SN: Gmina odpowiada za szkody powstałe w wyniku niewłaściwego utrzymania chodnika

W okresie zimowym nieodśnieżony chodnik znajdujący się przy nieruchomości może być niebezpieczny dla pieszego. Może wtedy łatwo dojść do wypadku.

Przykład:

W drodze z pracy przechodzień poślizgnął się koło jednego ze sklepów osiedlowych. W wyniku wypadku złamał rękę i uszkodził laptop, który miał ze sobą.

Do kogo należy się wtedy udać w celu dochodzenia roszczeń z tytułu wypadku?

Regulacja prawna: Kto jest zobowiązany do utrzymania chodnika?

Zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 5 ust. 1 pkt 4 Ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości w gminach (tekst jedn. Dz. U. 2017.1289) właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez: „uprzątnięcie błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż nieruchomości (-)”.

Chodnikiem zaś jest  wydzielona część drogi publicznej, która służy dla ruchu pieszego i jest położona bezpośrednio przy granicy nieruchomości (art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy). [1] 

W rozumieniu art. 2 pkt 4 niniejszej ustawy właścicielami nieruchomości są także współwłaściciele, użytkownicy wieczyści oraz jednostki organizacyjne i osoby posiadające nieruchomości w zarządzie lub użytkowaniu, a także inne podmioty władające nieruchomością.

Przykład:

Właścicielem nieruchomości może być gmina (mieszkania komunalne), spółdzielnia mieszkaniowa (mieszkania spółdzielcze), osoba prywatna (właściciel posesji). Użytkownikiem nieruchomości może być osoba, która wynajmuje przykładowo nieruchomość zabudowaną w celu prowadzenia działalności gospodarczej (najemca).

W  art. 5 ust. 6 i 7 ustawy nałożony został na gminy obowiązek nadzoru w zakresie utrzymania czystości i porządku na chodnikach przez właścicieli nieruchomości (decyzje administracyjne).

Pogląd Sądu Najwyższego w temacie właściwego utrzymania chodnika

W dniu 28 lutego 2017 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu skierował do Sądu Najwyższego zapytanie prawne. Dotyczyło ono udzielenia odpowiedzi czy gmina jako jednostka samorządu terytorialnego, a zarazem zarządca „części drogi publicznej przeznaczonej do ruchu pieszych, ponosi odpowiedzialność za szkody spowodowane zdarzeniem, do którego doszło w następstwie niewykonania przez właściciela nieruchomości,(-) uprzątnięcia zanieczyszczeń z chodnika (-)”.

Dnia 24 listopada 2017 r. Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej zagadnienia prawnego w sprawie o sygn. III CZP 38/17,  podjął  uchwałę następującej treści:

„Gmina ponosi odpowiedzialność za szkodę wynikającą z nieuprzątnięcia błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż nieruchomości w razie nienależytego sprawowania nadzoru nad wykonaniem przez właściciela obowiązku wynikającego z art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (jedn. tekst: Dz. U. z 2017 r., poz. 1289)”.

Powyższą uchwałę należy rozumieć w ten sposób, że właściciel nieruchomości zobowiązany jest sprzątać chodnik w pobliżu nieruchomości. Gmina nadzoruje wykonanie tego obowiązku i „dysponuje stosownymi środkami przymuszającymi. Jeśli tego nie czyni, może podlegać odpowiedzialności, choć nie jest to odpowiedzialność solidarna wraz z właścicielem nieruchomości. Gmina, o ile naprawi szkodę, może zwrócić się do właściciela z roszczeniem regresowym o zwrot równowartości odszkodowania”.

Więcej kontroli

W przypadku, gdy przechodzień ulegnie wypadkowi na chodniku przyległym do nieruchomości wtedy może dochodzić odszkodowania od jej właściciela albo od gminy.

W świetle art. art. 417 par. 1 Kodeksu cywilnego „za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie (…) przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność (…) jednostka samorządu terytorialnego (…) wykonująca tę władzę z mocy prawa”.

W okresie zimowym będzie więcej kontroli sprawdzających stan chodników położonych wzdłuż nieruchomości.  Zaniedbanie odśnieżania chodnika koło posesji, bloku mieszkalnego lub firmy z art. 117 Kodeksu wykroczeń podlega  karze grzywny do 1.500 złotych albo karze nagany.

Podstawa prawna:

art. 5 ust. 1 pkt 4 art.5 ust. 6 -7 Ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości w gminach (tekst jedn. Dz. U. 2017.1289)

Źródło:

Sąd Najwyższy – http://www.sn.pl/aktualnosci/SitePages/Komunikaty_o_sprawach.aspx

Objaśnienie:

[1] Podobnie definiuje chodnik art. 2 pkt 9 Ustawy z dnia 20.06.1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn. Dz.U. 2017. 1260)

Stan prawny na 9 lutego 2018 roku

W.K.

Jeżeli macie Państwo pytania, dotyczące treści powyższego artykułu zapraszamy do skorzystania z porad naszej Kancelarii https://lexagit.pl/porady-prawne/