Sprzeciw Ministra Sprawiedliwości w przedmiocie wpisu na listę adwokatów lub aplikantów adwokackich

25 czerwca 2009

1578

W świetle regulacji prawych przyjętych w przepisach ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (t.j. Dz. U. z 2002 r. nr 123 poz. 1058) nie ulega wątpliwości, iż sprawa wpisu na listę adwokatów lub aplikantów adwokackich ma charakter sprawy administracyjnej. Kompetencja do rozpoznania tej sprawy została przyznana okręgowej radzie adwokackiej, która o dokonaniu wpisu orzeka w formie uchwały. Skuteczność prawna tego rozstrzygnięcia jest jednak uzależniona od realizacji kompetencji przez Ministra Sprawiedliwości, któremu przysługuje uprawnienie do wyrażenia sprzeciwu w ciągu 30 od dnia otrzymania uchwały wraz z aktami osobowymi wpisanego. Milczenie Ministra Sprawiedliwości w tym terminie powoduje skuteczność rozstrzygnięcia okręgowej rady adwokackiej – wpis na listę adwokatów lub aplikantów adwokackich uważa się za dokonany, zaś wniesienie sprzeciwu pozbawia uchwałę o wpisie skutku prawnego. Rozstrzygnięcie mające charakter decyzji administracyjnej zapada więc wyłącznie w przypadku, gdy organ wyraża sprzeciw.
Na gruncie przepisów Prawa o adwokaturze, sprzed nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 20 lutego 2009 r. o zmianie ustawy – Prawo o adwokaturze, ustawy o radcach prawnych oraz ustawy – Prawo o notariacie (Dz. U. nr 37, poz. 286), wątpliwości budziła przede wszystkim kwestia, kiedy można mówić o zachowaniu 30-dniowego terminu do wniesienia sprzeciwu przez Ministra Sprawiedliwości – czy wystarczające jest wydanie decyzji wyrażającej sprzeciw, czy też konieczne jest jej doręczenie w tym terminie.
Wątpliwości te zostały ostatecznie rozstrzygnięte Uchwałą Składu 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 października 2008 r. (sygn. akt II GPS 4/08), w której sąd ten przyjął, iż decyzja o wyrażeniu sprzeciwu dla swojej skuteczności musi zostać uzewnętrzniona poprzez jej doręczenie stronie, bo tylko w takim wypadku wchodzi do obrotu prawnego i wywołuje skutek prawny. W przypadku braku decyzji – wpis uważa się za dokonany, wobec czego taki skutek milczenia prawnego Ministra Sprawiedliwości wyłącza dopuszczalność przyjęcia, że wydanie decyzji bez jej doręczenia, jak również nadanie decyzji w polskiej palcówce pocztowej operatora publicznego oznacza wyrażenie sprzeciwu.
Wspomniana nowelizacja przepisów, która weszła w życie w dniu 25 marca 2009 r. czyni powyższą uchwałę nieaktualną. W świetle dodanego art. 69a Prawa o adwokaturze wpis na listę adwokatów lub aplikantów adwokackich uważa się za dokonany, jeżeli Minister Sprawiedliwości nie podpisze sprzeciwu od wpisu w terminie 30 dni od dnia doręczenia uchwały wraz z aktami osobowymi kandydata. Tym samym w świetle znowelizowanych przepisów Prawa o adwokaturze dla skuteczności sprzeciwu wystarczające jest wydanie decyzji administracyjnej wyrażającej sprzeciw, a ściśle jej podpisanie przez właściwy organ, co pozbawia uchwałę okręgowej rady adwokackiej skuteczności prawnej. Termin 30-dniowy będzie więc zachowany również wtedy, gdy decyzja Ministra Sprawiedliwości wyrażająca sprzeciw została wydana, lecz nie doręczona stronie w tym terminie. Powyższe rozwiązanie stwarza dla zainteresowanych stan niepewności, gdyż pomiędzy podpisaniem decyzji wyrażającej sprzeciw, a jej doręczeniem stronie może upłynąć znaczny okres czasu.
Niemniej jednak decyzja ta podlega kontroli legalności dokonywanej w drodze wniesienia skargi do sądu administracyjnego w terminie 30 dni od dnia jej doręczenia stronie.