Artykuł omawia konsekwencje podatkowe związane z aportem przedsiębiorstwa osoby fizycznej do spółki jawnej. Zostały w nim wykorzystane przepisy podatkowe oraz stanowisko organów skarbowych.
Przypomnijmy …
Jedną z możliwości zbycia przedsiębiorstwa (firma jednoosobowa) jest jego wniesienie przez wspólnika (osoba fizyczna) jako wkładu niepieniężnego do spółki jawnej. Tym samym spółka jawna staje się właścicielem wszystkich elementów składowych przedsiębiorstwa, natomiast wspólnik – osoba fizyczna, która wniosła wkład w tej postaci zostaje wspólnikiem spółki jawnej.
Definicja przedsiębiorstwa dla celów podatkowych
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT) [1] nie zawiera definicji pojęcia „przedsiębiorstwo”. Art. 5a pkt 3 tej ustawy odsyła jedynie do przepisów Kodeksu cywilnego. Z dyspozycji zawartej w art. 55(1) Kodeksu cywilnego wynika, że przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. W tym artykule zawarte zostały składniki przedsiębiorstwa. Należy do nich m.in. nazwa przedsiębiorstwa, nieruchomości i ruchomości (w tym urządzenia, materiały, wyroby), wierzytelności, prawa z papierów wartościowych, środki pieniężne, koncesje, licencje i zezwolenia, patenty, majątkowe prawa autorskie, księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) w interpretacji indywidualnej (znak: 0113-KDIPT2-1.4011.380.2017.1.EJ) wydanej w dniu 12 grudnia 2017 r. uznał, „że przedsiębiorstwo – dla celów prawa podatkowego – należy rozumieć jako ogół praw podmiotowych, stosunków faktycznych (np. zakresu i walorów dostawców i klienteli, czyli odbiorców, opinii o przedsiębiorstwie, czyli jego renomy, lokalizacji, stopnia ściągalności jego wierzytelności, środków pieniężnych, udziałów) oraz różnych innych wartości (np. systemu organizacyjnego, doświadczeń w zakresie działalności przedsiębiorstwa, jakości znanej i stosowanej technologii, itd.), jakie prowadzący przedsiębiorstwo (jego właściciel) sam lub ze współpracującymi osobami wiąże w zorganizowany zespół majątkowy”.
Aport przedsiębiorstwa osoby fizycznej do spółki jawnej – sukcesja podatkowa
Zgodnie z art. 93a par. 5 Ordynacji podatkowej [2], spółka niemająca osobowości prawnej, do której osoba fizyczna wniosła na pokrycie udziału wkład w postaci swojego przedsiębiorstwa, wstępuje w przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa wniesionego przedsiębiorstwa, z wyjątkiem tych praw, które nie mogą być kontynuowane na podstawie przepisów regulujących opodatkowanie spółek niemających osobowości prawnej.
Aport przedsiębiorstwa do spółki jawnej a VAT
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT [3] opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (…) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT).
Jednakże z mocy wyraźnego zapisu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT aport przedsiębiorstwa nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.
W przepisie tym ustawodawca użył terminu „transakcja zbycia przedsiębiorstwa” „Pojęcie „transakcja zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawa towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej” – wyjaśnił Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej (znak: (znak: 0114-KDIP1-3.4012.476.2018.1.SM) z dnia 25 października 2018 r.
Aport przedsiębiorstwa do spółki jawnej a PIT
Ustawa o PIT w art. 21 ust. 1 pkt 50b zwalnia z tego podatku dochodowego przychody z tytułu przeniesienia własności składników majątku będących przedmiotem wkładu niepieniężnego (aportu) wnoszonych do spółki niebędącej osobą prawną. Z art. 5a pkt 26 w powiązaniu z pkt 28 ustawy o PIT wynika, że spółka jawna jest spółka niebędącą osobą prawną.
Z tytułu aportu przedsiębiorstwa nie powstaje przychód po stronie osoby fizycznej (wspólnika) wnoszącego wkład, podlegający opodatkowaniu PIT, ponieważ „jego wniesienie nie powoduje przyrostu majątkowego po stronie wnoszącej go osoby. W zamian za wniesiony aport osoba fizyczna otrzymuje bowiem jedynie uprawnienia do udziału w zyskach i stratach spółki oraz prawa związane z prowadzeniem spółki i wpływaniem na jej działalność. One natomiast, mimo że istotnie posiadają wartość materialną, nie stanowią ceny nabycia, bowiem wspólnik nabywa całokształt praw i obowiązków związanych z uczestnictwem w przedsięwzięciu gospodarczym sfinalizowanym w ramach spółki. Aby jednak mówić o sytuacji „odpłatnego zbycia”, w zamian za świadczenie polegające na wniesieniu aportu, osoba go wnosząca winna otrzymać ekwiwalent świadczenia w postaci zapłaty ceny nabycia. Taka sytuacja miałaby miejsce w razie sprzedaży przedmiotu aportu. W związku z tym, wniesienie aportu do spółki osobowej na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie rodzi z tego tytułu obowiązku podatkowego, jest to czynność prawna neutralna podatkowo”. Powyższe wynika z interpretacji Dyrektora KIS (znak: 0113-KDIPT2-1.4011.224.2018.4.AP) z dnia 2 lipca 2018 r.
Podsumujmy …
Aport przedsiębiorstwa osoby fizycznej do spółki jawnej nie powoduje powstania po stronie wspólnika przychodu, który podlegałby opodatkowaniu. Nie ma w tym przypadku obowiązku zapłaty zarówno PIT jak i VAT.
Podstawa prawna:
– art. 5a pkt 3, art. 5a pkt 26, art. 21 ust. 1 pkt 50b Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. 2018. 1509)
– art. 93a par. 5 Ordynacji podatkowej (tekst jedn. Dz.U. 2018. 800)
– art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 6 pkt 1, art. 7 ust. 1, Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. (Dz.U. 2018. 2174)
Objaśnienie:
[1] ustawa o PIT: Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. 2018. 1509)
[2] Ordynacja podatkowa: Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. 2018. 800)
[3] ustawa o VAT: Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. 2018. 2174)
Stan prawny na 21 marca 2019 roku
Wanda Książek – współpracownik Portalu
Masz pytania związane z tematem artykułu, bądź chcesz skonsultować swój problem prawny z zakresu prawa lub podatków?
https://digiartia.com/product/legal-power-law-firm-html-template/
https://digiartia.com/product/justitia-multiskin-lawyer-legal-wordpress-theme/