Podstawowe definicje przedsiębiorcy zawiera art. 4 ust. 1- 2 ustawy Prawo Przedsiębiorców, oraz art. 43(1) Kodeksu cywilnego (k.c.).
Jak definiuje „przedsiębiorcę” ustawa Prawo przedsiębiorców?
Zgodnie z dyspozycją art. 4 ust. 1 – 2 ustawy Prawo przedsiębiorców przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą. Przedsiębiorcami są także wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.
Kto konkretnie może być przedsiębiorcą?
Status przedsiębiorcy może uzyskać pełnoletnia nieubezwłasnowolniona osoba fizyczna posiadająca zdolność prawną oraz pełną zdolność do czynności prawnych (art. 8 § 1, art. 11-12 k.c.).
Piśmiennictwo wyjaśnia: „Przedsiębiorcami mogą być także osoby prawne, które wykonują działalność gospodarczą. Osobami prawnymi, zgodnie z art. 33 KC, są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną, w tym np. spółki kapitałowe, spółdzielnie, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, towarzystwa reasekuracji wzajemnej, przedsiębiorstwa państwowe, fundacje czy stowarzyszenia” (tak: G. Kozieł (red.), Prawo przedsiębiorców [w:] G. Kozieł (red.), Prawo przedsiębiorców. Przepisy wprowadzające do Konstytucji Biznesu. Komentarz. Warszawa 2019, Legalis ).
Do jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną (art. 33(1) § 1 k.c.), należy zaliczyć głównie spółki osobowe, spółki kapitałowe w organizacji, tj. spółkę z o.o. w organizacji , prostą spółkę akcyjną w organizacji i spółką akcyjną w organizacji.
Wspólnicy spółki cywilnej są przedsiębiorcami, a nie spółka
Spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą, ponieważ nie jest firmą. Każdy z jej wspólników przystępujących rejestruje swoją działalność gospodarczą w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Przedsiębiorcami jest każdy z jej wspólników w zakresie wykonywanej w ramach umowy spółki działalności gospodarczej. Regulację prawną spółki cywilnej zawiera art. 860 – 875 k.c.
Zobacz: e- book „Spółka cywilna. Praktyczny poradnik”
Podział przedsiębiorców
Art. 7 ustawy Prawo przedsiębiorców wprowadza także podział przedsiębiorców ze względu na:
- liczbę zatrudnionych pracowników „w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych”,
- osiągany określony „roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych (-) lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat (-)” na mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców.
Jak definiuje przedsiębiorcę Kodeks cywilny?
W świetle art. 43(1) Kodeksu cywilnego przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 33(1) § 1, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.
Działalność zawodową mogą prowadzić: „(-) adwokaci, radcowie prawni, notariusze (-) rzecznicy patentowi, lekarze w ramach praktyki prywatnej, agenci handlowi lub ubezpieczeniowi, doradcy podatkowi, architekci, stomatolodzy, pielęgniarki i położne, korepetytorzy i nauczyciele, maklerzy, brokerzy, wynajmujący profesjonalnie mieszkania(-)” (tak: M. Gutowski (red.), Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz do art. 1–352. Wyd. 3, Warszawa 2021, Legalis).
Istotne!
Definicje prawne przedsiębiorcy zawarte są także w innych aktach prawnych. Przykładowo w art. 2 pkt 1 ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym prawodawca podaje, że przedsiębiorcami są „ (-) osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, które prowadzą działalność gospodarczą lub zawodową, nawet jeżeli działalność ta nie ma charakteru zorganizowanego i ciągłego, a także osoby działające w ich imieniu lub na ich rzecz”.
Rejestracja przedsiębiorców
Osoby fizyczne prowadzące firmy jednoosobowe oraz wspólnicy spółek cywilnych mogą podejmować działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. W przypadku przedsiębiorców będących spółkami osobowymi czy spółkami kapitałowymi prawa handlowego, przedsiębiorstwa państwowe) wymagany z kolei jest wpis do Rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Podstawa prawna:
- Art. 8 § 1, art. 11-12, art. 33(1) § 1 , art. 43(1) Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (t.j. Dz.U.2022.1360),
- Art. 4, art. 7 Ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2021 roku poz. 162),
- Art. 2 pkt 1 Ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym,
Stan prawny na dzień 1 września 2022 roku
Małgorzata Gach
Wanda Książek
