Rezydencja podatkowa

Co rozumiemy pod pojęciem rezydencji podatkowej?

Rezydencję podatkową należy traktować, jako swojego rodzaju domicyl podatkowy. Oznacza to, że rezydencja podatkowa określa właściwe dla podatnika państwo dla celów podatkowych i tym samym właściwy reżim prawnopodatkowy dla opodatkowania wszelkich przychodów osiąganych przez podatnika tj. system podatkowy państwa rezydencji podatnika. W wypadku osób fizycznych rezydencja podatkowa jest połączona z miejscem ich zamieszkania. Miejsce zamieszkania należy rozumieć w ten sposób, że dana osoba posiada na terytorium danego kraju bądź „centrum interesów życiowych” tj. w danym państwie jest skoncentrowane jej życie osobiste np. ma w nim najbliższą rodzinę lub też ośrodek interesów gospodarczych np. prowadzi w określonym kraju działalność gospodarczą, czy też wykonuje pracę i to w tym kraju uzyskuje większość dochodów. Natomiast, o fakcie, że dana spółka posiada rezydencję podatkową danego państwa świadczy posiadanie przez spółkę w tym państwie siedziby lub zarządu.

Jakie konsekwencje wiążą się z posiadaniem rezydencji podatkowej w danym państwie?

Posiadanie rezydencji podatkowej danego państwa skutkuje objęciem danego podmiotu nieograniczonym obowiązkiem podatkowym w tym państwie. Oznacza to, że wszelkie dochody, które osiąga ta osoba/ spółka i to zarówno w tym państwie jak i poza jego terytorium są opodatkowane w tym państwie. Do jakich prowadzi to skutków? Podstawową konsekwencja w/w regulacji jak już wspomniano jest zastosowanie prawa kraju rezydencji
w zakresie ustalania dochodów do opodatkowania, stawek podatkowych, ulg zwolnień itp. z tym, że w wypadku osiągania przez dany podmiot przychodów na terytorium dwóch państw zastosowanie znajdują postanowienia umów międzynarodowych w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, które eliminują podwójne opodatkowanie tj. w państwie rezydencji i w kraju osiągania dochodu.

Przykład

Spółka z o.o. uzyskuje dochody w Polsce (kraj rezydencji), w Niemczech i w Luksemburgu. Gdzie będą opodatkowane jej dochody? Wszelkie dochody będą opodatkowane w Polsce,
z uwagi na to, że spółka jest do zapłaty podatku w Polsce od dochodów osiągniętych w jakimkolwiek kraju. Jednak, dochody osiągnięte w Niemczech i w Luksemburgu będą również opodatkowane w tych państwach, z tym, że aby uniknąć podwójnego opodatkowani w państwie rezydencji i poza nim, zastosowanie znajdą umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.

Co to jest ograniczony obowiązek podatkowy?

Ograniczony obowiązek podatkowy to obowiązek do zapłaty podatku w państwie nie będącym państwem rezydencji podatkowej danego podmiotu i zgodnie z reżimem prawnym tego państwa od wszelkich uzyskanych na terytorium tego państwa dochodów.

Przykład:

Jan Kowalski, zamieszkujący wraz z żoną i dzieckiem w Polsce prowadzi działalność gospodarczą w zakresie napraw i konserwacji sprzętu komputerowego. W pierwszym kwartale roku 2011 z działalności tej uzyskał tylko 5 000 zł dochodu, co skłoniło go do współpracy z firmą niemiecką świadczącą usługi w podobnym zakresie. Podejmując pracę w tej firmie wyjechał do Niemiec, gdzie pracował ok 200 dni w roku. Z tego tytułu osiągnął dochód w wysokości 60 000 zł. Jak będzie opodatkowany przez niego dochód osiągnięty w roku 2011?

Z uwagi na to, że Kowalski jest rezydentem podatkowym Polski (centrum interesów życiowych) podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Tym samym dochody uzyskane przez niego z prowadzonej działalności gospodarczej jak i z wykonywanej w Niemczech pracy będą opodatkowane w Polsce. Jednakowoż dochody uzyskane na terytorium Niemiec będą podlegały opodatkowaniu również w Niemczech, gdyż Kowalski posiada w tym państwie ograniczony obowiązek podatkowy. Zatem, aby uniknąć podwójnego opodatkowania tych samych dochodów zastosowanie znajdzie Umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania między Polską a Niemcami. Zgodnie z jej postanowieniami dochód uzyskany w Niemczech będzie zwolniony z opodatkowania w Polsce, z tym że odo opodatkowania pozostałego dochodu w Polsce może być zastosowana stawka, która by przypadała gdyby dochód uzyskany w Niemczech był wliczony do podstawy opodatkowania w Polsce. Tym samym rozliczenie Kowalskiego za rok 2011 będzie wyglądać następująco:

Dochód do opodatkowania w Polsce:                       65 000 zł- obowiązek nieograniczony

Dochód opodatkowany w Niemczech:                      60 000 zł- obowiązek ograniczony

Kwota do opodatkowania w Polsce,

zgodnie z Umową między Polską a Niemcami:        5 000 zł, bo (65 000 zł – 60 000 zł)

Podatek do zapłaty w Polsce:                                    900 zł (5 000 x 18%)

Czy istnieją jakieś dokumenty potwierdzające rezydencję podatkową?

Dokumentami potwierdzającym rezydencję podatkową są certyfikaty rezydencji. Certyfikat rezydencji wydaje właściwy organ podatkowy na wniosek podatnika. Mają one funkcję jedynie dokumentująco, że podatnik objęty jest nieograniczonym obowiązkiem podatkowym w kraju, którego organy wydały ten certyfikat.

Autorem zagadnienia jest Kancelaria Gach Hulist Mizińska Wawer.