Urlop wypoczynkowy dla pracownika zatrudnionego na część etatu – ile wynosi?

W artykule zostały omówione niektóre zasady ustalania wymiaru urlopu wypoczynkowego dla pracownika zatrudnionego od 1 stycznia w niepełnym wymiarze czasu pracy.

Zobaczmy przepisy kodeksowe

W świetle art. 152 Kodeksu pracy (K.p.) osobom zatrudnionym na umowę o pracę przysługuje niezbywalne prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Nie jest ono uzależnione od rodzaju umowy zawartej z pracodawcą.

Wymiar urlopu wynosi:
1) 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat;
2) 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.

Po przepracowaniu miesiąca pracy, pracownikowi przysługuje pierwszy urlop, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku. Z dniem 1 stycznia każdego roku kalendarzowego pracownik nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego w pełnym wymiarze.

Z art. 154[2] par.1 i 2 K.p. urlopu udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu. Co ważne, jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy.

Proporcjonalne obniżenie urlopu

W przypadku, gdy pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy  wymiar urlopu ustala się proporcjonalnie do wymiaru etatu przyjmując  za podstawę  przysługujący mu wymiar urlopu tj. 20 lub 26 dni. Niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia (art. 154 par. 2 K.p.).

Pogląd w literaturze

Literatura prawnicza podaje: „Zatrudniając pracownika na niepełny etat, pracodawca powinien liczyć się z tym, że urlop tego pracownika będzie odrębnie obliczany, udzielany i rozliczany. W pierwszej kolejności należy ustalić wymiar urlopu, jaki przysługiwałby pracownikowi, gdyby pracował na pełen etat. Trzeba przy tym wziąć pod uwagę jego okresy pracy u wszystkich pracodawców w ramach stosunku pracy oraz okres nauki z tytułu ukończenia ostatniej szkoły, a także inne okresy zaliczane do okresów pracy (…). Następnie należy ustalić wymiar urlopu proporcjonalny do wymiaru etatu pracownika (…). Otrzymany wynik w zaokrąglonych w górę dniach, trzeba pomnożyć przez 8 godzin, niezależnie od wymiaru etatu pracownika. (…) Pracodawca udziela pracownikowi urlopu zgodnie z art. 154[2] § 1  k.p. –  na dni, a nie godziny pracy pracownika rozliczając go w wymiarze godzinowym (…)”. [1]

Urlop kodeksowy a więcej dni wypoczynku

Pracownik zatrudniony na część etatu mimo, że  jest uprawniony do proporcjonalnego urlopu kodeksowego będzie odpoczywał przez 26 dni albo nieco dłużej.

Przykłady:

1. Pracownik X posiada udokumentowany staż urlopowy, który wynosi 26 dni. Został zatrudniony od 1 stycznia 2017 roku na ½ etatu. Pracownik świadczy pracę od poniedziałku do piątku po 4 godziny dziennie.

Pracodawca oblicza mu wymiar urlopu przysługującego w roku bieżącym. Ustala zatem:

• proporcjonalny wymiar urlopu : ½ etatu x 26 dni urlopu = 13 dni urlopu następnie
• przelicza go na godziny: 13 dni urlopu x 8 godz. = 104 godz. urlopu.

Pracodawca udzieli pracownikowi  zatrudnionemu na pół etatu 26 dni wypoczynku (urlop udzielony na całe dni w które pracownik pracuje) : 104 godz. urlopu : 4 godz. = 26 dni.   Urlop zostanie rozliczony w godzinach jego pracy.  W sytuacji, gdy tenże pracownik chciałby skorzystać z tygodnia urlopu, wówczas pracodawca udzieli mu 5 dni wypoczynku, a z jego puli urlopowej odejmie 20 godzin : 5 dni urlopu x 4 godz.= 20 godz. urlopu.

2. Pracownik B z prawem do 26 dni urlopu został zatrudniony z dniem 1 stycznia 2017 r. na 3/4 etatu. Pracownik ten jest uprawniony do 20 dni urlopu: ¾ etatu x 26 dni = 19,5 dnia, po zaokrągleniu = 20 dni. Wymiar godzinowy urlopu tego pracownika wynosi 160 godzin: 20 dni urlopu x 8 godz. = 160 godz. urlopu. Pracodawca udzieli wypoczynku w naturze na dni w których pracownik świadczy pracę (dni robocze). Za każdy dzień urlopu odejmie z puli urlopowej pracownika tyle godzin, ile pracownik pracowałby zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy (grafik), gdyby nie korzystał z wypoczynku.
3. Pracownik C ma prawo do 26 dni urlopu. Został zatrudniony od 1 stycznia 2017 r. na ¼ etatu. Swoją umowę o pracę realizuje od poniedziałku do piątku po 2 godziny. Pracownik jest uprawniony do 7 dni wypoczynku, którego pracodawca udzieli na 56 godzin pracy pracownika. W sumie pracownik C wykorzysta 28 dni wolnych:

1)  ¼ etatu x 26 dni urlopu = 6,5 dnia, po zaokrągleniu w górę do pełnego dnia = 7 dni urlopu,

2)  7 dni urlopu x 8 godz. = 56 godz. urlopu,

3)  56 godz. urlopu : 2 godz. = 28 dni urlopu.

Podwyższony wymiar urlopu – 28 dni powstał  po dokonaniu zaokrąglenia, które  było konieczne do ustalenia wymiaru urlopu wypoczynkowego proporcjonalnie do wymiaru etatu pracownika.

W piśmiennictwie podkreśla się, że „(…) rozliczenie (…) urlopu w godzinach oznacza, że pracownik może korzystać z tego urlopu przez więcej niż 26 dni. Nie stanowi to naruszenia przepisów prawa urlopowego (…)”.  [2]

Podsumujmy …

Urlop pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy udzielany jest na dni pracy pracownika, a rozliczany w godzinach zgodnych z jego harmogramem pracy.

Pracownik jest uprawniony do 20 lub 26 dni urlopu, a pracuje:

1)  na ½ etatu, wtedy jego urlop proporcjonalny do wymiaru jego czasu pracy wynosi odpowiednio 10 lub 13 dni,

2) na ¾ etatu, wtedy jego urlop proporcjonalny do wymiaru jego czasu pracy wynosi odpowiednio  15 lub 20 dni,

3) na  1/3 etatu, wtedy jego urlop proporcjonalny do wymiaru jego czasu pracy wynosi odpowiednio 7 lub 9 dni.

Podstawa prawna:

– art. 152, art. 153, art. 154 par. 1 i 2, art. 154[2] par. 1 i 2  Kodeksu pracy

 Objaśnienie:

[1] Ignatowska – Jaroszewska I. [w:] Patulski A., Orłowski G., Kodeks pracy Komentarz dla menedżerów HR , Gdańsk 2009, str. 574 – 574

[2] Łędzewicz – Kosacka D., Olszewski B. , Leksykon pracodawcy 2005, Wrocław 2005, str. 302

Stan prawny na 25 lipca 2017 roku

Wanda Książek – współpracownik Portalu