Strona główna Aktualności Spółka jawna: Przeniesienie udziału w spółce jawnej na inną osobę –...

Spółka jawna: Przeniesienie udziału w spółce jawnej na inną osobę – w jakiej formie (2)

2538
PODZIEL SIĘ
przeniesienie udziału Sprawna Spółka

Niniejszy artykuł omawia wybrane formy przeniesienia udziału w spółce jawnej.

Przypomnijmy …

Przez „udział” w spółce jawnej należy rozumieć ogół praw  i  obowiązków, które przysługują wspólnikowi z tytułu „bycia” wspólnikiem w tej spółce. W artykule 10 Kodeksu spółek handlowych (K.s.h.)  ustawodawca zezwala na przeniesienie ogółu praw i obowiązków wspólnika na „inną” osobę, wtedy gdy wynika to z treści umowy spółki, chyba że umowa spółki stanowi inaczej i pozostali wspólnicy wyrażają zgodę na powyższą czynność prawną.

Pisaliśmy o tym w artykule:

Spółka jawna:  Przeniesienie udziału w spółce jawnej na inną osobę  – na jakich zasadach (1)

W jakiej formie  powinna być zawarta umowa przenosząca ogół praw i obowiązków wspólnika  w spółce jawnej?

Przeniesienie ogółu praw i obowiązków wspólnika w spółce jawnej czyli tzw. zbycie „udziału” w spółce przez wspólnika, który ustępuje ze spółki na rzecz wstępującego w jego miejsce nowego wspólnika powinno być dokonane na piśmie.

Jeżeli w umowie spółki jest zapis o formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym lub formie  aktu notarialnego, wtedy takie postanowienie jest prawnie wiążące. Może mieć formę umowy sprzedaży lub umowy zamiany albo umowy darowizny.

Co istotne, przeniesieniu podlegają wtedy wszystkie prawa i obowiązki  ustępującego wspólnika, a nie tylko  część z nich. Zatem „Nie jest możliwe rozporządzenie procentową częścią udziału w spółce osobowej (…)” uznał Sąd Okręgowy w Radomiu  w  uzasadnieniu wyroku z dnia 1 sierpnia 2014 r.  w sprawie o sygn. akt. I C 829/13.

Przeczytaj także:

Zbycie udziału w spółce osobowej a wystąpienie wspólnika ze spółki

Odpłatna umowa zbycia ogółu praw i obowiązków wspólnika w spółce jawnej –  co zawiera?

Umowa zbycia ogółu praw i obowiązków wspólnika w spółce jawnej  może być  płatna. W tym „(…) przypadku dotychczasowy wspólnik nie otrzymuje zwrotu majątku spółki przypadającego mu z tytułu udziału, lecz zapłatę od osoby trzeciej za zbycie ogółu praw i obowiązków w spółce” – podkreślił Wojewódzki Sąd Administracyjny  w Krakowie w uzasadnieniu wyroku z dnia 25 lipca 2017 r. w sprawie o sygn.. akt  I SA/Kr 577/17.

Umowa zbycia ogółu praw i obowiązków wspólnika w spółce jawnej w zakresie sprzedaży udziału ogółu praw i obowiązków wspólnika w spółce jawnej powinna  zawierać:

  • tytuł umowy: Umowa zbycia ogółu praw i obowiązków wspólnika w spółce jawnej,
  • miejsce i datę jej sporządzenia,
  • oznaczenie stron umowy: zbywca i nabywca,
  • oświadczenie zbywcy,
  • oświadczenie nabywcy,
  • treść umowy,
  • podpisy stron umowy.

W treści niniejszej umowy zbywca oświadcza, że:

1)  jest wspólnikiem spółki jawnej (nazwa firmy spółki i jej siedziba) wpisanej do KRS (nr wpisu ),

2) umowa  spółki jawnej zawiera w swojej treści stosowne postanowienie na zbycie ogółu praw i obowiązków  wspólnika,

3) pozostali wspólnicy wyrazili na to pisemną zgodę,

Nabywca oświadcza, że zapoznał się z umową spółki i jest mu znana jej sytuacja finansowa i majątkowa.

W treści umowy należy podać, że zbywca (imię i nazwisko) przenosi na nabywcę (imię i nazwisko)  swój ogół  praw i obowiązków w spółce jawnej (nazwa firmy spółki) za kwotę (kwota podana liczbowo oraz słownie w zł) płatnej na rachunek bankowy zbywcy (nr rachunku, nazwa banku). Nabywca natomiast oświadcza, że nabywa ogół praw i obowiązków zbywcy w spółce jawnej za kwotę podaną przez zbywcę i zobowiązuje się do jej zapłaty  na rachunek bankowy zbywcy.

Oczywiście umowa taka może zawierać inne dodatkowe postanowienia ustalone przez strony.

Darowizna ogółu praw i obowiązków wspólnika – czy wymagany jest akt notarialny?

Przeniesienie ogółu praw i obowiązków wspólnika spółki jawnej może być przeprowadzone na podstawie umowy darowizny (umowa nieodpłatna). Przykładowo darczyńcą może być mąż –  wspólnik spółki jawnej, a obdarowaną  jego żona albo pełnoletnie dziecko, która/które  nie jest  wspólnikiem tej spółki.

Z  art. 890 par. 1 zd. 1 Kodeksu  cywilnego wynika, że oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Umowa  przeniesienia udziału wspólnika spółki jawnej nie musi być zawierana  u notariusza, jeżeli do spółki jako została wcześniej wniesiona  nieruchomość.

W tej sprawie  wypowiedział się Sad Najwyższy  w uzasadnieniu Postanowienia z dnia 29 czerwca 2011 r., w sprawie o sygn. akt IV CSK 473/10.

„Art. 10 k.s.h. (…) nie określa formy, w jakiej ma nastąpić zbycie udziału. W związku z tym w doktrynie przyjmuje się, że zbycie udziału spółkowego nie wymaga zachowania formy aktu notarialnego  także  wówczas,  gdy  spółka  jest  właścicielem  nieruchomości. Pogląd ten  jest  uzasadniony,  skoro  zbycie  udziału  spółkowego  przenosi  na nabywcę  ogół  praw  i  obowiązków  dotychczasowego  wspólnika  w  postaci  praw udziałowych  obejmujących  między  innymi  prawo  do  reprezentacji  i  prowadzenia praw spółki, a nie prawo własności określonych rzeczy lub praw [1].

Przeczytaj także:

Spółka jawna: Nieruchomość jako wkład do spółki jawnej

Kiedy  dochodzi do faktycznego przeniesienia udziału w spółce jawnej?

Do faktycznego przeniesienia „udziału” wspólnika w spółce jawnej dochodzi w dniu  podpisania umowy przenoszącej udział wspólnika w spółce  (umowa odpłatna lub nieodpłatna). Na mocy tej umowy wspólnik  zbywający swój „udział” w  spółce występuje  ze spółki, a w jego miejsce wchodzi  nowy wspólnik – nabywca „udziału”.

O skutkach zbycia ”udziału” w spółce jawnej w zakresie odpowiedzialności za zobowiązania cywilnoprawne i podatkowe spółki będzie mowa w kolejnym artykule.

Podstawa prawna:

– art. 10  Kodeksu spółek handlowych (tekst jedn. Dz.U. 2019. 505)

Objaśnienie:

[1] Postanowienie SN  z dnia 29 czerwca 2011 r., sygn. akt IV CSK 473/10 – http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/orzeczenia2/iv%20csk%20473-10-1.pdf (dostęp w dniu 27 sierpnia 2019 r.)

Stan prawny na dzień 27 sierpnia 2019 roku

Wanda Książek – współpracownik Portalu


Masz pytania związane z tematem artykułu, bądź chcesz skonsultować swój problem prawny z zakresu prawa lub podatków?

opiekun merytoryczny LexAgit.pl GACH MIZIŃSKA