Z jakich procedur korzystają windykatorzy?

Jednym z największych kłopotów dla prawidłowego funkcjonowania firmy jest brak uzyskania w terminie należności z tytułu wystawionych faktur. Bardzo często takie zaległości zmieniają się w uporczywe długi, a przedsiębiorca i tak musi zapłacić podatek od zysku, którego tak naprawdę nie ma. Wówczas warto rozważyć skorzystanie z usług firmy windykacyjnej, która może polubownie odzyskać wierzytelność.

Negocjacje z dłużnikiem

Podstawowym celem windykacji polubownej jest doprowadzenie do niskokosztowego i szybkiego odzyskania należności poprzez przekonanie dłużnika, że lepszym rozwiązaniem, również dla niego, będzie spłata należności. Początkowe ruchy mające na celu zmobilizowanie dłużnika do spłaty długu polegają na przekazaniu dokładnych informacji na temat jego zobowiązań względem wierzyciela. Jest to tzw. windykacja „na odległość” rozpoczynająca się od korespondencyjnego wezwania do zapłaty, wraz ze szczegółami dotyczącymi konsekwencji niedochowania terminów. Kolejnym krokiem są rozmowy telefoniczne, podczas których następuje ustalanie warunków i terminów spłaty. Warto, aby ten proces był realizowany przez osoby charakteryzujące się asertywnością, doświadczeniem i umiejętnościami negocjacyjnymi. Jeśli te działania nie skutkują spłatą zadłużenia, należy podjąć aktywność w terenie. Wizyty i spotkania osobiste z dłużnikami mają na celu określenie warunków rozwiązania zaistniałego problemu, a także przeprowadzenie wywiadu środowiskowego pod kątem przyszłej egzekucji.

Prawdą jest, że windykatorzy nie dysponują żadnymi szczególnymi uprawnieniami i mogą jedynie reprezentować wierzyciela lub też dysponować jego wierzytelnością w granicach dokonanej cesji lub upoważnienia. Warto jednak pamiętać, że profesjonalna firma windykacyjna dysponuje kadrą doświadczonych prawników, negocjatorów i psychologów, dzięki którym efektywnie wykorzystuje swoje uprawnienia.

Szczególnie istotną czynnością wykonywaną w toku działań przedsądowych jest doprowadzenie do zabezpieczenia wierzytelności z udziałem dłużnika np. poprzez ustanowienie zabezpieczenia takiego jak zastaw na rzeczy ruchomej, hipoteka na nieruchomości, przewłaszczenie na zabezpieczenie lub zabezpieczenie cywilne (m.in. poręczenie osoby trzeciej, wystawienie weksla in blanco).

Gdy rozmowy zawodzą

Jeśli przedstawione metody nie przynoszą oczekiwanych efektów, konieczne staje się skierowanie cywilnego powództwa o zapłatę na drogę sądową przed sąd cywilny (jeśli dłużnik jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej) lub sąd gospodarczy (jeśli dłużnik posiada przymiot przedsiębiorcy).

Właściwe postępowanie sądowe można poprzedzić wezwaniem do próby ugodowej, które (przerywając bieg przedawnienia roszczenia) może doprowadzić do zawarcia przed sądem ugody. Skutecznym sposobem osiągnięcia porozumienia z dłużnikiem może być mediacja, którą prowadzi bezstronny, wyznaczony przez sąd mediator. Brak ugody w rezultacie mediacji nie wyklucza zawarcia ugody sądowej na późniejszym etapie postępowania sądowego.

Po skierowaniu sprawy do sądu najbardziej korzystne dla wierzyciela jest postępowanie nakazowe, przede wszystkim ze względu na koszt (1/4 „zwykłego” wpisu sądowego). Jest to również efektywne, ponieważ nakaz zapłaty wydany przez sąd w tym trybie, stanowi tytuł zabezpieczenia, który umożliwia wierzycielowi np. skierowanie do komornika wniosku o wszczęcie egzekucji. Sąd wydaje nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, o ile wierzyciel złożył stosowny wniosek w pozwie oraz udokumentował swoje roszczenie w postaci np. dokumentu urzędowego, czy zaakceptowanego przez dłużnika rachunku (podpisanej faktury) albo weksla

Inną możliwością jest skierowanie pozwu o wydanie nakazu w postępowaniu upominawczym, nie będzie on jednak tytułem zabezpieczenia. Warto pamiętać, że wiedza o majątku dłużnika zgromadzona na wcześniejszym etapie windykacji, jest przydatna także na etapie postępowania sądowego. Wierzyciel może zgłosić wraz z pozwem lub po jego wniesieniu wniosek o zabezpieczenie powództwa np. poprzez ustanowienie hipoteki na nieruchomości dłużnika czy zajęcie udziałów dłużnika w spółce.

Kompleksowe działania

Prawomocny nakaz lub wyrok sądu jest tytułem wykonawczym uprawniającym do wszczęcia egzekucji sądowej przez komornika. Warto wiedzieć, że komornik jest organem działającym tylko na wniosek wierzyciela. To wierzyciel inicjuje i powinien ściśle kontrolować egzekucję. Skierowanie wniosku egzekucyjnego do komornika nie musi oznaczać oddania mu inicjatywy. Windykacja powinna trwać nadal.

Windykator zachowuje dalszy kontakt z dłużnikiem i wywiera na niego presję na każdym etapie postępowania, aby uniemożliwić przedłużanie spraw przed sądem. Wierzyciel może również skorzystać z innych możliwości przyznanych mu przez prawo np.: skierowania wobec dłużnika niewypłacalnego, wniosku o ogłoszenie jego upadłości, wpisanie do rejestru dłużników niewypłacalnych KRS, umieszczenie dłużnika w jednym z funkcjonujących w Polsce Biur Informacji Gospodarczej, zawiadomienia organów ścigania o podejrzeniu popełnienia przez dłużnika przestępstwa (jeśli są ku temu przesłanki), czy ogłosić publicznie zamiar zbycia wierzytelności wobec dłużnika.

Szymon Kobierski – Dyrektor Działu Dochodzenia Roszczeń PRAGMA INKASO SA