Rachunek bankowy przedsiębiorcy za granicą – czy jest możliwy?

Wymóg posiadania rachunku bankowego przedsiębiorcy potrzebny jest do z rozliczeń przedsiębiorcy z urzędem skarbowym, przy płatnościach z tytułu składek ZUS, w rozliczeniach z kontrahentami itp.

Przedsiębiorca może założyć firmowy rachunek bankowy firmy za granicą. Z dyspozycji zawartej w art. 3 ust. 1 ustawy Prawo dewizowe [1] wynika, że obrót dewizowy jest dozwolony. [2] Istnieje pewne ograniczenie w obrocie dewizowym. Zawiera je art. 9 pkt 9 niniejszej ustawy zgodnie z którym ograniczeniu  podlega  otwieranie przez rezydentów, zarówno bezpośrednio, jak i za pośrednictwem innych podmiotów, rachunków w bankach i oddziałach banków, mających siedzibę w krajach trzecich, z wyjątkiem ich otwierania w czasie pobytu w tych krajach.

Kim są rezydenci i nierezydenci?

Z art. 2 ust. 1 pkt 1 lit.a) i ust. 1 pkt 2 lit. a) ustawy Prawo dewizowe rezydentami są osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania w kraju oraz osoby prawne mające siedzibę w kraju, a także inne podmioty mające siedzibę w kraju, posiadające zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu; rezydentami są również znajdujące się w kraju oddziały, przedstawicielstwa i przedsiębiorstwa utworzone przez nierezydentów.

Natomiast nierezydenci to osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania za granicą oraz osoby prawne mające siedzibę za granicą, a także inne podmioty mające siedzibę za granicą, posiadające zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu; nierezydentami są również znajdujące się za granicą oddziały, przedstawicielstwa i przedsiębiorstwa utworzone przez rezydentów.

„Kraje trzecie” – definicja ustawowa  

W świetle art. 2 ust. 1 pkt 4 i 5 ustawy Prawo dewizowe  – krajem jest terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Krajami trzecimi są państwa niebędące państwami członkowskimi Unii Europejskiej, a także ich terytoria zależne, autonomiczne i stowarzyszone oraz terytoria zależne, autonomiczne i stowarzyszone państw członkowskich Unii Europejskiej. Z art. 2 ust. 2 ustawy Prawo dewizowe – wynika, że kraje trzecie należące do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju traktuje się na równi z państwami członkowskimi Unii Europejskiej.

Czego dotyczą wydawane zezwolenia dewizowe?

Wprowadzone w art. 9 pkt 9 Prawa dewizowego ograniczenia w zakresie obrotu dewizowego mogą być zniesione poprzez udzielone ogólne lub indywidualne zezwolenie dewizowe.

W art. 5 ust. 1 w powiązaniu z art. 6 i 7 ustawy Prawo dewizowe ustawodawca zezwala  na odstępowanie od ograniczeń w obrocie dewizowym poprzez udzielenie zwolnień dewizowych, czyli otwieranie rachunków bankowych w krajach trzecich w zakresie objętym stosownym rozporządzeniem. Na podstawie art. 7 tej ustawy Minister Finansów wydał w dniu 20 kwietnia 2009 r. rozporządzenie  w sprawie ogólnych zezwoleń dewizowych. [3]

Na podstawie art. 8 ust. 1 i 2 ustawy jw. w zakresie których nie udzielono ogólnego zezwolenia dewizowego albo udzielono takiego zezwolenia, ale na innych warunkach niż te, na których ma nastąpić odstąpienie zainteresowany przedsiębiorca może złożyć wniosek o wydanie zezwolenia indywidualnego. Indywidualne zezwolenia dewizowe wydaje Prezes Narodowego Banku Polskiego (NBP) albo upoważnieni dyrektorzy  departamentów Centrali NBP w drodze decyzji administracyjnych. [4]

Rachunek bankowy przedsiębiorcy za granicą – jak go założyć?

Przedsiębiorca może założyć konto w zagranicznym banku osobiście. Wcześniej pożądany jest wcześniejszy kontakt z bankiem w kraju w którym konto firmowe będzie zakładane. Chodzi tutaj o wymagane dokumenty przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego.  Konto można założyć także w działającym w Polsce oddziale banku zagranicznego albo przez Internet.

Jakie są obowiązki przedsiębiorcy, który posiada rachunek bankowy za granicą?

1. Zawiadomienie urzędu skarbowego

Przedsiębiorca, który posiada rachunek bankowy swojej firmy czy to w kraju, czy za granicą ma obowiązek zawiadomić o tym urząd  skarbowy.  Wynika to z dyspozycji art. 5 ust. 3 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników [5]

Ustawodawca podaje w nim, że „zgłoszenie identyfikacyjne podatników niebędących osobami fizycznymi zawiera: pełną i skróconą nazwę (firmę), formę organizacyjno-prawną, adres siedziby, numer identyfikacyjny REGON, organ rejestrowy lub ewidencyjny i numer nadany przez ten organ, wykaz rachunków bankowych, adresy miejsc prowadzenia działalności, dane prowadzącego dokumentację rachunkową, w tym jego NIP, adres miejsca przechowywania dokumentacji rachunkowej oraz przedmiot wykonywanej działalności określony według obowiązujących standardów klasyfikacyjnych, a ponadto:

(…) 2)

w przypadku spółek cywilnych, osobowych spółek handlowych i podmiotów podlegających wpisowi do rejestru przedsiębiorców na zasadach określonych dla spółek osobowych – dane dotyczące wspólników, w tym również identyfikator podatkowy poszczególnych wspólników.(…)”.

2. Obowiązek składania sprawozdań do Narodowego banku Polskiego

Przedsiębiorcy prowadzący obrót w obcych walutach podlegają obowiązkowi składania sprawozdań do NBP. Wynika z art. 30 ust. 1 Prawa dewizowego zgodnie z dyspozycja w nim zawartą rezydenci dokonujący obrotu dewizowego oraz przedsiębiorcy wykonujący działalność kantorową są obowiązani przekazywać NBP dane w zakresie niezbędnym do sporządzania bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej

Zakres i formę raportów określa Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów  z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie przekazywania Narodowemu Bankowi Polskiemu danych niezbędnych do sporządzania bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej (Dz.U. 2017.1548). I tak:

1. Rezydenci u których łączna kwota aktywów i pasywów na koniec roku przekracza 300 mln złotych, przekazują NBP miesięczne sprawozdania na tych formularzach, w terminie do 20 dni po zakończeniu miesiąca.
2. Rezydenci u których łączna kwota aktywów i pasywów na koniec roku przekracza 10 mln złotych i jednocześnie nie przekracza 300 mln złotych, przekazują NBP kwartalne sprawozdania na tych formularzach, w terminie do 26 dni po zakończeniu kwartału (par. 7 ust. 1-2 rozporządzenia)
3. Rezydenci, którzy na koniec roku lub na koniec danego kwartału w następnym roku nie osiągnęli progów sprawozdawczych określonych odpowiednio w § 4 i § 7 oraz posiadający aktywa lub pasywa związane z obrotem handlowym z zagranicą, których łączna kwota na koniec roku przekracza 3 mln złotych – przekazują NBP kwartalne sprawozdania dotyczące aktywów i pasywów, w terminie do 26 dni po zakończeniu kwartału (par. 8 rozporządzenia).

Podstawa prawna:

– art. 2 ust. 1 pkt 1 lit 1a) , ust. 1 pkt 2 lit. a), ust. 1 pkt  1 pkt 4-5, art. 3 ust.1, art. 5-8, art. 9 pkt 9, art. 30 Ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. – Prawo dewizowe (tekst jedn. Dz.U. 2019.160)

Objaśnienie:

[1] ustawa Prawo dewizowe: Ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. – Prawo dewizowe (tekst jedn. Dz.U. 2019. 160)

[2] Definicję obrotu dewizowego zawiera art. 2 pkt 17 ustawy Prawo dewizowe

[3] Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 kwietnia 2009 r. w sprawie ogólnych zezwoleń dewizowych (Dz.U. 2009. 69, 597)

[4] Więcej informacji w tym zakresie dewizowego zawiera art. „Indywidualne zezwolenie dewizowe” – www.biznes.gov.pl (dostęp w dniu 14 marca 2019 r.)

[5] ustawa o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników: Ustawa z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (tekst jedn. Dz.U. 2019.63)

Stan prawny na 14 marca 2019 roku

Wanda Książek – współpracownik Portalu

Masz pytania związane z tematem artykułu, bądź chcesz skonsultować swój problem prawny z zakresu prawa lub podatków?