Znaki towarowe – definicje, ochrona, zasady ustanawiania ochrony, uprawnienia

Znakiem towarowym jest każde oznaczenie (w szczególności wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, melodia lub inny sygnał dźwiękowy), które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa.
Znak towarowy uzyskuje ochronę poprzez jego zarejestrowanie. Rejestracja może dotyczyć jedynie znaku towarowego, który ma dostateczne znamiona odróżniające go w zwykłych warunkach obrotu gospodarczego i jest dopuszczalna na rzecz przedsiębiorstwa i tylko dla towarów będących przedmiotem jego działalności.

Posiadanie przez znak towarowy dostatecznych znamion odróżniających jest podstawową przesłanką dopuszczalności rejestracji znaku towarowego. Nie mają wystarczających znamion odróżniających oznaczenia, które nie nadają się do odróżnienia w obrocie towarów, do których zostały zgłoszone, a także znaki składające się wyłącznie z elementów mogących służyć w obrocie do wskazania w szczególności rodzaju towaru, jego pochodzenia, jakości, ilości, wartości, przeznaczenia, sposobu wytwarzania, składu, funkcji lub przydatności oraz znaki, które weszły do języka potocznego lub są zwyczajowo używane w uczciwych i utrwalonych praktykach handlowych.

Przepisy ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej (t.j. Dz. U. z 2003 r., nr 119, poz. 1117 ze zm.) zawierają również szeroki katalog określający wypadki, w których rejestracja znaku towarowego jest niedopuszczalna. Dotyczy to m.in. znaków towarowych, które naruszają prawa osobiste lub majątkowe osób trzecich, są sprzeczne z prawem, porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami, wprowadzają nabywców w błąd, w szczególności co do charakteru towaru, jego jakości, pochodzenia, zawierają nazwę lub skrót nazwy Rzeczypospolitej Polskiej bądź jej symbole – godło, barwy lub hymn, znak Sił Zbrojnych, państwowy znak jakości i znak bezpieczeństwa, jak również nazwy lub herby polskiego województwa, miasta lub miejscowości, reprodukcje polskiego orderu, odznaczenia, odznaki honorowej oraz odznaki lub oznaki wojskowej. Niedopuszczalna jest również rejestracja znaków towarowych, które zawierają skróty nazw bądź symbole (herby, flagi, godła) obcych państw, organizacji międzynarodowych, a także przyjęte w obcych państwach urzędowe oznaczenia, stemple kontrolne i gwarancyjne, jeżeli zakaz taki wynika z umów międzynarodowych, jak również zawierają elementy będące symbolami, w szczególności o charakterze religijnym, patriotycznym lub kulturowym, w zakresie, w jakim obrażałoby to uczucia religijne, patriotyczne lub tradycję narodową.

Prawo ochronne na znak towarowy przyznawane jest na okres 10 lat od daty zgłoszenia znaku towarowego w Urzędzie Patentowym, przy czym termin ten może być przedłużony na wniosek uprawnionego na kolejne dziesięcioletnie okresy.

Przedsiębiorstwo, które zarejestrowało dany znak towarowy otrzymuje wyłączne prawo używania tego znaku w obrocie gospodarczym na całym terytorium państwa, w szczególności ma prawo do umieszczania go na towarach objętych rejestracją lub na ich opakowaniu, w dokumentach związanych z wprowadzeniem tych towarów, a także używania się go w środkach masowego przekazu do reklamy. Zewnętrzną oznaką korzystania przez znak towarowy z ochrony jest umieszczenie przez uprawnionego litery „R” wpisanej w okrąg w sąsiedztwie znaku towarowego.

Autor: Anna Oleksiewicz, prawnik w Kancelarii STOPCZYK & MIKULSKI