Skarga kasacyjna w postępowaniu cywilnym – kontrola skargi kasacyjnej (5)

Skargę kasacyjną sporządza, podpisuje i wnosi do Sądu Najwyższego za pośrednictwem sądu II instancji, który wydał zaskarżony wyrok lub postanowienie (w tym Sądu Okręgowego) [1] profesjonalny pełnomocnik ustanowiony z wyboru lub przyznany z urzędu w sprawie skargi kasacyjnej.

Pisaliśmy o tym w artykułach:

Skarga kasacyjna w postępowaniu  cywilnym  –  pomoc prawna z urzędu (2)

Skarga kasacyjna w postępowaniu  cywilnym –  zakres obowiązków  pełnomocnika strony (3)

Sąd Okręgowy weryfikuje dopuszczalność skargi kasacyjnej

Sąd II instancji bada, czy  zostały spełnione wszystkie warunki skargi określone w art. 398(4) Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.).

Zobacz:

Skarga kasacyjna w postępowaniu cywilnym – wybrane zagadnienia (1)

Sąd sprawdza między innymi, czy:

• skarga kasacyjna zawiera wniosek o przyjęcie do rozpoznania wraz z uzasadnieniem,
• wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania oraz jego uzasadnienie spełniają wymagania podane w art. 398(9) par. 1 Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.),
• został zachowany ustawowy termin do jej wniesienia,
• skarga kasacyjna została wniesiona przez reprezentującego stronę pełnomocnika z wyboru lub przyznanego mu z urzędu (przymus adwokacko- radcowski),
• zostało do skargi zostało dołączone pełnomocnictwo,
• czy podana w skardze wartość przedmiotu zaskarżenia spełnia wymaganie ustawowe podane  z art. 398(2) par. 1 K.p.c.,
• skarga została należycie opłacona.

Wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania i jego uzasadnienie – dlaczego jest ważny?

W świetle art. 398(4) par. 2 K.p.c., skarga kasacyjna powinna także zawierać wniosek o przyjęcie do rozpoznania wraz z uzasadnieniem. W Postanowieniu z dnia  14 maja 2020 r.  w sprawie o sygn. akt I CSK 380/19  SN przypomniał, że „(…) wniosek o przyjęcie skargi do rozpoznania wraz z uzasadnieniem jest odrębną konstrukcyjnie i funkcjonalnie częścią skargi kasacyjnej i nie jest rzeczą Sądu Najwyższego poszukiwanie w innych częściach skargi argumentów na uzasadnienie podniesionych w nim twierdzeń”. Dodał też: „(…) dla spełnienia wymogu z art. 398(4) § 2 k.p.c. nie wystarczy odwołanie się do podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienia, ponieważ mimo że argumenty mogą być podobne, to Sąd Najwyższy w ramach przedsądu bada tylko wskazane w skardze okoliczności uzasadniające przyjęcie jej do rozpoznania, nie analizuje zaś podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienia (…)”.

Zachowanie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej

Skarga kasacyjna powinna być wniesiona w okresie dwóch miesięcy od dnia doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem stronie skarżącej (art. 398[5] par. 1 K.p.c.). Z Postanowienia SN  z dnia 28 stycznia 2016 r. (sygn. akt  II CSK 431/15) wynika, że: „(…) wniesienie skargi kasacyjnej przed doręczeniem orzeczenia z uzasadnieniem stronie lub ustanowionemu, również w warunkach art. 124 § 3 k.p.c., jej pełnomocnikowi, czyni tę skargę przedwczesną a zatem niedopuszczalną (…)”.

Przymus adwokacko- radcowskiego przy wnoszeniu skargi kasacyjnej

W postępowaniu przed Sądem Najwyższym obowiązuje  przymus adwokacko- radcowski, czyli zastępstwo stron przez adwokatów lub radców prawnych. Wynika to z dyspozycji art. 87(1) K.p.c.  Z obowiązku zastępstwa strony zwolnieni są skarżący wymienieni w par. 2 powyższego artykułu.

Przykład z orzecznictwa:

Postanowienie  Sądu  Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 29 czerwca 2012 r. (sygn. akt III AUa 397/11): „Ustanowiony dla wnioskodawcy pełnomocnik z urzędu w osobie adwokata, złożył zawiadomienie i opinię o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej. W dniu 28 maja 2012 r. wnioskodawca złożył sporządzoną przez siebie skargę kasacyjną.(…). (…) skarga kasacyjna winna być sporządzona wyłącznie przez pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym działającym w imieniu strony, która sama nie może skutecznie sporządzić skargi. Z tego względu skarga kasacyjna wniesiona przez wnioskodawcę podlega odrzuceniu jako niedopuszczalna”.

Brak pełnomocnictwa

Skarga kasacyjna jest pismem procesowym [3], stąd też powinna zawierać wymagania przewidziane dla tego rodzaju pism. Sąd okręgowy zwraca uwagę czy do wnoszonej do skargi załączone jest pełnomocnictwo do reprezentowania strony w postępowaniu ze skargi kasacyjnej.

Przykład z orzecznictwa:  

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 2012 r., IV CZ 15/12: „Skarga kasacyjna wnioskodawczyni została wprawdzie sporządzona z zachowaniem przymusu adwokacko-radcowskiego, jednakże z naruszeniem wymagania w postaci dołączenia pełnomocnictwa procesowego upoważniającego do jej wniesienia. W aktach sprawy znajduje się pełnomocnictwo upoważniające adwokata skarżącej do zastępowania jej jedynie przed Sądem Okręgowym, a zatem zgodnie z art. 126 § 3 k.p.c., wnosząc skargę kasacyjną, pełnomocnik ten powinien był przedstawić pełnomocnictwo obejmujące umocowanie do działania w postępowaniu przed Sądem Najwyższym.”

Skarga nieopłacona zostaje odrzucona

Skarga kasacyjna w postępowaniu cywilnym jako pismo procesowe podlega opłacie. Sąd II instancji weryfikuje, czy wniesiona skarga kasacyjna została właściwie opłacona.

Na ten temat pisaliśmy o tym w artykule:

Skarga kasacyjna w postępowaniu  cywilnym  – opłata sądowa  od wniesienia skargi  (4)

Przykład z orzecznictwa:

1. Postanowienie SN z dnia 18 maja 2017 r. (sygn. akt  III CZ 30/16): „(…) jeżeli wniosek o zwolnienie  od kosztów sądowych został oddalony przez sąd drugiej instancji, tygodniowy termin do opłacenia skargi kasacyjnej biegnie od dnia doręczenia pełnomocnikowi odpisu postanowienia o odmowie zwolnienia od kosztów. Pełnomocnikowi powódki został doręczony odpis  postanowienia  Sądu drugiej instancji z dnia 10 marca 2016r. o odmowie zwolnienia od opłaty od skargi kasacyjnej w dniu 16 marca 2016r. i od tej daty biegł tygodniowy termin do uiszczenia opłaty, który minął bezskutecznie 23 marca 2016r. Skarga  kasacyjna, jako nieopłacona, podlegała zatem odrzuceniu  (…)”.
2. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2019 r., III CZ 3/19 „Przyczyną odrzucenia skargi było nieuzupełnienie przez pozwanych jej braków formalnych w postaci nieopłacenie skargi w wysokości, w jakiej pozwani nie zostali zwolnieni od obowiązku jej poniesienia, w terminie zakreślonym przez Sąd (art. 398(6 )§ 2 k.p.c.).”

Niższa wartość przedmiotu zaskarżenia

O dopuszczalności skargi kasacyjnej decyduje  wartość przedmiotu  zaskarżenia.  Zgodnie z art. 398(2) par. 1 zd. 1  K.p.c. skarga kasacyjna jest niedopuszczalna w sprawach o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż pięćdziesiąt tysięcy złotych, a w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych – niższa niż dziesięć tysięcy złotych.

Przykład z orzecznictwa:

Postanowienie SN z dnia 14 listopada 2018 r. (sygn. akt III PZ 10/18): „Strona reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika jest zatem w stanie  oznaczyć  wartość  przedmiotu  sporu i zaskarżenia w sprawie o ustalenie wypadku przy  pracy. Skoro w rozpoznawanej sprawie, kierując się  wskazanymi wyżej zaleceniami judykatury, wartość przedmiotu sporu określono na 7.800 zł i taką samą kwotę (niższą niż wymieniona w art.  398(2)§ 1 zdanie pierwsze k.p.c.) podano jako wartość zaskarżenia kasacyjnego, to skargę pozwanej należało uznać za niedopuszczalną i z tej przyczyny podlegała ona odrzuceniu przez Sąd drugiej instancji (…)”.

Co dalej …

Sąd II instancji na posiedzeniu niejawnym może odrzucić wniesioną skargę kasacyjną [3] Wydaje wtedy postanowienie  w składzie jednego sędziego [4]. Może też uznać dopuszczalność skargi kasacyjnej i skierować ją do rozpoznania przez Sąd Najwyższy.

Podstawa prawna:

Art. 126 – 126(1), art. 128, art.  367 par. 3 , art. 398(2) par. 1, art. 398(4), art. 398(6) par. 2  Kodeksu postępowania cywilnego (t.j. Dz.U.2020.1575)

Objaśnienie:

[1] Będzie to sąd II instancji, który wydał zaskarżony wyrok lub postanowienie.

[2] Wymagania dla pism procesowych  zostały uregulowane w  art. 126 – 126(1) oraz  art. 128 Kodeksu postępowania cywilnego  

[3] Stanowi o tym art. 398(6) par. 2 Kodeksu postępowania cywilnego

[4] Wynika to z art.  367 par. 3  Kodeksu postępowania cywilnego

Stan prawny na dzień 10 listopada 2020 roku

Wanda Książek- współpracownik Portalu