Strona główna Dla pracodawcy Prawo upadłościowe i naprawcze – przekleństwo czy wybawienie dla przedsiębiorców cz.II

Prawo upadłościowe i naprawcze – przekleństwo czy wybawienie dla przedsiębiorców cz.II

941
PODZIEL SIĘ

Rodzaje postępowań upadłościowych
Istnieją dwa zasadnicze rodzaje postępowań: 1) postępowanie upadłościowe, 2) postępowanie naprawcze.
W ramach postępowania upadłościowego wyróżnić można: 1) ogólne postępowanie upadłościowe oraz 2) odrębne postępowania upadłościowe (dotyczące zmarłego niewypłacalnego dłużnika, banków, zakładów ubezpieczeń, emitentów obligacji, czy międzynarodowego postępowania upadłościowego).

Etapy postępowania upadłościowego
Postępowanie upadłościowe dzieli się na dwa etapy: 1) postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości oraz 2) właściwe postępowanie upadłościowe.

Celem postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości jest ustalenie czy dłużnik ma zdolność upadłościową oraz czy istnieją podstawy ogłoszenia upadłości. Natomiast dochodzenie roszczeń wierzycieli od niewypłacalnego dłużnika we właściwym postępowaniu upadłościowym może zmierzać w dwóch kierunkach: 1) do likwidacji majątku upadłego i podziału funduszów masy upadłości lub 2) do zawarcia układu.

Zaznaczyć przy tym należy, iż nowa regulacja udziela sądowi prawo zmiany postanowienia o ogłoszeniu upadłości z możliwością zawarcia układu na postanowienie o ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku dłużnika i odwrotnie. Przesłanką zmiany jest jedynie pojawienie się podstaw przeprowadzenia innego postępowania dopiero w toku postępowania.

Postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu
Podstawą ogłoszenia upadłości z możliwością zawarcia układu jest uprawdopodobnienie, że w drodze układu wierzyciele zostaną zaspokojeni w wyższym stopniu, niż zostaliby zaspokojeni po przeprowadzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku dłużnika.

Według przepisów starego prawa upadłościowego upadły mógł złożyć do sądu podanie o dopuszczenie do zawarcia układu. Układ można było zawrzeć po ustaleniu się listy wierzytelności i tylko z wierzycielami nieuprzywilejowanymi. Sędzia – komisarz odrzucał podanie o dopuszczenie do zawarcia układu, jeżeli nie zawierało ono propozycji układowych, jak również gdy upadły nie mógł być dopuszczony do zawarcia układu (to jest taki upadły, który się ukrywa lub został prawomocnie skazany za przestępstwo na szkodę wierzycieli, pozostające w związku z upadłością). Inną przesłanką zawarcia układu była reguła, iż zawarcie układu miało zapewnić zaspokojenie wierzycieli uprzywilejowanych i wierzycieli masy upadłości, chyba że zgodzą się oni na zawarcie układu.

W bieżącym prawie upadłościowym inicjatywa dłużnika w zakresie podjęcia postępowania upadłościowego z układem została ograniczona. Ustawodawca nie zachował bowiem możliwości zainicjowania tego postępowania w formie złożenia podania o dopuszczenie do zawarcia układu, które dłużnik mógł skierować do sądu i w których musiał zawrzeć propozycje układowe i ich uzasadnienie. Prawo upadłościowe nie przewiduje takiej możliwości. Dłużnik, co prawda może zawrzeć swoją inicjatywę we wniosku o wszczęcie postępowania upadłościowego, w którym określa czy składa wniosek o otwarcie postępowania z możliwością zawarcia układy, czy w celu likwidacji majątku, ale decyzja w tym zakresie należy już do sądu. Rola upadłego ogranicza się tylko do zaproponowania propozycji układowych i przedłożenia rachunku przepływów pieniężnych za okres ostatnich dwunastu miesięcy (jeżeli obowiązany był do prowadzenia dokumentacji umożliwiającej sporządzenie takiego rachunku).

Propozycje układowe może również złożyć zarządca, nadzorca sądowy i wierzyciel jeżeli sąd ogłosił upadłość na jego wniosek i on złożył wstępne propozycje układowe.
Propozycje układowe powinny zawierać:
1. Sposób (propozycje) restrukturyzacji zobowiązań upadłego,
2. uzasadnienie

Propozycje restrukturyzacji zobowiązań upadłego obejmują w szczególności:
– odroczenie wykonania zobowiązań,
– rozłożeni spłaty długów na raty,
– zmniejszenie sumy długów,
– konwersje wierzytelności na udziały lub akcje,
– zmianę, zamianę lub uchylenie prawa zabezpieczającego określoną wierzytelność.

Propozycje układowe mogą wskazywać jeden lub więcej sposobów restrukturyzacji. Jednocześnie warunki restrukturyzacji zobowiązań upadłego powinny być jednakowe w stosunku do wierzycieli tej samej kategorii interesów, chyba, że wierzyciel wyraził zgodę na warunki mniej korzystne. Korzystniejsze warunki restrukturyzacji zobowiązań można przyznać wierzycielom mającym drobne wierzytelności, a także wierzycielom, którzy po ogłoszeniu upadłości udzielili lub mają udzielić kredytu niezbędnego do wykonania układu. Jednocześnie warunki restrukturyzacji zobowiązań ze stosunku pracy nie mogą pozbawić pracowników minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Uzasadnienie propozycji układowych powinno zawierać:
– opis stanu przedsiębiorstwa ze szczególnym określeniem jego sytuacji ekonomiczno-finansowej, prawnej oraz organizacyjnej,
– analizę sektora rynku, na którym przedsiębiorstwo upadłego działa, z uwzględnieniem pozycji rynkowej konkurencji,
– metody i źródła finansowania wykonania układu, z uwzględnieniem przewidywanych wpływów i wydatków w czasie wykonywania układu,
– analiza poziomu i struktury ryzyka,
– ocena alternatywnego sposobu restrukturyzacji zobowiązań,
– system zabezpieczenia praw i interesów wierzycieli na czas wykonywania układu.

Ze względu na szeroki zakres uzasadnienia sędzia komisarz może zezwolić na ograniczenie uzasadnienia propozycji układowych, jeżeli z uwagi na wielkość i charakter przedsiębiorstwa upadłego ustalenie wszystkich danych nie jest niezbędne dla zapewnienia prawidłowego wykonania układu.

Układem obejmuje się;
a) wierzytelności nieuprzywilejowane, tzn. wszystkie wierzytelności które powstały przed dniem ogłoszenia upadłości, łącznie z wierzytelnościami zabezpieczonymi przez przeniesienie na zabezpieczenie własności rzeczy, wierzytelności lub innego prawa, odsetki od ww. wierzytelności za cały czas opóźnienia spełnienia świadczenia, wierzytelności zależne od warunków, jeżeli warunek ziścił się w czasie wykonywania układu;

b) niektóre wierzytelności uprzywilejowane jeżeli wierzyciel wyraził zgodę na ich objęcie układem przy czym zgoda ta powinna być wyrażona w sposób bezwarunkowy i nieodwołalny, najpóźniej przed przystąpieniem do głosowania nad układem. Są to: wierzytelności ze stosunku pracy ( odpowiednio roszczenia z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych) oraz wierzytelności zabezpieczone na mieniu upadłego hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym i hipoteka morską.

Układem nie są objęte, zgodnie z enumaratywnym wyliczeniem w art. 273 ust.1 pr. upadłościowego:
należności alimentacyjne oraz renty z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci,
– wierzytelności o wydanie mienia nie należącego do upadłego,
– wierzytelności, które za zgoda sędziego komisarza zostały spłacone,
– wierzytelności za które upadły odpowiada w związku z nabyciem spadku po ogłoszeniu upadłości, po wejściu spadku do masy upadłościowej,
– składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe.

Autor: Daria Cwen, Kierownik Biura Windykacji