Zwolnienie z tajemnicy bankowej – kiedy dozwolone?

Banki są instytucjami zaufania publicznego. Powierzając swoje środki instytucji bankowej liczymy na to, iż dane dotyczące naszych finansów będą bezpiecznie przechowywane i przetwarzane zgodnie z zasadami zaufania poufności. Zakaz ujawniania informacji bankowych nie jest jednak bezwzględny, istnieją pewne sytuacje, kiedy wchodzi w grę zwolnienie z tajemnicy bankowej. Zazwyczaj wiąże się to z toczącymi się postanowieniami sądowymi. Istnieje jednak także szereg wyjątków związanych z koniecznością ujawnienia informacji dla należytego wykonania usługi bankowej.

Czego dotyczy tajemnica bankowa?

Tajemnica bankowa to pojęcie mające swoje korzenie już w starożytności. Obecnie jej cel rozumiany jest jako ochrona udzielana klientom banków na temat kwot zgromadzonych środków pieniężnych na rachunkach oraz kwot, na jakie zostały przeprowadzone transakcje. Do zachowania tajemnicy zobowiązany jest zarówno bank, jak i zatrudnione w nim osoby. Co istotne, są oni zobowiązani do zachowania tajemnicy bankowej nawet wtedy, gdy umowa między klientem i bankiem nie doszła do skutku albo została już zakończona. Również likwidacja banku nie upoważnia do ujawnienia jakichkolwiek informacji bankowych.

Zwolnienie z tajemnicy bankowej  – kiedy możliwe

Jak wcześniej wspomniano, istnieją pewne przesłanki upoważniające do zwolnienia z dochowania tajemnicy bankowej. Bank musi udzielić informacji poufnych w następujących sytuacjach:

• Na żądanie sądu lub prokuratora – ale tylko w przypadku jeśli żądanie to wiąże się z toczącym się postępowaniem o przestępstwo albo przestępstwo skarbowe.

• Jeżeli istnieje uzasadnione podejrzenie, że bank jest wykorzystywany przez klienta w celu prania brudnych pieniędzy bądź finansowania działań terrorystycznych – w takim wypadku bank ma obowiązek przeciwdziałania takim procederom i zawiadomienia właściwych służb, co daje prokuratorowi dostęp do poufnych informacji bankowych.

• W przypadku, gdy żadna z powyższych sytuacji nie ma miejsca, zwolnienie z tajemnicy dochowania obowiązku jest wydawane tylko i wyłącznie na wniosek prokuratora, po wydaniu decyzji przez sąd okręgowy. Sąd, jeśli uzna wniosek za zasadny, udziela zgody na udostępnienie danych, precyzując ich rodzaj i zakres oraz jednostkę, której dotyczą.

• W przypadku przesłuchań sądowych, osoby związane tajemnicą zawodową mogą odmówić zeznań, chyba że sąd zwolni je z obowiązku zachowania tajemnicy.

• Bank jest również zwolniony z obowiązku dochowania tajemnicy, jeżeli z jakichś względów nie może należycie wykonać umowy z klientem. Może to być spowodowane np. istniejącymi przepisami prawa.

• Jeżeli bank zleca wykonanie pewnych zobowiązań innym podmiotom, wtedy może ujawnić informacje poufne zgodnie z przepisami dotyczącymi outsourcingu.

• Bank ma również możliwość udostępnienia informacji organom prawnym, np. adwokatom czy radcom prawnym, jeżeli jest to zasadne z punktu widzenia świadczenia przez nich usług prawnych.

• Istnieje również cały katalog podmiotów, którym bank zobowiązany jest udzielać informacji poufnych. Są to: Komisja Nadzoru Finansowego, sąd lub prokurator, Prezes NIK, Szef Służby Celnej, Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej, Prezes Zarządu Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, biegły rewident upoważniony do kontrolowania sprawozdań banku, Agencja Wywiadu, Centralne Biuro Antykorupcyjne, Policja, Żandarmeria Wojskowa, Straż Graniczna, Służba Więzienna, komornik sądowy, GIODO, Prezes UOKiK, NBP.

Zwolnienie z tajemnicy bankowej – podsumowanie

Jak widać, katalog możliwości zwolnienia instytucji bankowych z zachowania tajemnicy bankowej jest dość szeroki. Co więcej, ze względu na liczne powiązania z innymi instytucjami, również zagranicznymi, banki coraz częściej muszą uciekać się do udostępniania poufnych informacji innym podmiotom, obserwujemy zatem w ostatnim czasie wzrost wolności w tym zakresie. Warto jednak pamiętać, że bank, niezależnie od wykonania bądź niewykonania usługi czy też faktu zakończenia swej działalności, jest zobowiązany do zachowania tajemnicy bankowej, a wszelkie wyłączenia od tej reguły muszą mieć swoje prawne uzasadnienie. Zwolnienie z tajemnicy bankowej nie jest zatem takie proste.

MM.