Strona główna Aktualności Prokura niewłaściwa łączna. Nowa? stara? instytucja prawna?

Prokura niewłaściwa łączna. Nowa? stara? instytucja prawna?

1456
PODZIEL SIĘ

Prokura to szczególna postać pełnomocnictwa, znana już od dawna. Dzisiaj instytucja ta odgrywa szczególne, gospodarcze znaczenie. Warto je przedstawić, jak i w szczególności zwrócić uwagę na ostatnie zmiany, które w kwestii Prokury wprowadzono w grudniu 2016 r., przyjmując pakiet przepisów korzystnych dla funkcjonowania przedsiębiorców.

Prokura to pełnomocnictwo, ale jakie?

Prokura jest szczególną postacią pełnomocnictwa, jak wynika wprost z art. 109 Kodeksu Cywilnego. Niemniej jednak jest to ustanowienie pełnomocnika w realiach prowadzonej działalności gospodarczej, gdzie umocowany zyskuje szeroki zakres uprawnień do reprezentowania przedsiębiorcy.

Kiedy dojdzie do udzielenia tak rozumianego pełnomocnictwa, osoba prokurenta oraz charakter prokury są wpisywane do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Prokury udzielają zatem tylko te podmioty, które podlegają wpisowi do KRS.

Ustanowienie prokury to czynność jednostronna, którą realizuje przedsiębiorca chcący delegować swoje prawa oraz obowiązki. Obowiązkiem udzielającego prokury jest dopilnowanie, aby nastąpiło to w formie pisemnej pod rygorem nieważności, jak i doszło do zarejestrowania tak ustanowionej prokury.

Zaznaczyć jednak należy, że wpis prokurenta do KRS ma charakter deklaratoryjny a nie konstytutywny. Oznacza to, że prokura powstaje w dacie jej udzielenia, a nie w dacie wpisu do rejestru przedsiębiorców KRS.

Prokurentem może zostać osoba o określonych przymiotach, tj. osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych. Zakres prokury jest wąsko określony, co znaczy, że prokurent nie może samodzielnie ustanawiać i dla siebie prokurentów, czy pełnomocników. O różnicy pomiędzy pełnomocnictwem a prokurą była już mowa w jednym z artykułów na portalu.

Jak działa i kiedy prokurent?

Kluczowe jest to, że prokura jest ustanawiana, aby pełnomocnik reprezentował swojego przedsiębiorcę wyłącznie w sprawach odnoszących się do jego przedsiębiorstwa. Istnieje poza tym katalog czynności, do których nie może być delegowany prokurent. Innymi słowy z jego działań realizowanych dla przedsiębiorcy w ramach prokury wyłączone jest decydowanie o zbyciu przedsiębiorstwa, wydzierżawieniu go, czy zadłużeniu firmy i ustanowieniu na jej majątku zabezpieczenia hipotecznego. To racjonalne podejście, gwarantuje bowiem, że w tych najważniejszych czynnościach, najbardziej znaczących dla spółki to jednak nie prokurent będzie decydował, a właściwe podmioty zarządcze.

Dotychczas ustanawiano generalnie dwa rodzaje prokury – jakie?

Dotychczas w Kodeksie Cywilnym przyjęto, że prokura może być ustanawiana na dwa sposoby:

  • jako prokura łączna – polegała na ustanowieniu dla daneghttps://lexagit.pl/wp-admin/post.php?post=8878&action=edito przedsiębiorstwa kilku prokurentów (przynajmniej dwóch) działających łącznie,
  • lub jako prokura samoistna (samodzielna), gdzie ustanowiony mógł być jeden lub kilku prokurentów, ze wskazaniem że każdy z nich działa samodzielnie tj. samodzielnie (pojedynczo) reprezentuje spółkę.

Obok tego istnieje szczególny rodzaj prokury tj. prokura oddziałowa. Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego prokura oddziałowa to prokura ograniczona do spraw danego oddziału przedsiębiorstwa wpisanego do rejestru. Może być ona ukształtowana jako prokura samoistna (gdzie jeden lub kilku prokurentów uprawnionych jest do samodzielnego reprezentowania) lub jako prokura łączna (gdzie ustanowieni prokurenci mogą działać tylko łącznie).
Nie jest wykluczone, aby ta sama osoba była prokurentem oddziałowym w kilku oddziałach przedsiębiorcy, a nawet we wszystkich oddziałach.

Od 1 stycznia 2017 r. wprowadzono formalnie jeszcze jeden rodzaj prokury – prokura niewłaściwa łączna….

Od 1 stycznia 2017 r. w Polsce obowiązuje szereg nowych przepisów. Część z nich wprowadzono w ramach Ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców (Dz. U z 2016 r. poz. 2255).

Ustawa zawiera również zmiany w gestii prokury, a więc:

  • Wprowadzono dodatkowy przepis, wskazujący, że: Prokura może obejmować umocowanie także albo wyłącznie do dokonywania czynności wspólnie z członkiem organu zarządzającego lub wspólnikiem uprawnionym do reprezentowania handlowej spółki osobowej.” Przepis ten stanowi wprowadzenie do obrotu prawnego prokury łącznej niewłaściwej, tj. prokury polegającej na tym, że prokurent owszem jest umocowany do składania oświadczeń woli w imieniu przedsiębiorstwa, ale łącznie z innym członkiem zarządu lub wspólnikiem spółki – uprawnionym do reprezentowania podmiotu;
  • Także w nowych zapisach wskazano, że udzielając prokury, przedsiębiorca musi doprecyzować, jaka to jej postać i w jaki sposób ma być wykonywana.

Zaznaczyć przy tym należy, że także przed wprowadzeniem zmiany do przepisów K.c. często ten typ prokury był ustanawiany faktycznie. Spotkało się to z krytyką Sądu Najwyższego, który w uchwale z dnia 30 stycznia 2015 r. podjętej w rozszerzonym 7-osobowym składzie (sygn. III CZP 34/14), wskazał, że „Niedopuszczalny jest wpis do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym jednego prokurenta z zastrzeżeniem, że może on działać tylko łącznie z członkiem zarządu”.

Jak się zatem wydaje zmiana przepisów w tym zakresie stanowi wyjście naprzeciw potrzebom praktyki prowadzenia działalności gospodarczej.

MM.