Artykuł zewnętrzny
Procedurę rozwodową inicjuje się poprzez wniesienie pozwu. Pierwsza rozprawa zazwyczaj odbywa się kilka miesięcy po jego wniesieniu. Podczas rozwodu sąd orzeka, czy ustały więzi psychiczne, łączące obie strony. Bada się również, czy między małżonkami ustała więź fizyczna. Nawet sporadyczne kontakty seksualne mogą sprawić, że rozwód nie zostanie udzielony. Wyjątkiem jest natomiast sytuacja, kiedy to kontakty te odbywały się pod wpływem groźby lub były wymuszane. Podczas rozwodu bada się również ustanie więzi gospodarczej rozumianej jako wspólne prowadzenie gospodarstwa domowego.
Może się zdarzyć, że w przypadku rozwodu rodzice nie mogą dojść do porozumienia, a w grę wchodzi dobro ich małoletnich dzieci – wtedy przesłuchuje się świadków. Mogą być nimi np. członkowie najbliższej rodziny, sąsiedzi lub przyjaciele. Jeśli istnieją szanse na wspólną przyszłość skłóconych małżonków, sąd może zarządzić mediację. Podczas mediacji rozstrzygane są kwestie takie, jak alimenty czy sposób wykonania władzy rodzicielskiej. Mediacja nie jest jednak obowiązkowa, a strona nie musi wyrazić na nią zgody.
Żądania wniesione na początku rozprawy rozwodowej mogą ulec zmianom. Nawet jeśli początkowo wnioskowano o rozwód bez orzeczenia o winie, podczas toczenia się rozprawy, można wnioskować o orzeczenie winy byłego małżonka. Zdanie można zmienić do momentu uprawomocnienia się wyroku.
Jak przebiega rozwód?
Regulacje dotyczące samego rozwodu zawarto w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym, który jest źródłem prawa rodzinnego. Na temat prawa rodzinnego więcej przeczytasz pod adresem https://smadwokaci.pl/obszary-praktyki/prawo-rodzinne. W artykule 56, § 1 KRiO stwierdzono: Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód. Pierwszym krokiem, koniecznym do wszczęcia procedury rozwodowej jest złożenie pozwu. Pozew ten musi odpowiadać wymogom formalnym. Powinien zostać przygotowany przez powoda w dwóch egzemplarzach. Jeden z nich dla sądu, drugi natomiast dla strony pozwanej. Do pozwu należy dołączyć dokumenty takie, jak odpis skrócony aktu małżeństwa, a w przypadku posiadania dziecka, odpis skrócony aktu urodzenia. Konieczne jest oznaczenie stron pozwu, a także zapisanie daty, miejsca oraz wskazanie sądu, do którego składamy pozew.
W pozwie powinniśmy określić to, o co wnosimy – unieważnienie małżeństwa. Zaznaczamy w nim także, czy rozwód ma być z orzeczeniem o winie drugiego małżonka, czy bez takiego orzeczenia. Możemy w przygotowanym pozwie również określić, kto ma wykonywać władzę rodzicielską nad dziećmi, a także ustalić kwestie dotyczące alimentów. W pozwie niezbędne będzie również jego uzasadnienie. Tak przygotowany pozew należy złożyć do sądu okręgowego. Jeśli zostanie on przekazany niewłaściwemu sądowi, ten przekaże pozew, co jednak może wydłużyć postępowanie. Następnym krokiem jest sama sprawa rozwodowa. Podczas postępowania rozwodowego sąd ustala okoliczności i przyczyny rozkładu pożycia małżeńskiego.
Warto pamiętać, że nie zawsze możliwe jest uzyskanie rozwodu. W pewnych okolicznościach sąd może tego odmówić. Są to sytuacje, kiedy ze względu na rozwód może ucierpieć dobro małoletnich dzieci, rozwód jest sprzeczny z zasadami współżycia społecznego oraz gdy rozwodu żąda osoba, która winna jest rozkładu pożycia małżeńskiego. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy strona poszkodowana także chce się rozwieść i wyrazi zgodę na rozwód.
Rozprawa
Rozprawy rozwodowe w większości przypadków odbywają się bez udziału publiczności. Wyjątkiem może być sytuacja, kiedy to strony chcą publicznego rozpoznania sprawy, a dodatkowo jawność nie będzie stanowiła zagrożenia dla moralności. Rozprawa zaczyna się od sprawdzenia obecności świadków oraz współmałżonków. Posiedzenie odbędzie się nawet jeśli jeden ze współmałżonków nie stawi się na nim. Zgodność małżonków co do rozwodu znacznie przyspiesza jego otrzymanie, sprawiając, że postępowanie rozwodowe może być zakończone na pierwszej lub drugiej rozprawie. Dotyczy to sytuacji bez orzeczenia o winie oraz gdy małżonkowie nie posiadają dzieci. Jeśli natomiast niezbędne jest orzeczenie o władzy rodzicielskiej, występuje konieczność przeprowadzenia postępowania dowodowego, które wydłuża całą procedurę. Postępowanie dowodowe przeprowadza się po wysłuchaniu stron, a w jego ramach strony prezentują swoje postępowania i wnioski. Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego sąd zamyka rozprawę oraz udaje się na naradę, po której ogłaszany jest wyrok.
Rozstrzygnięcia w wyroku rozwodowym uregulowano w artykule 58 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego. W wyroku rozwodowym sąd orzeka między innymi o władzy rodzicielskiej nad wspólnym dzieckiem, kontaktach z nim oraz ponoszeniu kosztów jego utrzymania i wychowania. W wyroku rozwodowym sąd może także dokonać podziału majątku. Więcej na temat możliwych orzeczeń znajdziesz pod adresem https://smadwokaci.pl/aktualnosci/prawo-rodzinne/jak-wyglada-przebieg-rozwodu-proces-rozwodowy-a-prawo. W wyroku rozwodowym sąd dodatkowo może zdecydować także o poniesieniu kosztów postępowania. Warto zaznaczyć, że małżeństwo jednak nie ustaje z samą chwilą ogłoszenia wyroku, lecz z chwilą jego uprawomocnienia się, czyli wtedy, kiedy żadna strona nie wniesie apelacji. Apelację, którą strona może złożyć, rozstrzyga w II instancji sąd apelacyjny. Nie dopuszcza się kasacji przez Sąd Najwyższy.
