Z dniem 1 marca 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeprowadzi kolejną waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych.
Regulacja prawna
Zgodnie z art. 88 ust. 1 i 2 Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst. jedn. Dz.U. 2017. 1383) od dnia 1 marca emerytury i renty podlegają okresowej waloryzacji. Waloryzacja polega na pomnożeniu kwoty świadczenia i podstawy jego wymiaru przez wskaźnik waloryzacji. W wyniku przeprowadzonej waloryzacji kwota świadczenia nie może ulec obniżeniu. Co ważne, waloryzacja obejmuje emerytury i renty przyznane przed terminem waloryzacji.
Wskaźnik waloryzacji, czym jest?
Wskaźnik waloryzacji to średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym zwiększony, o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym (art. 89 ust. 1 ustawy emerytalnej). Wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych jest:
- średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów albo
- średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, jeżeli jest on wyższy od wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów.
Zwiększenie o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia jest przedmiotem corocznych negocjacji, w ramach Rady Dialogu Społecznego. Są one przeprowadzane w czerwcu w roku poprzedzającym waloryzację.
W tym roku nastąpiło uzgodnienie stanowiska Rady Dialogu Społecznego i w dniu 20 lipca 2017 r. Rada Ministrów wydała Rozporządzenie w sprawie wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2018 r. (Dz.U. 2017. 1438).
Rząd ustalił w nim zwiększenie wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2018 r. na „na poziomie 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym”.
Ministerstwo wyjaśnia
W związku z przyszłoroczną waloryzacją rent i emerytur Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wyjaśnia:
„Aktualna prognoza inflacji emeryckiej w 2017 r. wynosi – 102,1%. Z kolei prognozowany realny wzrost przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2017 r. na poziomie 3% oznacza, że prognozowane obligatoryjne 20% realnego wzrostu wynagrodzeń za rok 2017 wynosi 0,6%.
W efekcie prognozuje się, że wskaźnik waloryzacji emerytur i rent w 2018 r. wyniesie nie mniej niż 102,7%. Przy tym wskaźniku oznacza to, że:
- najniższe świadczenia emerytalno-rentowe wzrosną z 1.000 zł do 1.027 zł, tj. o 27 zł,
- przeciętna emerytura wzrośnie z 2.163,59 zł do 2.222,01, tj. o ok. 58,42 zł,
- przeciętna renta z tytułu niezdolności do pracy wzrośnie z 1.611,37 zł do 1.654,88 zł, tj. o ok. 43,51 zł,
- przeciętna renta rodzinna wzrośnie z 1.888,68 zł do 1.939,67 zł, tj. o ok. 50,99 zł.”.
Co istotne, „rzeczywista wielkość wskaźnika waloryzacji znana będzie w lutym 2018 r., po podaniu przez Prezesa GUS stosownych wskaźników makroekonomicznych za rok 2017”. [1]
Interpelacja poselska
W dniu 16 sierpnia br. do ministra rodziny pracy i polityki społecznej wpłynęła interpelacja poselska nr 14908 w sprawie systemowej waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych.
Zgłaszający ją posłowie zadali następujące pytanie:
Czy istnieje możliwość zwiększenia waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych do poziomu obecnie kształtujących się cen na rynku i przyczynienia się w ten sposób do godniejszego życia naszych wszystkich seniorów i schorowanych osób? [2]
Odpowiedź została w dniu 8 września 2017 r. udzielona przez podsekretarza stanu w resorcie pracy. Przedstawił on w niej cel i znaczenie waloryzacji: „Ekonomicznym celem waloryzacji jest przede wszystkim utrzymanie realnej wartości świadczeń emerytalno-rentowych. Waloryzacja ma zatem zapobiec obniżaniu poziomu materialnego życia emerytów i rencistów w warunkach wzrostu cen w gospodarce.
Podkreślił, „że mechanizm waloryzacji, (…) jako jeden z elementów umowy społecznej, powinien być możliwie stabilny, co nie znaczy, że jego parametry nie powinny uwzględniać właściwych reakcji systemu na zmiany w koniunkturze gospodarczej. Sprzyja to bowiem budowie zaufania społecznego do publicznego systemu zabezpieczenia społecznego”.
Odpowiadający dodał także iż „w ramach aktywnie prowadzonej polityki społecznej, obecnie przygotowywany jest finansowy program wsparcia dla emerytów, w formie jednorazowych dodatków. Pomoc ta ma być przyznawana seniorom raz w roku, a pierwsze wypłaty możliwe są już w drugiej połowie 2018 roku, a więc w czasie kiedy mają oni najwięcej wydatków”. [3]
Podstawa prawna:
- 88 ust. 1- 2 i ust. 4, art. 89 Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U z 2017 r. poz. 1383, z późn. zm.)
- Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2018 r. (Dz.U. 2017. 1438)
Objaśnienie:
[1] Wyjaśnienia w związku z przyszłoroczną waloryzacją rent i emerytur https://www.mpips.gov.pl/dla-mediow/sprostowania-i-wyjasnienia/art,9362,wyjasnienia-w-zwiazku-z-przyszloroczna-waloryzacja-rent-i-emerytur.html (dostęp w dniu 5 grudnia 2017 r. )
[2] Interpelacja nr 14908 w sprawie systemowej waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych –http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/interpelacja.xsp?documentId=FAB39677F4D44E9AC125817F004AF142 (dostęp w dniu 5 grudnia 2017 r.)
[3] Odpowiedź na interpelację nr 14908 – http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/InterpelacjaTresc.xsp?key=23B93D35 (dostęp w dniu 14 listopada 2017 r.)
Stan prawny na 5 grudnia 2017 r.
W.K.
