Często zdarza się, że zatrudniony w danym podmiocie pracownik uzyskuje – dla realizacji obowiązków pracowniczych – prawo do korzystania z samochodu służbowego. Pracownik może także uzyskać formalnie zgodę swojego pracodawcy na wykorzystywanie ww. pojazdu dla swoich celów prywatnych, nie związanych z realizacją obowiązków pracowniczych. Przez długi czas były w tym zakresie wątpliwości dotyczące w szczególności zasad ustalania przychodu po stronie pracownika z tytułu korzystania z samochodu służbowego dla celów prywatnych. Jednakże ryczałt za używanie samochodu dla celów służbowych wprowadzony od dnia 1 stycznia 2015 r. rozstrzygnął przynajmniej tę wątpliwość.
Ryczałt za używanie samochodu dla celów prywatnych – zasada
Począwszy od dnia 1 stycznia 2015 r. do Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednol. Dz. U. z 2012 r. poz, 361 ze zm. – zwanej dalej u.p.d.f.) zostały wpisane art. 12 ust. 2a-2c. Zgodnie z tymi przepisami:
„2a. Wartość pieniężną nieodpłatnego świadczenia przysługującego pracownikowi z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych ustala się w wysokości:
1) 250 zł miesięcznie – dla samochodów o pojemności silnika do 1600 cm3;
2) 400 zł miesięcznie – dla samochodów o pojemności silnika powyżej 1600 cm3.
2b. W przypadku wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych przez część miesiąca wartość świadczenia ustala się za każdy dzień wykorzystywania samochodu do celów prywatnych w wysokości 1/30 kwot określonych w ust. 2a.
2c. Jeżeli świadczenie przysługujące pracownikowi z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych jest częściowo odpłatne, to przychodem pracownika jest różnica pomiędzy wartością określoną w ust. 2a albo ust. 2b i odpłatnością ponoszoną przez pracownika.”
Zaznaczyć należy, że przepis ten – wprowadzający ryczałtowe rozliczenie korzystania z samochodu dla celów prywatnych – znajduje zastosowanie prawne wyłącznie do pracowników. Osoby nie będące pracownikami a np. zleceniobiorcami, czy członkami zarządu nie mogą skorzystać z ww. regulacji (np. Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 25 lipca 2016 r. ILPB1/4511-1-501/16-4/KF).
W każdym razie pracownikowi wykorzystującemu samochód służbowy dla celów prywatnych przypisane zostanie wynagrodzenie ryczałtowe, uzależnione od: 1) liczby dni w których samochód był wykorzystywany prywatnie, 2) pojemności silnika samochodu przekazanego pracownikowi.
Ryczałt za używanie samochodu dla celów prywatnych a paliwo
Po wprowadzeniu ww. regulacji szybko pojawiły się wątpliwości dotyczące m.in. paliwa do samochodu, jeśli paliwo to nabywane było ze środków pracodawcy. To samo dotyczyło zresztą kosztów ubezpieczeń, bieżących napraw, przeglądów itp. Innymi słowy zaczęto się zastanawiać czy wartość pieniężna nieodpłatnego świadczenia przysługującego pracownikowi z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych (ryczał za używanie samochodu) obejmuje także i te wartości, czy też pracodawca powinien odrębnie obciążać pracownika tymi kosztami.
Analogiczną sprawą zajmował się ostatnio WSA w Krakowie, który w wyroku z dnia 14 września 2016 r. sygn. akt I SA/Kr 824/16 stwierdził, że:
Świadczeniem pracodawcy nie jest samo udostępnienie samochodu, lecz zapewnienie możliwości prawidłowego jego używania, a zatem także ponoszenie niezbędnych wydatków umożliwiających takie używanie. Nie ma przy tym żadnego racjonalnego uzasadnienia, aby jeden rodzaj tych wydatków, jakim są wydatki na paliwo, uznać za jakieś szczególnie odrębne świadczenie. Jest faktem notoryjnym, że nie sposób wykorzystywać samochodu bez zakupu do niego paliwa.
W uzasadnieniu wyroku WSA wskazał, m.in. że:
- „Sąd podziela tym samym pogląd prawny dominujący w orzecznictwie sądowoadministracyjnym, w tym prezentowany przez WSA we Wrocławiu w uzasadnieniu wyroku z 23 listopada 2015 r. (sygn. akt I SA/Wr 1595/15, por. także wyrok WSA w Warszawie z dnia 5 maja 2016 r., sygn. akt III SA/Wa 1925/15, wyrok WSA w Opolu z dnia 6 maja 2016 r., sygn. akt I SA/Op 68/16 i wyrok WSA w Poznaniu z dnia 11 maja 2016 r., sygn. akt I SA/Po 1766/15), że wykorzystywać to tyle co „posługiwać się”, „używać”. Świadczeniem pracodawcy nie jest więc samo udostępnienie samochodu, lecz zapewnienie możliwości prawidłowego jego używania, a zatem także ponoszenie niezbędnych wydatków umożliwiających takie używanie”.
- „Intencją ustawodawcy przy tak sformułowanej treści art. 12 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych było bowiem niewątpliwie uproszczenie zasad ustalania wartości świadczenia, a zatem objęcie nim wszystkich jego elementów, w tym kosztów paliwa. Słusznie zatem akcentuje skarżąca, że objęcie ryczałtem samego tylko udostępnienia samochodu lub ewentualnie kosztów stałych związanych z jego eksploatacją przy konieczności odrębnego i skomplikowanego ustalania kosztów zużycia paliwa nie realizowałoby założonego celu”.
Sąd uznał zatem, że ryczałt za używanie samochodu do celów prywatnych obejmuje także wartość paliwa niezbędnego do korzystania z ww. pojazdu.
GM.
