Strona główna Aktualności Umowa majątkowa małżeńska – warunki i skutki jej zawarcia

Umowa majątkowa małżeńska – warunki i skutki jej zawarcia

4599
PODZIEL SIĘ

W poprzednim artykule wskazaliśmy na najczęstsze przypadki, w których warto zawrzeć umowę majątkową małżeńską (intercyzę) wprowadzającą rozdzielność majątkową pomiędzy małżonkami.

Dzisiaj trochę informacji na temat kosztów i skutków zawarcia wskazanej wyżej umowy.

Umowa majątkowa małżeńska – koszty

Zgodnie z przepisami Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.06. 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (tekst jednol. Dz.U. z 2013 r. poz. 237 ze zm.) maksymalna stawka za sporządzenie aktu notarialnego dokumentującego umowę majątkową małżeńską – wynosi 400 zł. Do tego doliczyć należy także kosztów wypisów tego aktu oraz podatku VAT.

Stawka opłaty na rzecz notariusza jest taka sama, niezależnie od tego, czy umowa majątkowa małżeńska jest zawierana przed zawarciem związku małżeńskiego jak i później.

Umowa majątkowa małżeńska – skutki

W przypadku podpisania umowy majątkowej małżeńskiej (intercyzy) przed zawarciem związku małżeńskiego, każdy z małżonków będzie dysponował majątkiem odrębnym. Na majątek ten będzie się składał majątek zgromadzony przed zawarciem związku małżeńskiego oraz później.

Natomiast jeśli intercyza zostanie podpisana już w trakcie trwania związku małżeńskiego, a wcześniej pomiędzy małżonkami obowiązywała wspólność majątkowa małżeńska, małżonkowie będą mieli w pewnym momencie kilka majątków. Z jednej bowiem strony będą to majątki odrębne sprzed zawarcia związku małżeńskiego oraz majątki odrębne generalnie od daty zawarcia umowy majątkowej małżeńskiej. Oprócz tego będzie istniał – do daty podziału – majątek wspólny obejmujący składniki majątkowe nabyte przez małżonków za czasów obowiązywania wspólności majątkowej małżeńskiej.

W zakresie tego ostatniego majątku dla ostatecznego uregulowania spraw majątkowych pomiędzy małżonkami, sugerować należy dokonanie jego podziału.

W przypadku dokonywania podziału w drodze czynności notarialnej (np. jeśli w skład majątku wspólnego wchodzą np.; nieruchomości) liczyć się należy z poniesieniem kosztów taksy notarialnej liczonej od wartości dzielonego majątku.

Wskazać trzeba, że maksymalne stawki taksy notarialnej wynikające z ww. rozporządzenia wyglądają następująco:

„§ 3 Maksymalna stawka wynosi od wartości:

1) do 3000 zł – 100 zł;

2) powyżej 3000 zł do 10 000 zł – 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3000 zł;

3) powyżej 10 000 zł do 30 000 zł – 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10 000 zł;

4) powyżej 30 000 zł do 60 000 zł – 710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30 000 zł;

5) powyżej 60 000 zł do 1 000 000 zł – 1010 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60 000 zł;

6) powyżej 1 000 000 zł do 2 000 000 zł – 4770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 000 000 zł;

7) powyżej 2 000 000 zł – 6770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 000 000 zł, nie więcej jednak niż 10 000 zł, a w przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn nie więcej niż 7500 zł”.

Przykładowo, jeśli podział majątku jest dokonywany przez małżonków Annę i Jana z 15 letnim stażem małżeńskim, dysponujących majątkiem o wartości 1 500 000 zł, to w ich przypadku taksa notarialna za spisanie intercyzy będzie wynosiła: 4470 zł + 0,2% od nadwyżki ponad 1 000 000 zł, czyli 4470 zł + 0,002 *500 000 zł = 4470 zł + 1000 zł = 5470 zł.

Inne skutki zawarcia umowy majątkowej małżeńskiej

Zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej ma także jeszcze inne skutki. M.in. zawarcie umowy o rozdzielności majątkowej pozbawia małżonków możliwości wspólnego rozliczenia podatkowego.

Spisanie intercyzy wpływa też na sytuację małżonków wobec instytucji bankowych. Dlaczego? Bowiem jeśli jeden z małżonków ubiega się o kredyt, a jest spisana intercyza, nie jest konieczne uzyskanie zgody drugiego współmałżonka na zadłużenie w wysokiej kwocie, ani też dochody drugiego małżonka nie są uwzględniane przy wyliczaniu zdolności kredytowej tego pierwszego.

Warto jednak zaznaczyć, że spisanie intercyzy nie stanowi całkowitego rozdzielenia małżonków, ich sytuacji majątkowej. Dlaczego?

  • Kiedy jeden z małżonków umiera, a nie rozdysponuje swoim majątkiem na wypadek śmierci (testament), spisana intercyza nie stoi na przeszkodzie stosowaniu przepisów prawa spadkowego w kwestii dziedziczenia ustawowego, tj. temu, aby współmałżonek dziedziczył po zmarłym partnerze;
  • Spisana intercyza nie jest przeszkodzą by małżonkowie jako dwie osoby fizyczne wspólnie zaciągnęli kredyt w Banku jako „dwaj współkredytobiorcy”, gdzie w badaniu ich wiarygodności i zdolności kredytowej uwzględnione będą dochody obu stron;
  • Spisana intercyza nie stoi na przeszkodzie i temu, aby małżonkowie dysponowali majątkiem według uznania, tj. np. wzajemnie przekazywali sobie darowizny;
  • Spisanie intercyzy nie stoi na przeszkodzie, aby jeden z małżonków zdecydował w drodze testamentu przekazać na wypadek swojej śmierci cały swój majątek małżonkowi, z którym pozostaje w rozdzielności majątkowej.

Podsumowanie

Podsumowując, uznać należy, że intercyza jest szczególnym rodzajem umowy, w drodze której małżonkowie najczęściej wyłączają występującą między nimi ustawową wspólność majątkową małżeńską W drodze rozdzielności majątkowej każdy z małżonków „pracuje na własny rachunek”.

Spisanie intercyzy pozbawia małżonków np. możliwości wspólnego rozliczenia z uzyskiwanego podatku dochodowego.

Intercyza nie stoi jednak na przeszkodzie stosowaniu przepisów prawa spadkowego, tj. nie wyłącza z dziedziczenia ustawowego małżonka, z którym zmarły pozostawał w związku z małżeńskim, a miał spisaną umowę intercyzy.

MM.