sadów rejonowych i działających przy tych sądach komorników (art. 758 k.p.c.). Obszar właściwości sądu rejonowego, przy którym komornik działa jest rewirem komornika.

Zasadniczo egzekucja z ruchomości należy do komornika tego sądu rejonowego, w którego okręgu znajdują się ruchomości.  W pierwszej kolejności wierzyciel powinien ustalić sąd rejonowy właściwy miejscowo z uwagi na lokalizację, w której znajdują się ruchomości, a następnie wybrać komornika, którym jest zainteresowany, spośród komorników działających w danym rewirze.

Wykaz komorników działających przy właściwym sądzie rejonowym, w którym wskazuje się imiona i nazwiska komorników oraz siedziby i adresy ich kancelarii, powinien być prowadzony i na bieżąco aktualizowany, na stronach internetowych sądu a także udostępniony do publicznej wiadomości na tablicy informacyjnej w budynku sądu – art. 7 ust. 7 ustawy o komornikach sądowych (u.o.k.s.).

Wierzyciel ma także prawo wyboru innego komornika (na podstawie art. 8 ust. 5 u.o.k.s. w związku z art. 759¹ k.p.c.). Wierzyciel ma prawo wyboru komornika na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (…). W przypadku wyboru komornik działa poza obszarem swojego rewiru komorniczego.

W kolejnym artykule więcej na temat przebiegu egzekucji z ruchomości.

Joanna Mucha – współpracownik Portalu