Strona główna Aktualności Zaległe alimenty. Jak dochodzić zaległych alimentów?

Zaległe alimenty. Jak dochodzić zaległych alimentów?

3915
PODZIEL SIĘ

Alimenty to świadczenia szczególne z wielu powodów. Ich podstawowym celem jest zabezpieczenie egzystencji, warunków utrzymania osobom, na rzecz których mają być płacone. W praktyce alimenty zabezpieczają interes zwłaszcza małoletnich dzieci, młodzieży uczącej się, na wypadek, gdyby jeden z rodziców uchylał się naturalnie od partycypowania w kosztach ich utrzymania oraz wychowania. W praktyce mimo zasądzenia alimentów, nie brakuje „alimenciarzy”, którzy uporczywie uchylają od dopełnienia tego obowiązku. Wtedy sytuacja znacznie się komplikuje. Są jednak pewne sposoby na uzyskanie i tak świadczenia.

Roszczenia o alimenty – jakie są?

Przede wszystkim roszczenia o zapłatę zaległych alimentów co do zasady przedawniają się z upływem okresu trzech lat. Jeśli jednak chce z takim roszczeniem wystąpić dziecko, na które nie były one płacone, termin ten jest liczony jako trzy lata od dnia, w którym uzyskało ono pełnoletność. Ponadto mądrze dochodząc alimentów, można doprowadzić do sytuacji, w której termin przedawnienia zostanie przerwany.

Zdarzenia, które przerywają bieg terminu przedawnienia zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego to w szczególności każda czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia, czy poprzez wszczęcie mediacji. Po takim przerwaniu terminu przedawnienia termin ten biegnie na nowo. To z kolei znacznie polepsza sytuację podmiotu dochodzącego zaległych alimentów.

Sposobem na wyegzekwowanie zaległych alimentów od rodzica jest „prowadzenie egzekucji” – jak ją wszcząć?

By uzyskać alimenty faktycznie od rodzica, który miał je płacić, należy wobec niego wszcząć działania egzekucyjne. Jest to możliwe na dwa sposoby, w drodze egzekucji komorniczej albo ewentualnie administracyjnej, z poziomu urzędów gminy. Ciężko te dwa rozwiązania porównywać, skuteczność ich bowiem jest zdeterminowana indywidualnymi sytuacjami. Zawsze jednak, by rozpocząć egzekwowanie alimentów, muszą być one odpowiednio, pisemnie stwierdzone, tj. albo na podstawie wyroku sądu albo pisemnej ugody między rodzicami dziecka, co do tego, w jakiej wysokości jedna ze stron będzie płacić alimenty.

Przeprowadzenie egzekucji wobec osoby niepłacącej alimentów jest nie tylko podejmowane dla ich uzyskania, ale i patrząc długofalowo, jest to niezbędne, dla ewentualnego stwierdzenia bezskuteczności egzekucji alimentów i wnioskowania o ich wypłatę z Funduszu Alimentacyjnego. Jeśli chcemy, aby to komornik podjął się wyegzekwowanie alimentów, konieczne jest złożenie do komornika odpowiedniego wniosku o podjęcie z jego strony egzekwowania alimentów, tj. „Wniosek egzekucyjny o wyegzekwowanie alimentów”. W tym wniosku należy wskazać:

  • Dane wierzyciela, tj. na rzecz kogo i na jakiej podstawie alimenty mają być płacone wraz z załączeniem dokumentu stwierdzającego ten obowiązek, tj. pisemna ugoda, czy prawomocny wyrok sądu;
  • Podanie przedmiotu egzekucji, tj. w jakiej kwocie, od kiedy do kiedy jest zaległość w alimentach;
  • Podanie danych dłużnika, w szczególności danych adresowych, miejsca pracy, posiadanych nieruchomości i ruchomości, oszczędności, posiadanych udziałów, papierów wartościowych, wierzytelności, danych o prowadzonej przez niego działalności gospodarczej;
  • Wskazanie, gdzie komornik powinien prowadzić egzekucję, np. z majątku dłużnika, jego wynagrodzenia od danego Pracodawcy, jego świadczenia emerytalnego z ZUS, z jego rachunku oszczędnościowego w Banku.

Ponadto integralną częścią takiego wniosku jest zobowiązanie osoby dochodzącej roszczeń alimentacyjnych, że gdy dłużnik (osoba zobowiązana do zapłaty alimentów) jednak dokona wypłaty „nawet jakiejkolwiek” kwoty alimentów zaległych, czy bieżących, to wnioskodawca powiadomi o tym niezwłocznie komornika.

Jeśli wszczęta na takiej podstawie egzekucja zaległych alimentów nie da spodziewanego efektu, a upłyną dwa miesiące jej prowadzenia, uznaje się, że jest ona bezskuteczna. Zatem, możliwe jest wystąpienie (przy spełnieniu kryterium dochodowego i innych warunków) o przyznanie świadczenia alimentacyjnego z Funduszu Alimentacyjnego.

Możliwa jest również egzekucja administracyjna, ta jednak jest słabsza. Bowiem organ administracji publicznej nie ma tak szerokiego zakresu kompetencji jak komornik. W praktyce chcący skorzystać z egzekucji administracyjnej, powinni złożyć odpowiedni wniosek o jej przeprowadzenie u włodarza gminy, tj. wójta, prezydenta miasta, burmistrza. Taki wniosek inicjuje podjęcie interwencji, polegającej na przeprowadzeniu rozmów z uchylającym się od płacenia alimentów, mających na celu zmobilizowanie go do pracy zawodowej, czy do dokonania rejestracji w Urzędzie Pracy.

Czy można dochodzić alimentów także od osób trzecich – co to znaczy?

Informacyjnie warto również zwrócić uwagę, że alimentów można także dochodzić od osób, które bezpośrednio nie były obarczone obowiązkiem alimentacyjnym. Jest to zgodne z polskim prawem rodzinnym. Znane są przypadki, kiedy to pozwy o zapłatę alimentów, czy łożenie na utrzymanie dziecka były kierowane wobec dziadków jako krewnych w linii prostej dziecka, pod warunkiem oczywiście, że ich sytuacja dochodowa na to pozwalała. Prowadzeniem takich spraw zajmują się sądy rodzinne.  Obiektywnie oceniając, należy podkreślić, że jest to jednak rozwiązanie zasadne do stosowania w przypadku „majętnych dziadków”, gdzie łatwe będzie wykazanie ich wysokich dochodów.

Jak więc widać, wyegzekwowanie alimentów w praktyce może okazać się trudne. Z uwagi na to, skorzystanie z pomocy komornika w wielu przypadkach jest jedyną szansę, aby uzyskać należne środki od uchylającego się „alimenciarza”. Warto jednak mieć na uwadze, składając wniosek o wyegzekwowanie alimentów do komornika, by w takim wniosku podać możliwe jak najwięcej danych na temat dłużnika. To zdecydowanie uskuteczni pracę komornika, jak i niejako wyposaży go w szersze możliwości działania, dochodzenia zaległych alimentów.

Joanna Jaskiernia – współpracownik Portalu